Την δεκαετία του 1960-1970, που η Γερμανία δεχόταν εκατομμύρια εργάτες από φτωχές ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γιουγκοσλαβία, η Ελλάδα και η Τουρκία, για να δουλέψουν στα εργοστάσια της βιώνει η χώρα και το 2023. Η κυβέρνηση υπολογίζει ότι χρειάζεται 400.000 νέους εργάτες κάθε χρόνο για να συντηρήσει η οικονομία της τη δυναμική της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία κυβερνητικού ινστιτούτου, που επικαλείται το Bloomberg, περίπου 47 εκατομμύρια εργάτες κινούν την βαριά βιομηχανία της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης.
Μια μηχανή που έχει αρχίσει να γερνά καθώς χιλιάδες συνταξιοδοτούνται αφήνοντας τεράστια κενά σε μια οικονομία που για πάνω από μισό αιώνα βασίζεται στα φτηνά εργατικά χέρια των μεταναστών της.
Ο 46χρονος Andre Schulte-Suedhoff, ιδιοκτήτης μιας μεσαίας οικογενειακής επιχείρησης αναγκάστηκε να μπει ο ίδιος στη γραμμή παραγωγής δουλεύοντας όλο το σαββατοκύριακο βιδώνοντας εξοπλισμό φίλτρου αέρα για να προλάβει την προθεσμία παράδοσης.
Όπως είπε δεν είχε άλλη επιλογή, καθώς στο εργοστάσιο του απασχολεί 200 εργάτες και λείπουν τουλάχιστον άλλοι 15 για να προλάβει τα παραγγελίες.
«Θα μπορούσαμε να πουλήσουμε πολύ περισσότερα, αλλά μας λείπουν εργάτες», είπε ο επιχειρηματίας.
Αν και η Γερμανία έχει δεχθεί έναν μεγάλο αριθμό μεταναστών από το 2015 και μετά, λόγω του πολέμου στη Συρία αλλά και της Ουκρανίας, οι ανάγκες της είναι πολύ περισσότερες.
Η αναπτυξιακή τράπεζα KfW δεν είναι καθόλου αισιόδοξη ότι η χώρα θα καταφέρει να καλύψει τις ανάγκες μέσα στους επόμενους μήνες.
Ξεμένει από νέα εργατικά χέρια
Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της έκανε λόγο για το τέλος μιας εποχής κατά την οποία η χώρα που καταστράφηκε στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εξελίχθηκε σε μια ισχυρή παραγωγική οικονομική δύναμη.
«Αυτές οι μέρες τελείωσαν», ανέφερε η τράπεζα. «Τα θεμέλια για περαιτέρω ανάπτυξη της ευημερίας καταρρέουν».
Εάν δεν αλλάξει κάτι άμεσα και καθοριστικά, το εργατικό δυναμικό της Γερμανίας θα συρρικνωθεί δραματικά τα επόμενα χρόνια, υπονομεύοντας την οικονομική ανάπτυξη, ενισχύοντας τις πληθωριστικές πιέσεις και θέτοντας ιδιαίτερα δύσκολες προκλήσεις για επιχειρήσεις όπως η Schuko που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης.
Την επόμενη δεκαετία, η προσφορά εργασίας θα συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο κατά 3 εκατομμύρια εργάτες, ποσοστό 7% λόγω των συνταξιοδοτήσεων.
Αυτό σημαίνει ότι η οικονομία θα εξαρτηθεί όχι από την αύξηση των εργαζομένων αλλά από των ωρών απασχόλησή τους .
Όμως κι αυτό δεν θα είναι αρκετό για να ξεπεράσει η χώρα το 1% στην ανάπτυξη για δεκαετίες, σύμφωνα με προβλέψεις του Bloomberg Economics.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει μια εξίσου ζοφερή πρόβλεψη. «Οι αντίθετοι άνεμοι από τη γήρανση του πληθυσμού είναι ήδη εκεί και θα συνεχίσουν να επιταχύνονται τα επόμενα χρόνια», είπε στους δημοσιογράφους τον Μάιο ο Κέβιν Φλέτσερ, ο οποίος ηγήθηκε πρόσφατης αποστολής του ΔΝΤ στη Γερμανία.
Μια γενιά μεταναστών με λίγα εργατικά χέρια
Σύμφωνα με το Bloomberg Economics, η Γερμανία θα αντιμετωπίσει το μεγαλύτερο δημογραφικό πρόβλημα από κάθε άλλη δυτική χώρα μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Μόνο η Ιαπωνία – ιστορικά μια πιο κλειστή κοινωνία με χαμηλότερο ποσοστό γυναικείας συμμετοχής και ταχύτερη γήρανση του πληθυσμού – βρίσκεται πιο μακριά σε αυτήν την τροχιά από τη Γερμανία.
Κι ενώ η μετανάστευση παραμένει μια αποτελεσματική πρακτική για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα είναι πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης, σε μια Γερμανία που αγωνίζεται να ενσωματώσει ένα εκατομμύριο Ουκρανούς που έφτασαν πέρυσι, κυρίως γυναίκες με παιδιά. Σύμφωνα με τοπικούς αξιωματούχους, τα σχολεία είναι γεμάτα, ενώ δεν υπάρχει επαρκής στέγαση.
Από κάθε οικογένεια μεταναστών που φτάνει σήμερα στη Γερμανία ένα ή το πολύ δύο άτομα μπορούν να εργαστούν ενώ το κράτος καλείται να καλύπτει τα έξοδα διαβίωσης παιδιών και γυναικών που δεν εργάζονται.
Αυτό προκαλεί αντιδράσεις από ακροδεξιά κόμματα όπως η Εναλλακτική για τη Γερμανία που πολεμά τους μετανάστες.