Για να μην ηττηθούν οι πολίτες

Οι εκλογές της Κυριακής τυπικά δεν αναδεικνύουν κυβέρνηση. Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα διαμορφώσουν τις πολιτικές εξελίξεις.
Open Image Modal
EUROKINISSI

Υπάρχει περίπτωση το βράδυ της Κυριακής πολλά και διαφορετικά κόμματα να ισχυρίζονται ότι κατέγραψαν (πύρρειο ή μη) νίκη; Θα πρόκειται για εμπαιγμό ενός εκλογικού σώματος, το οποίο εκδηλώνει επί δεκαετία μία πρωτόγνωρη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους πολιτικούς θεσμούς και το πολιτικό προσωπικό. Για να μην υποκύψουν οι πολίτες στο παίγνιο των κομμάτων, θα πρέπει να προσδιορίσουν το μήνυμα το οποίο θέλουν να στείλουν στις πολιτικές ηγεσίες.

Οι εκλογές της Κυριακής τυπικά δεν αναδεικνύουν κυβέρνηση. Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα διαμορφώσουν τις πολιτικές εξελίξεις έως τις γενικές εκλογές με ένα ισχυρό γεγονός, δηλαδή την αυθεντική καταγραφή της επιρροής των κομμάτων, ιδιαιτέρως των δύο κύριων ανταγωνιστών.

Έπειτα από τέσσερα χρόνια δίχως καμία εκλογική διαδικασία, μία κοινωνία σε ρόλο παθητικού δέκτη των κυβερνητικών δράσεων καλείται να διαμορφώσει το πολιτικό πλαίσιο για την επόμενη κυβέρνηση. Για να το πράξει αυτό, θα πρέπει να κάνει μία ex post facto αξιολόγηση των πεπραγμένων της κυβέρνησης, καθώς και να προσδιορίσει τις συντεταγμένες για τη διεκδίκηση της εξουσίας. Θα πρέπει, δηλαδή, να έχει μια τακτική για την ψήφο, αντί να παρασυρθεί από τα ρηχά μηνύματα της εκλογικής καμπάνιας.

Πολλά σημεία κριτικής διατυπώνονται για την κυβέρνηση Τσίπρα. Ένα από τα ζητήματα το οποίο παραβλέπεται είναι ότι δεν ανέλαβε μέτρα θεραπείας για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς. Περιχαρακώθηκε στον ισοπεδωτικό λόγο κατά του «παλαιοκομματισμού» χωρίς ο τρόπος διακυβέρνησης να διαφέρει ουσιωδώς από τους εχθρούς του (δημαγωγία, πόλωση, προσοδοθήρες). Μετά τις εκλογές Σεπτεμβρίου 2015 είχε την ευκαιρία να εμπεδώσει ένα κλίμα συνεννόησης με τον ίδιο κυρίαρχο της πολιτικής ζωής, αλλά επέλεξε τον προσεταιρισμό ενός ακραία δημαγωγικού κόμματος από την αντίπερα ιδεολογική όχθη.

Το αντιπροσωπευτικό σύστημα στηρίζεται σε μία κριτική διάθεση των πολιτών απέναντι στους κυβερνώντες, δηλαδή στο δημοκρατικό έλεγχο και λογοδοσία. Αυτός θα πρέπει να είναι και ο γνώμονας της τακτικής των πολιτών ενώπιον της κάλπης. Να ελέγξουν την κυβέρνηση για τις πράξεις και παραλείψεις, για την ολιγωρία και τη διεύρυνση της απόκλισης από τα στοιχειώδη ενός επιπέδου ευημερίας το οποίο απολαμβάνουν οι πολίτες άλλων κρατών-μελών της ΕΕ. Να αντιτάξουν στην προβολή μίας ‘χαρισματικής ηγεσίας’ την ανάγκη ενός οργανωμένου κόμματος με ολοκληρωμένο προγραμματικό λόγο, αντί πολιτικών έρμαιων της συγκυρίας και των έξωθεν επιρροών, με ισχυρό πολιτικό προσωπικό, αντί ετερόφωτων προσώπων και προσήλυτων από άλλους χώρους. Να αποδοκιμάσουν τη λογική των περιστασιακών και ασπόνδυλων πλειοψηφιών, οι οποίες διαστρέφουν την αρχική επιλογή κομμάτων και βουλευτών από τους πολίτες.

Τα μηνύματα αυτά δεν θα απευθύνονται μόνο στο κυβερνών κόμμα, αλλά και στην αξιωματική αντιπολίτευση. Θέτοντας υψηλά κριτήρια για τα αποτελέσματα πολιτικής και τον τρόπο του πολιτεύεσθαι για παλαιούς και νεόκοπους φιλόδοξους πολιτικούς. Κυρίως με τη δαμόκλειο σπάθη της εναλλαγής κομμάτων στην εξουσία. Άλλωστε, αυτός ήταν ο τρόπος αντίδρασης του εκλογικού σώματος απέναντι στα κόμματα τα οποία σφετερίστηκαν την λαϊκή εντολή δίχως να ανταποκριθούν στις ίδιες τις εξαγγελίες τους και τα προβλήματα της χώρας (2009, 2012, 2015).

Οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν τη δική τους αυτονόητη σημασία, καθώς επιλέγουμε τους αντιπροσώπους στον θεσμό ο οποίος συν-νομοθετεί με το Συμβούλιο σε ένα ευρύτατο πεδίο πολιτικών της ΕΕ. Ταυτόχρονα, προσφέρουν την αφορμή για την παραγωγή πολιτικών γεγονότων και τη διαμόρφωση του πολιτικού πλαισίου για τις επικείμενες γενικές εκλογές. Κάθε πολίτης θα τοποθετηθεί την Κυριακή και για τον τρόπο άσκησης εξουσίας τον οποίο επιδοκιμάζει, καθώς και για τα κόμματα τα οποία θα ήθελε να διαδραματίσουν ρόλο στο προσεχές διάστημα. Η ευθύνη περνάει στους πολίτες, ώστε να μην παρακολουθούν για άλλη μια φορά άναυδοι τις κομματικές ηγεσίες να επιχαίρουν για τη διάσωσή τους. Το τίμημα της εξουσίας θα πρέπει να είναι πολύ υψηλό, γιατί είναι ο μόνος τρόπος να διασφαλίσουμε το δημόσιο συμφέρον.