Το 1962, ενώ καθάριζε το κελάρι μίας βίλας στο Κάπρι, ο παλιατζής Luigi Lo Rosso έπεσε πάνω σε ένα τυλιγμένο καμβά. Πήρε το ρολό στο σπίτι του στην Πομπηία, βρήκε μια φτηνή κορνίζα και κρέμασε το έργο στο σαλόνι του, όπου και παρέμεινε επί δεκαετίες.
Το πορτρέτο, οι ιδιοκτήτες του οποίου εκτιμούν πλέον ότι απεικονίζει τη Ντόρα Μάαρ, τη Γαλλίδα φωτογράφο, ζωγράφο, ερωμένη και μούσα του Πάμπλο Πικάσο, έφερε τη χαρακτηριστική υπογραφή του διάσημου ζωγράφου στην επάνω αριστερή γωνία. Αλλά ο Lo Rosso δεν ήξερε καν ποιος ήταν.
Μόνο χρόνια αργότερα, όταν ο γιος του Andrea, ο οποίος έχοντας μελετήσει μια εγκυκλοπαίδεια με την ιστορία της τέχνης που του είχε δώσει η θεία του, κι άρχισε να κάνει ερωτήσεις, κινήθηκαν οι υποψίες.
Η οικογένεια ζήτησε τελικά τη συμβουλή μιας ομάδας ειδικών, συμπεριλαμβανομένου ενός γνωστού ντετέκτιβ τέχνης, του Maurizio Seracini.
Μετά από χρόνια πολύπλοκων ερευνών, η Cinzia Altieri, γραφολόγος και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Ιδρύματος Arcadia, που ασχολείται με εκτιμήσεις, αποκαταστάσεις και αποδόσεις έργων τέχνης, επιβεβαίωσε ότι η υπογραφή στον πίνακα, η αξία του οποίου σήμερα εκτιμάται στα 6 εκατ. ευρώ, είναι του Πικάσο.
«Αφού έγιναν όλες οι άλλες εξετάσεις στον πίνακα, μου ανατέθηκε να μελετήσω την υπογραφή», δήλωσε η Altieri στον Guardian. «Δούλεψα επί μήνες, συγκρίνοντας την με μερικά από τα αυθεντικά έργα του. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η υπογραφή είναι δική του. Δεν υπήρχαν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι είναι πλαστή».
Ο Πικάσο επισκεπτόταν συχνά το νησί Κάπρι της νότιας Ιταλίας και ο πίνακας, ο οποίος μοιάζει εντυπωσιακά με το έργο του Buste de femme (Dora Maar), πιστεύεται ότι φιλοτεχνήθηκε μεταξύ 1930 και 1936.
Ο Lo Rosso έχει πεθάνει, αλλά ο γιος του Andrea, 60 ετών σήμερα, συνέχισε την προσπάθεια να ανακαλύψει τον καλλιτέχνη πίσω από τον πίνακα.
«Ο πατέρας μου ήταν από το Κάπρι και μάζευε παλιά αντικείμενα τα οποία πουλούσε σε πολύ χαμηλές τιμές. Βρήκε τον πίνακα πριν καν γεννηθώ και δεν είχε ιδέα ποιος ήταν ο Πικάσο. Δεν ήταν ιδιαίτερα καλλιεργημένος άνθρωπος. Καθώς διάβαζα για τα έργα του Πικάσο στην εγκυκλοπαίδεια, κοίταζα τον πίνακα και τον συνέκρινα με την υπογραφή του. Έλεγα συνέχεια στον πατέρα μου ότι ήταν παρόμοια, αλλά δεν καταλάβαινε. Όσο μεγάλωνα, συνέχισα να αναρωτιέμαι».
Ο Andrea Lo Rosso δήλωσε ότι υπήρξαν στιγμές που η οικογένεια σκέφτηκε να ξεφορτωθεί τον πίνακα. «Η μητέρα μου δεν ήθελε να τον κρατήσει - έλεγε συνέχεια ότι ήταν φρικτός».
Επικοινώνησε αρκετές φορές με το Ίδρυμα Πικάσο στη Μάλαγα, αλλά, όπως είπε, δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον να εξετάσει τους ισχυρισμούς του, θεωρώντας τους ψευδείς. Το Ίδρυμα έχει τον τελευταίο λόγο για την αυθεντικότητα του πίνακα, ο οποίος τώρα φυλάσσεται σε θησαυροφυλάκιο στο Μιλάνο.
Ο Πικάσο, ο οποίος πέθανε το 1973, δημιούργησε περισσότερα από 14.000 έργα και το ίδρυμα λαμβάνει καθημερινά εκατοντάδες μηνύματα από ανθρώπους οι οποίοι ισχυρίζονται ότι έχουν στην κατοχή τους κάποιο πρωτότυπο.
Το Buste de femme (Dora Maar) φιλοτεχνήθηκε το 1938 και κλάπηκε από το γιοτ ενός Σαουδάραβα σεΐχη το 1999 -βρέθηκε 20 χρόνια αργότερα.
Ο Luca Marcante, πρόεδρος του Ιδρύματος Arcadia, πιστεύει ότι μπορεί να υπάρχουν δύο εκδοχές του έργου. «Θα μπορούσαν και οι δύο να είναι πρωτότυπα», δήλωσε στην εφημερίδα Il Giorno. «Είναι πιθανώς δύο πορτρέτα, όχι ακριβώς τα ίδια, του ίδιου θέματος που ζωγράφισε ο Πικάσο σε δύο διαφορετικές χρονικές στιγμές. Ένα πράγμα είναι σίγουρο: αυτό που βρέθηκε στο Κάπρι και τώρα φυλάσσεται σε θησαυροφυλάκιο στο Μιλάνο είναι αυθεντικό».
Ο Marcante θα παρουσιάσει τώρα τα στοιχεία στο Ίδρυμα Πικάσο.
«Είμαι περίεργος να μάθω τι θα πουν», δήλωσε ο Lo Rosso. «Ήμασταν απλώς μια κανονική οικογένεια και ο στόχος μας ήταν πάντα να διαπιστώσουμε την αλήθεια. Δεν μας ενδιαφέρει να βγάλουμε χρήματα από αυτό».
Με πληροφορίες από Guardian