Ο γιος του Λευτέρη την Τετάρτη παρουσιάζεται στο ναυτικό να υπηρετήσει την θητεία του. Η Δήμητρα σπουδάζει αυτό που ήθελε από μικρό παιδί σε μια σχολή στην Αθήνα. Ο Παναγιώτης είναι άνεργος ψάχνει τα βήματα του να βρει μια δουλειά να ξεκινήσει την ζωή του. Ο Κωστής τρέχει την μητέρα του στο νοσοκομείο για ένα χρόνιο πρόβλημα υγείας. Ο Βασίλης τρέχει όλη την Ελλάδα με την ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ να ενώσει τις φωνές τους σε μια δυνατότερη. Όλοι διεκδικούν έμπρακτη αναγνώριση των δικαιωμάτων τους.
Βρεθήκαμε μαζί τους την Κυριακή στην γιορτή για την παγκόσμια ημέρα Ρομά στον Μώλο της Αγίου Νικολάου, εκπροσωπώντας το Ποτάμι. Όχι στην μπροστά σειρά στις θέσεις των πολιτικών. Αλλά γυρίζοντας ανάμεσα τους, συνομιλώντας, χαμογελώντας, τρώγοντας και χορεύοντας μαζί τους, με τα παιδιά από την Γαστούνη, την Πάτρα, την Αχαϊά, την Ανδραβίδα. Ακούγοντας τους χάλκινους ήχους των SAN ROMA και αναπνέοντας την επιθυμία τους να γιορτάσουν.
#oloiisoi Στην πράξη, όχι στα λόγια. Να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον να συνυπάρξουμε μαζί, να ενσωματωθούμε στην ίδια κοινωνία. Αν έχουμε τις ίδιες επιθυμίες, ανάγκες, δικαιώματα υποχρεώσεις δεν υπάρχει κάτι να μας χωρίζει. Όχι κάτι περισσότερο από αυτό που χωρίζει οπαδούς ποδοσφαιρικών ομάδων, κομμάτων, θρησκειών. Το χρώμα, η ράτσα, η γλώσσα δεν μας χωρίζουν. Η επιθυμία για πρόοδο πρέπει να είναι κοινή. Η δική τους πρόοδος είναι και η δική μας πρόοδος.
Μια κοινωνία συνολικά πάει μπροστά όταν δεν αφήνει μέλη της πίσω. Υπάρχουν ακόμα συμπολίτες μας χωρίς ρεύμα και τρεχούμενο νερό, χωρίς αποχέτευση. Χωρίς σχολεία για τα παιδιά τους. Χωρίς δασκάλους. Χωρίς δικαιώματα. Χωρίς δικαιώματα, δεν μπορούν να έχουν ούτε υποχρεώσεις. Η πολιτεία οφείλει να τους προσφέρει αυτό που δικαιούνται, και εκείνοι θα μας προσφέρουν αυτά που πρέπει.
Ένας ομιλητής από την Γαστούνη αναφέρει ότι οι τσιγγάνοι είναι ένα ακαλλιέργητο χωράφι. Δεν θα μπορούσε να το περιγράψει καλύτερα. Ένα τραχύ ξηρό ακαλλιέργητο χωράφι. Δεν είναι δύσβατο, είναι δίπλα μας. Είναι ξηρό γιατί δεν του δίνουμε το νερό που χρειάζεται για να γίνει καλλιεργήσιμο. Έχουμε τα εργαλεία και δεν τα χρησιμοποιούμε. Τα χρήματα της ΕΕ από τοESPA 2014-2020 για την ενσωμάτωση τους στην πολιτεία μας (Στέγαση, κατάρτιση, εκπαίδευση, προώθηση στην απασχόληση, παροχή υπηρεσιών υγείας, πολιτισμού και αθλητισμού) χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς.
Δεν τους κάνουμε καμία χάρη να τους θεωρούμε Έλληνες πολίτες. Δεν τους «θεωρούμε» Έλληνες (όπως ξεφεύγει σε κάποιους πολιτικάντηδες).
Είναι Έλληνες πολίτες, είναι Ευρωπαίοι πολίτες. Στην εκδήλωση προβλήθηκε ένα τμήμα από το ντοκιμαντέρ της Ευαγγελίας Γούλα OTI BAKERESA MANGE «ότι λες για μένα» με την καταγραφή των βημάτων προόδου αλλά και τα τεράστια εμπόδια που έχουν να αντιμετωπίσουν οι κάτοικοι στον καταυλισμό στα Δύο Αροάκια στην Κρήτη. Στην οθόνη μια τσιγγάνα μας ξεναγεί και καμαρώνει για το νοικοκυριό της αλλά « Έχω πλυντήριο, έχω ψυγείο, έχω φούρνο. Ρεύμα δεν έχω!». Χαμογελά και το πρόσωπο της καλύπτει όλη την οθόνη από ζεστασιά.
Ο πληθυσμός της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας περιλαμβάνει περίπου 20.000 Ρομά. Οι οποίοι δεν θέλουν να ζουν στο σκηνικό από την ταινία ο καιρός των τσιγγάνων. Κανένας άνθρωπος δεν θέλει να ζει χωρίς σχολείο, χωρίς ρεύμα, χωρίς τρεχούμενο νερό σε ακραία υποβαθμισμένους οικισμούς. Ούτε οι νομάδες. Αυτό που θα πρέπει να παραδεχθούμε είναι ότι ζούμε δίπλα τους και ότι η ενσωμάτωση τους στον κοινωνικό ιστό θα γίνει μόνο όταν γίνει τόσο επιθυμητή και από μέρους μας. Γιατί μην γελιόμαστε το μεγαλύτερο εμπόδιο είμαστε εμείς.
Του χρόνου δεν χρειάζεται να εκπροσωπώ κάποιο κόμμα για να πάω στην γιορτή τους. Ελπίζω ότι στο Ποτάμι οι Ρομά θα εκπροσωπούνται στα όργανα του. Στην γιορτή θα πάω, θα πάμε, όπως και να έχει. Αλλά αποφασίσαμε να μην περιμένουμε μέχρι τότε για να τους ξαναδούμε. Η επόμενη επίσκεψη μας να είναι εκεί που ζουν. Κάθε ημέρα. Μαζί να αγωνιστούμε για την μετεγκατάσταση τους σε πρότυπους οικισμούς. Τα χρήματα της ΕΕ να πάνε εκεί που πρέπει. #oloiisoi Και ελπίζω στην επόμενη εκδήλωση οι «επίσημοι» να καθίσουν μέχρι το τέλος της βραδιάς και όχι μόνο μέχρι το τέλος των φωτογραφήσεων και των ομιλιών. Η ζωή είναι πίσω από τις κάμερες.
Ένας κρητικός Ρομά αφηγείται στο ντοκιμαντέρ «Ακούω μια κυρία μπροστά μου να λέει στο παιδί της που κλαίει σταμάτα γιατί θα σε πάρει ο γύφτος. Αυτό συνεχίζει και εκείνη το ξαναλέει δυνατά. Σχεδόν μπροστά μου. Πάω στο παιδί της και του λέω κλάψε, κάνε ότι θες, σπάστα, φώναζε της, μην φοβάσαι εγώ δεν πρόκειται να σε πάρω». Όλοι όσοι παρακολουθούσαμε γελάσαμε δυνατά με την αφήγηση του. Και οι μπαλαμοί ντραπήκαμε για την κυρία που δεν ήξερε να είναι συνάνθρωπος. Μετά όλοι σηκώθηκαν να τραγουδήσουν και να χορέψουν έξω καρδιά με τον τρόπο που έχουν μάθει να νικούν τα εμπόδια για να απολαμβάνουν την ζωή.