Τον Δεκέμβριο του 1948 υπεγράφη η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. 70 χρόνια μετά αν και η πρόοδος στην αναγνώριση και τον σεβασμό αυτών δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, κυρίως στις χώρες του «δυτικού κόσμου», η αισιοδοξία που υπήρχε τις περασμένες δεκαετίες πως αυτή η πρόοδος θα είναι διαρκής και θα εξαπλώνεται, έχει υποχωρήσει. Στις μέρες μας δεν είναι μόνο χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής όπου ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί ζητούμενο.
Σε χώρες που μετέχουν στις 20 ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου (G20) όπως πχ η Τουρκία, η Κίνα και η Ρωσία παρατηρούνται ακραίες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενώ ακόμη και σε χώρες όπως οι ΗΠΑ ειδικότερα μετά την εκλογή του αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ έχουν καταγραφεί σοβαρότατες παραβιάσεις με πρώτα θύματα τους πρόσφυγες με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον βίαιο διαχωρισμό παιδιών μεταναστών από τους γονείς τους, κατά την είσοδο τους στη χώρα.
Η δε προσφυγική κρίση γενικότερα, δοκίμασε σκληρά και την Ευρώπη-και μάλλον ανεπιτυχώς- αφού η ήπειρος που επαίρεται πως είναι το λίκνο που δυτικού πολιτισμού, τρόμαξε τόσο που ξέχασε τις θεμελιώδεις αρχές της.
Ποιες είναι όμως οι σκέψεις των πολιτών ανά τον κόσμο για τα ανθρώπινα δικαιωματικά, πόσο καλά τα γνωρίζουν και πως αξιολογούν τη στάση της χώρας τους σε ό,τι αφορά των σεβασμό αυτών και την προστασία του ανθρώπου.
Ανθρώπινα δικαιώματα...Κάτι άγνωστο
Μια νέα έρευνα της εταιρείας Ιpsos, η οποία διεξήχθη σε 28 χώρες και σε δείγμα 23.249 ερωτηθέντων δείχνει πως αν και οι περισσότεροι αναγνωρίζουν το πόσο σημαντικά είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο σεβασμός αυτών, παραδέχονται σε σημαντικό ποσοστό πως δεν έχουν επαρκή ενημέρωση.
Συγκεκριμένα 8 στους 10 πολίτες συμφωνούν πως είναι σημαντικό να υπάρχει νομοθεσία που για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με πρώτους τους Σέρβους (90%), του Ούγγρους (88%) και τους κατοίκους της Νοτίου Αφρικής (86%).
Ακόμη 7 στους 10 ερωτηθέντες δηλώνουν πως τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι σημαντικά για την δημιουργία μιας πιο δίκαιης κοινωνίας ενώ ανάλογο ποσοστό αναγνωρίζει πως υπάρχουν ανθρωπινά δικαιώματα αλλά υπάρχει και ένα 14% που αρνείται. Οι Τούρκοι σε ποσοστό 92% δηλώνουν την πίστη τους στα ανθρώπινα δικαιώματα και ακολουθούν οι κάτοικοι της Νοτίου Κορέάς (87%), της Κολομφίας (87%) και της Κίνας (85%). Οι περισσότεροι διαφωνούντες εντοπίζονται σε Πολωνία, Βραζιλία και Ρωσία (σε ποσοστά 59%, 26% και 21%).
Αυτό βέβαια που είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό, είναι πως μόλις το 56% των ερωτηθέντων δηλώνει πως γνωρίζει αρκετά ή έστω επαρκή πράγματα για τα δικαιώματά του.
Σήμερα, 4 στους 10 δηλώνουν άγνοια για το θέμα αφού γνωρίζουν ελάχιστα έως και τίποτα. Οι πολίτες στην Ιαπωνία σε ποσοστό 65% είναι μεταξύ αυτών που δηλώνουν ότι γνωρίζουν ελάχιστα και ακολουθούν οι Ρώσοι, οι Ούγγροι, οι Μεξικανοί και οι Ισπανοί (56% οι πολίτες των δύο πρώτων χωρών και 53% και 52% αντίστοιχα οι άλλες δύο).
Στο αντίποδα ένα πολύ μεγάλο ποσοστό (79%) στην Τουρκία δηλώνουν πως γνωρίζουν αρκετά όπως επίσης οι κάτοικοι της Νοτίου Αφρικής και της Μαλαισίας σε ελαφρώς χαμηλότερα ποσοστά.
Επίσης, ενώ ο ΟΗΕ αναγνωρίζει μια σειρά θεμελιωδών δικαιωμάτων, οι ερωτηθέντες φαίνεται πως γνωρίζουν ελάχιστα και συγκεκριμένα οι περισσότεροι είναι βέβαιοι για μόνο επτά ανθρώπινα δικαιώματα.
Πάντως ένα σημαντικό ποσοστό εκτιμά πως υπάρχει νομικό έλλειμμα σε ό,τι αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών. Έτσι ενώ περισσότεροι από τους μισούς (53%) πιστεύουν πως οι υφιστάμενοι νόμοι βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής τους, ένα 31% δηλώνει πως δεν κάνουν καμία διαφορά. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν κυρίως πολίτες της Νοτίου Κορέας (75%), της Κίνας (70%), της Ινδίας (69%) και της Κολομβίας (69%) και στην δεύτεροι οι Ιάπωνες (54%), οι Σέρβοι (50%), οι Ιταλοί (48%) και οι Γερμανοί (45%).
Όχι εδώ. Αλλού
Αξιοσημείωτο είναι πως 4 στους 10 εκτιμούν πως όλοι οι πολίτες στη χώρα τους απολαμβάνουν των ίδιων βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αντίστοιχα 2 στους 10 φαίνεται να μην έχουν κατασταλαγμένη άποψη ενώ το 1/3 δηλώνουν βέβαια πως δεν απολαμβάνουν όλοι τα ίδια δικαιώματα.
Ένα μεγάλο ποσοστό του 31% εκτιμά πως η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα σε άλλες χώρες αλλά όχι στη δική τους ενώ ένα 39% αναγνωρίζει πως υπάρχει πρόβλημα και στη δική τους χώρα. Μεταξύ των πολιτών που εκτιμούν ότι στη χώρα τους δεν υπάρχουν αυτά τα προβλήματα, πρώτοι είναι οι Γερμανοί (55%), οι Μαλαισιανοί (48%) και πολίτες της Σαουδικής Αραβίας (48%). Την αντίθετη άποψη έχουν κυρίως στην Κολομβία (69%), στην Νότια Αφρική, το Περού και το Μεξικό (60%).
Άλλα βασικά ευρήματα:
-7 στους 10 τονίζουν την ανάγκη ύπαρξης νόμων για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περισσότεροι από τους μισούς εκφράζουν την βεβαιότητα πως έτσι διασφαλίζεται η ποιότητα της ζωής τους
-Ωστόσο 2 στους 3 ερωτηθέντες δηλώνoυν πως κάποιοι εκμεταλλεύονται την νομοθεσία για την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τους περισσότερους να εκτιμούν πως αυτό συμβαίνει περισσότερο σε περιπτώσεις ατόμων που δεν αξίζει να απολαμβάνουν αυτά τα δικαιώματα (εγκληματίες, τρομοκράτες κλπ)
-4 στους 10 παραδέχονται πως γνωρίζουν ελάχιστα σχετικά με τα ανθρωπινα δικαιώματα
-Η ελευθερία της έκφρασης, της προστασίας της ζωής, το δικαίωμα στην ελευθερία αξιολογούνται ως τα πιο σημαντικά μεταξύ των δικαιωμάτων τα οποία θα πρέπει να διαφυλάσσονται
-Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρίες και οι γυναίκες ανήκουν στις κοινωνικές ομάδες που εκτιμάται από μεγάλο αριθμό πολιτών (56% έως 38%) ότι χρίζουν μεγαλύτερης προστασίας ενώ ακολουθούν οι πρόσφυγες, οι εθνικές μειονότητες, τα μέλη της LGBTQ κοινότητας κ.α.
-Μεταξύ των μεγάλων οργανισμών και οργανώσεων το έργο των οποίων εστιάζει στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ο ΟΗΕ, ο Ερυθρός Σταυρός και η Διεθνής Αμνηστία είναι οι πλέον αναγνωρίσιμοι και ακολουθούν η Διεθνής Ομοσπονδία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Δικηγόροι Χωρίς Σύνορα και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τους οποίους οι πολίτες που ερωτήθηκαν εκτιμούν ότι κάνουν καλή δουλειά.