«Η Ελλάδα είναι επί της αρχής υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Βεβαίως, είναι αυτονόητο ότι η πορεία αυτή περνά μέσα από τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου, του ευρωπαϊκού κεκτημένου, του σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών μελών» δήλωσε σήμερα ο υπουργός εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης προσερχόμενος στο άτυπο συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, όπου για πρώτη φορά έπειτα από πέντε χρόνια και με τη σύμφωνη γνώμη Ελλάδας και Κύπρου, συμμετέχει και η Τουρκία.
Ο κ. Γεραπετρίτης, ο οποίος είχε και κατ΄ιδίαν συνάντηση με τον ομόλογό του, χαρακτήρισε τη σημερινή συνάντηση σημαντική δεδομένου ότι την περίοδο αυτή, με πρωτοβουλία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία για την επανεκκίνηση των συζητήσεων στο Κυπριακό.
Κάλεσε δε να επιδειχθεί μια ωφέλιμη και δημιουργική στάση, έτσι ώστε το Κυπριακό ζήτημα, το οποίο αποτελεί ένα τεράστιο αγκάθι για την παγκόσμια ειρήνη, για την ασφάλεια, για το διεθνές δίκαιο, επιτέλους να λυθεί στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
«Θα έχω την ευκαιρία να έχω κατ’ ιδίαν συζητήσεις και με τη Συντονίστρια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, όσο και με τον Τούρκο ομόλογό μου για να αξιολογήσουμε τα ζητήματα αυτά» τόνισε.
Γεραπετρίτης για Κυπριακό: «Ανάγκη επανεκκίνησης του διαλόγου στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ»
Κατά τη συνάντηση που είχε ο κ. Γεραπετρίτης με τον Τούρκο ομόλογό του στο περιθώριο της άτυπης συνάντησης των ΥΠΕΞ της ΕΕ στις Βρυξέλλες συζητήθηκαν, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, ενώ ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε ότι η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, όμως θα πρέπει να γίνονται σεβαστά το ευρωπαϊκό κεκτημένο, η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών-μελών και η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ. Επί αυτού απαιτείται μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ της Τουρκίας με την ΕΕ.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά στο σκέλος της συζήτησης για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο κ. Γεραπετρίτης έθεσε όλα τα θέματα που κατά το προηγούμενο διάστημα δημιούργησαν εντάσεις εκ μέρους της Τουρκίας, επισημαίνοντας την ανάγκη ύπαρξης καλού κλίματος, αποφυγής εντάσεων και σεβασμού του διεθνούς δικαίου.
Συζητήθηκε, επίσης, η επικείμενη συνάντηση των ηγετών της Ελλάδας και της Τουρκίας στη Νέα Υόρκη, όπου θα συζητηθούν το χρονοδιάγραμμα και τα επόμενα βήματα του διαλόγου.
Όσον αφορά το Κυπριακό, ο Υπουργός Εξωτερικών τόνισε την ανάγκη επανεκκίνησης του διαλόγου στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και αξιοποίησης της ευκαιρίας που θέτει η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Δεν διαπραγματεύεται για το Κυπριακό η Τουρκία
Ωστόσο, σύμφωνα με πηγές τις οποίες επικαλούνται τουρκικά μέσα ενημέρωσης, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Χακάν Φιντάν θα δηλώσει ενώπιον των Ευρωπαίων αξιωματούχων την πάγια θέση της χώρας του, όσον αφορά το Κυπριακό.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με πηγές που επικαλείται η Turkish Daily News «ο Φιντάν θα υποστηρίξει στους Ευρωπαίους υπουργούς ότι απαιτείται μια νέα στάση για την επίλυση του Κυπριακού» και ότι δεν θα διαπραγματευτεί για την ίδρυση ενός ομοσπονδιακού κράτους υπό τις παραμέτρους του ΟΗΕ στο νησί. Αντίθετα, θα υποστηρίξει, σύμφωνα με την ίδια πηγή ότι οι δύο κοινότητες στο νησί θα πρέπει να αναγνωρίσουν η μία την κυρίαρχη ισότητα της άλλης και την ίση διεθνή εκπροσώπηση.
Βολιδοσκόπηση από την Κύπρο
Η παρουσία του Φιντάν στη σημερινή συνάντηση που έγινε με τη συναίνεση της ελληνικής και κυπριακής πλευράς με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο της Κυπριακής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης να χαρακτηρίζει τη σημερινή συμμετοχή του Τούρκου υπουργού στο άτυπο Συμβούλιο των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ ως «στρατηγική κίνηση, υψηλής πολιτικής αξίας» προκαλώντας έντονη κριτική.
Όμως σύμφωνα με αναλυτές η σημερινή παρουσία του Τούρκου υπουργού των Εξωτερικών στις Βρυξέλλες θα είναι μια αξιολόγηση των προθέσεων της Αγκυρας αναφορικά με το κυπριακό δεδομένου ότι σε 20 ημέρες έχουν προγραμματιστεί επαφές στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη για το Κυπριακό.
«Τα ευρωτουρκικά συνδέονται με τον Κυπριακό - Η Τουρκία θα πρέπει να επιλέξει»
Στο μεταξύ κατά την άφιξή του στην άτυπη σύνοδο των ΥΠΕΞ της ΕΕ στις Βρυξέλλες ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Κωνσταντίνος Κόμπος, υπογράμμισε πως οι ηγέτες των κρατών μελών έχουν ορίσει το πλαίσιο για τα επόμενα βήματα των ευρωτουρκικών σχέσεων και πως αυτά αναγνωρίζουν τον περιφερειακό ρόλο και τις προοπτικές της Τουρκίας, αλλά και τις υποχρεώσεις της, και πως εναπόκειται στην ίδια τη χώρα να επιλέξει, προσθέτοντας μεταξύ άλλων ότι τα θέματα που αφορούν την Κυπριακή Δημοκρατία και το Κυπριακό συνδέονται με τα ευρωτουρκικά.
«Ο ρόλος της Τουρκίας ως περιφερειακού παίκτη αναγνωρίζεται, και αυτός έρχεται με ευθύνες. Η σχέση της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προοπτικές και αυτές έρχονται με απαιτήσεις», δήλωσε ο κ. Κόμπος, και σημείωσε πως «υπάρχει ένα καλά καθορισμένο, σαφώς δομημένο πλαίσιο, στο οποίο ενσωματώνονται μια σειρά από προϋποθέσεις, που αποφασίστηκαν στο υψηλότερο επίπεδο από τους πολιτικούς μας ηγέτες. Σε αυτό το πλαίσιο, η Κυπριακή Δημοκρατία, το κυπριακό πρόβλημα, η ίδια η ΕΕ είναι εγγενώς συνδεδεμένα. Βλέπουμε τις προοπτικές, δείχνουμε το πλαίσιο. Στην Τουρκία εναπόκειται να επιλέξει».
Ευρωτουρκικά, Κυπριακό και καλή θέληση από τον Μπορέλ
Εν τω μεταξύ ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος κάλεσε τον Φιντάν στις Βρυξέλλες πριν από λίγες ημέρες κατήγγειλε την Τουρκία και τη Ρωσία ότι εκτροχίασαν τη ”μεσογειακή τάξη πραγμάτων” (European order) της ΕΕ, ενώ σήμερα εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμμετοχή του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, επισημαίνοντας ότι ο διάλογος είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιλυθούν τα ευρωτουρκικά ζητήματα.
Προσερχόμενος στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, ανέφερε ότι είναι η πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια που προσκαλείται ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας σε άτυπο Συμβούλιο της ΕΕ και ευχαρίστησε όλους όσους επέτρεψαν να ληφθεί αυτή η απόφαση.
«Είναι σημαντικό για την Τουρκία να κατανοήσει τον ρόλο της ΕΕ με σεβασμό στις θέσεις των κρατών-μελών μας - της Κύπρου - που έχει δύσκολες σχέσεις με την Τουρκία», δήλωσε και πρόσθεσε ότι ο καλύτερος τρόπος για να προσπαθήσουμε να λύσουμε την κατάσταση είναι ο διάλογος.
Ο Μπορέλ εξέφρασε την ελπίδα ότι αυτές οι συνομιλίες θα είναι θετικές ως προς την αντιμετώπιση των θεμάτων που έχει η ΕΕ σε σχέση με την Τουρκία λέγοντας πως «πρόκειται για μια καλή πρωτοβουλία. Όλα μπορούν να λυθούν με διάλογο και καλή θέληση».
Κέρδος για την Τουρκία
Η πρόσκληση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στις Βρυξέλλες μόνο ως κέρδος μπορεί να θεωρηθεί από την Άγκυρα. Τουρκικές πηγές αναφέρουν πως η πρόσκληση από την ΕΕ αποτελεί θετική εξέλιξη και συνάδει με τις εκκλήσεις της Άγκυρας για αναβίωση του διαλόγου υψηλού επιπέδου μεταξύ των δύο πλευρών.
«Ελπίζουμε ότι αυτή η συνάντηση θα δημιουργήσει ένα κατάλληλο περιβάλλον για το άνοιγμα των διαύλων θεσμικού διαλόγου και την ανατροπή των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Εξωτερικών της ΕΕ της 15ης Ιουλίου 2019», ανέφεραν οι πηγές. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕ επέβαλε μέτρα κατά της Τουρκίας το 2019 λόγω της διμερούς έντασης μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας για την ανατολική Μεσόγειο.
Η Τουρκία επιχειρεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και βάσει της γεωπολιτικών εξελίξεων επιθυμεί έναν κυρίαρχο ρόλο τον οποίο θα επιχειρήσει να προτάξει υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ τη χρειάζεται όχι μόνο για τον έλεγχο του μεταναστευτικού. Εκτιμάται ότι θα επιχειρήσει να υπογραμμίσει την ανάγκη συνεργασίας σε θέματα τρομοκρατίας και ασφάλειας αλλά και στους τομείς της ενέργειας.
Ο Φιντάν μεταξύ άλλων θα επισημάνει την ανάγκη η βελτίωση των ευρωτουρκικών σχέσεων να συνοδευθεί με τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης, καθώς και την επίλυση των προβλημάτων που σχετίζονται με τις θεωρήσεις βίζας.
Άλλα θέματα χωρίς την Τουρκία
Φυσικά στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών η Τουρκία δεν αναμένεται να απασχολήσει το σύνολο των θεμάτων καθώς θα συζητηθούν, χωρίς την παρουσία του Χακάν Φιντάν, ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, παρουσία του Ουκρανού υπουργού Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, οι περιφερειακές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και ο πόλεμος στη Γάζα, καθώς και οι τελευταίες εξελίξεις στη Βενεζουέλα.