Η Βρετανία ανακοίνωσε την Πέμπτη (14/4) μια συμφωνία με τη Ρουάντα όπου θα στείλει δεκάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο χιλιάδες και παράτυπους μετανάστες. Πρόκειται, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, για ένα σχέδιο που θα εμποδίσει τους λαθρεμπόρους να στέλνουν απελπισμένους μετανάστες σε επικίνδυνα ταξίδια στη Μάγχη.
Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης του Ηνωμένου Βασιλείου και οι ομάδες προσφυγικών δικαιώματων καταδίκασαν την κίνηση ως απάνθρωπη, ανεφάρμοστη και σπατάλη δημοσίου χρήματος, και τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσαν ότι εγείρει «μια σειρά ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Βάσει του αμφιλεγόμενου σχεδίου, παράτυποι μετανάστες που φτάνουν στη Βρετανία ως λαθρεπιβάτες με φορτηγά ή με μικρά πλοιάρια θα παραλαμβάνονται από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου και στην συνέχεια θα πετούν 6.400 χιλιόμετρα στη χώρα της Ανατολικής Αφρικής, χωρίς δυνατότητα επιστροφής.
Οι επικριτές κατηγόρησαν τον Πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον ότι χρησιμοποίησε το θέμα για να αποσπάσει την προσοχή από το σκάνδαλο σχετικά με τις κυβερνητικές συγκεντρώσεις που παραβίαζαν τους κανόνες του lockdown πανδημίας. Ο Τζόνσον αντιστέκεται στις εκκλήσεις για παραίτηση μετά την επιβολή προστίμου από την αστυνομία αυτή την εβδομάδα για τα κορονοπάρτι.
Οι μετανάστες χρησιμοποιούν εδώ και καιρό τη βόρεια Γαλλία ως σημείο εκκίνησης για να φτάσουν στη Βρετανία. Περισσότεροι από 28.000 άνθρωποι εισήλθαν στο Ηνωμένο Βασίλειο με βάρκες πέρυσι, από 8.500 το 2020. Δεκάδες έχασαν τη ζωή τους, συμπεριλαμβανομένων 27 ανθρώπων τον Νοέμβριο όταν ανατράπηκε μία μόνο βάρκα.
Την Πέμπτη, δεκάδες άντρες, γυναίκες και παιδιά παρελήφθησαν από βρετανικές σωσίβιες λέμβους και αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Μάγχης του Ντόβερ, καθώς ο Τζόνσον, μιλώντας λίγα μόλις μίλια μακριά, περιέγραφε το σχέδιο.
″Όποιος εισέρχεται παράνομα στο Ηνωμένο Βασίλειο... θα μπορεί να μεταφερέται πλέον στη Ρουάντα”, είπε ο Τζόνσον σε μια ομιλία του σε στρατιώτες και μέλη της ακτοφυλακής σε ένα αεροδρόμιο κοντά στο Ντόβερ. «Κακούργοι λαθρέμποροι εκμεταλλεύονται τους ευάλωτους και μετατρέπουν τη Μάγχη σε ένα υδάτινο νεκροταφείο».
Η κυβέρνηση της Ρουάντα είπε ότι η συμφωνία θα διαρκέσει αρχικά για πέντε χρόνια και πως η Βρετανία έχει καταβάλει προκαταβολικά 120 εκατομμύρια λίρες (145 εκατομμύρια ευρώ) για να πληρώσει για τη στέγαση και την ένταξη των μεταναστών.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρουάντα, Βίνσεντ Μπιρούτα είπε ότι η συμφωνία «διασφαλίζει ότι οι άνθρωποι αυτοί προστατεύονται με σεβασμό, εξουσιοδοτούνται να προάγουν τις δικές τους φιλοδοξίες και ότι μπορούν να εγκατασταθούν μόνιμα στη Ρουάντα, εάν το επιθυμούν».
Πρόσθεσε ότι η χώρα του φιλοξενεί ήδη περισσότερους από 130.000 πρόσφυγες από χώρες όπως το Μπουρούντι, το Κονγκό, η Λιβύη και το Πακιστάν.
Η Ρουάντα είναι το πιο πυκνοκατοικημένο έθνος στην Αφρική και ο ανταγωνισμός για γη και πόρους εκεί τροφοδότησε δεκαετίες εθνοτικών και πολιτικών εντάσεων που κορυφώθηκαν με τη γενοκτονία του 1994 κατά την οποία σκοτώθηκαν περισσότεροι από 800.000 Τούτσι και Χούτου.
Ο Τζόνσον επέμεινε ότι η Ρουάντα είχε «μεταμορφωθεί ολοκληρωτικά» τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ωστόσο, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν επανειλημμένα επικρίνει την τρέχουσα κυβέρνηση του προέδρου Πολ Κάγκαμε ως κατασταλτική.
Ο Λιούις Μάτζ, διευθυντής της Κεντρικής Αφρικής στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, είπε ότι ο ισχυρισμός ότι η Ρουάντα ήταν μια ασφαλής χώρα «δεν βασίζεται στην πραγματικότητα».
«Η αυθαίρετη κράτηση, η κακομεταχείριση και τα βασανιστήρια σε επίσημες και ανεπίσημες εγκαταστάσεις κράτησης είναι σύνηθες φαινόμενο και τα πρότυπα δίκαιης δίκης παραβιάζονται σε πολλές περιπτώσεις».
Η Βρετανία λέει ότι οι αποφάσεις μετεγκατάστασης δεν θα βασίζονται από τη χώρα προέλευσης των μεταναστών αλλά στο αν χρησιμοποίησαν «παράνομες ή επικίνδυνες διαδρομές» για να φτάσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο από μια ασφαλή χώρα όπως η Γαλλία. Δεν θα θεωρηθούν όλες αυτές οι αφίξεις κατάλληλες για αποστολή στη Ρουάντα. Δεν ήταν σαφές ποια θα ήταν τα κριτήρια για τη λήψη των αποφάσεων, αν και η βρετανική κυβέρνηση είπε ότι τα παιδιά δεν θα σταλούν στην αφρικανική χώρα.
Το γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα ανέφερε ότι έχει εκφράσει «τις ανησυχίες του απευθείας στις αρχές του Η.Β.».
Ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες οι προηγούμενες πολιτικές αποστολής αιτούντων πρόσφυγες στο εξωτερικό
Το 2013, η Αυστραλία άρχισε να στέλνει αιτούντες άσυλο που προσπαθούσαν να φτάσουν στη χώρα με βάρκα στην Παπούα Νέα Γουινέα και τη μικροσκοπική ατόλη του Ναούρου, υποσχόμενοι ότι κανένας δεν θα μπορούσε να εγκατασταθεί στην Αυστραλία. Η πολιτική τερμάτισε την θαλάσσια διαδρομή λαθρεμπορίας ανθρώπων από τη Νοτιοανατολική Ασία, αλλά επικρίθηκε ευρέως ως σκληρή κατάργηση των διεθνών υποχρεώσεων της Αυστραλίας.
Το Ισραήλ έστειλε αρκετές χιλιάδες ανθρώπους στη Ρουάντα και την Ουγκάντα στο πλαίσιο ενός αμφιλεγόμενου και μυστικοπαθούς «εθελοντικού» σχεδίου μεταξύ 2014 και 2017. Λίγοι πιστεύεται ότι παρέμειναν εκεί, με πολλούς να προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη.
Ο Στιβ Βαλντέζ-Σιμόντς, διευθυντής προσφύγων στη Διεθνή Αμνηστία του Ηνωμένου Βασιλείου, είπε ότι η «σοκαριστικά κακοσχεδιασμένη ιδέα της βρετανικής κυβέρνησης θα προκαλέσει πόνο, ενώ θα σπαταληθούν τεράστια ποσά δημόσιου χρήματος».
Ο διευθύνων σύμβουλος του Συμβουλίου Προσφύγων που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο, Ενβέρ Σόλομον, χαρακτήρισε το σχέδιο Τζόνσον «επικίνδυνο, σκληρό και απάνθρωπο».
Το στέλεχος της αντιπολίτευσης της Ρουάντα, Βικτουάρ Iνγκαμπίρε είπε στο AP ότι η απόφαση της κυβέρνησής να δεχθεί μετανάστες είναι αμφισβητήσιμη, δεδομένου ότι η χώρα είναι επίσης πηγή προσφύγων.
Αρκετές τοποθεσίες που προτάθηκαν προηγουμένως για την αποστολή μεταναστών από το Ηνωμένο Βασίλειο - συμπεριλαμβανομένου της απομακρυσμένης στον Ατλαντικό Νήσου Αναλήψεως, της Αλβανίας και του Γιβραλτάρ - απορρίφθηκαν, μερικές φορές με οργή, από τα εν λόγω έθνη.
Η βουλευτής του Εργατικού Κόμματος Λούσι Πάουελ είπε ότι το σχέδιο της Ρουάντα μπορεί να ευχαριστήσει ορισμένους υποστηρικτές των Συντηρητικών και να τραβήξει τα πρωτοσέλιδα, αλλά ήταν «ανέφικτο, δαπανηρό και ανήθικο».
«Πιστεύω ότι πρόκειται λιγότερο για την αντιμετώπιση μικρών σκαφών και περισσότερο για την αντιμετώπιση του σκάφους του ίδιου του πρωθυπουργού που βυθίζεται», είπε η Πάουελ στο BBC.
Πηγή: Associated Press