Η Πολωνία αναπτύσσει χιλιάδες στρατιώτες στα σύνορά της με τη Λευκορωσία, κάνοντας λόγο για μια κίνηση αποτροπής, καθώς οι εντάσεις μεταξύ των δύο γειτόνων αυξάνονται.
Οι εντάσεις μεταξύ της Πολωνίας – χώρας του ΝΑΤΟ και της ΕΕ- και της Λευκορωσίας- συμμάχου της Ρωσίας στον πόλεμο στην Ουκρανία- αυξάνονται τους τελευταίους μήνες. Επίσης, την Τετάρτη η κυβέρνηση της Λιθουανίας είπε πως αποφάσισε να κλείσει δύο από τα έξι συνοριακά περάσματα με τη Λευκορωσία λόγω «γεωπολιτικών συνθηκών», εβδομάδες αφού οι μισθοφόροι της Wagner κατέφυγαν στη χώρα. Σημειώνεται πως τις τελευταίες εβδομάδες Λιθουανοί αξιωματούχοι αποθαρρύνουν τους πολίτες τους από το να ταξιδέψουν στη Λευκορωσία, σύμμαχο της Ρωσίας, στήνοντας πινακίδες στα σύνορα που γράφουν «μη διακινδυνεύετε την ασφάλειά σας- μην ταξιδεύετε στη Λευκορωσία. Ίσως δεν μπορέσετε να επιστρέψετε». Η Πολωνία επίσης έχει κλείσει όλα τα περάσματα, πλην ενός, μετά τη φυλάκιση ενός δημοσιογράφου πολωνικής καταγωγής και τις απελάσεις Πολωνών διπλωματών. Η Λετονία, η τρίτη χώρα της ΕΕ που συνορεύει με τη Λευκορωσία, έχει δύο περάσματα σε λειτουργία. Η υπουργός Άμυνάς της έδωσε εντολή στον στρατό να βοηθήσει στη φύλαξη των συνόρων, μετά απο περίπου 100 απόπειρες μεταναστών να εισέλθουν παράνομα από τη Λευκορωσία μέσα σε 24 ώρες.
Η πηγή των εντάσεων
Η Πολωνία υποστηρίζει την λευκορωσική αντιπολίτευση από τις προεδρικές εκλογές του 2020, που ο φιλορώσος Αλεξάντερ Λουκασένκο κέρδισε έκτη θητεία σε μια ψηφοφορία για την οποία η Πολωνία και η ευρύτερη Δύση κάνει λόγο για νοθεία.
Το 2021 η Λευκορωσία άρχισε να οργανώνει και να προωθεί χιλιάδες μετανάστες από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική στα σύνορα με την Πολωνία. Η κίνηση αυτή θεωρείται από την Πολωνία και την ΕΕ πως διοργανώθηκε με το Κρεμλίνο και είχε σκοπό να προκαλέσει αστάθεια στην Ευρώπη. Η δεξιά κυβέρνηση της Πολωνίας, εχθρική απέναντι στην ιδέα της υποδοχής μεταναστών, έχτισε ένα τείχος που μείωσε σημαντικά τις ροές.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Πολωνία καταδίκασε την επίθεση και υποστηρίζει το Κίεβο με στρατιωτικό εξοπλισμό, πολιτική στήριξη και ανθρωπιστική βοήθεια, ενώ φιλοξενεί και πάνω από 1,2 εκατομμύρια πρόσφυγες. Η Λευκορωσία είναι με την πλευρά της Ρωσίας και η Πολωνία συμμετέχει σε διεθνείς οικονομικές κυρώσεις και στις δύο χώρες.
Πρόσφατες ενέργειες από τη Λευκορωσία και τη Ρωσία
Λευκορώσοι κρατικοί αξιωματούχοι και φιλοκυβερνητικοί ακτιβιστές έχουν δημιουργήσει μια ομάδα, την αποκαλούμενη Διοίκηση Πατριωτικής Δύναμης, την οποία το Μινσκ χρησιμοποιεί ως πολιτικό εργαλείο. Σε πρόσφατο μήνυμα προς τον πολωνικό λαό η ομάδα αυτή υποστήριξε πως οι Πολωνοί πολιτικοί «υποδαυλίζουν τις φωτιές του πολέμου με τις ενέργειες και τη ρητορική τους» και ωθούνται από τη «φρενίτιδα του σωβινισμού».
Στο μεταξύ αξιωματούχοι στη Μόσχα έχουν επανειλημμένα προβεί σε αβάσιμους ισχυρισμούς πως η Πολωνία σκοπεύει να προσαρτήσει δυτικά εδάφη της Ουκρανίας. Η Μόσχα λέει επίσης ότι έχει μεταφέρει κάποια πυρηνικά όπλα της, μικρής εμβέλειας, στη Λευκορωσία, κοντά στα ανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ.
Η Πολωνϊα ανησυχεί ακόμη για την παρουσία στη Λευκορωσία χιλιάδων μισθοφόρων της Wagner, που πρόσφατα αναφέρθηκε ότι συμμετείχαν σε ασκήσεις κοντά στα σύνορα. Δύο Ρώσοι συνελήφθησαν την προηγούμενη εβδομάδα στην Πολωνία, κατηγορούμενοι πως διασπείρουν την ιδεολογία της Wagner. Πάνω από τους μισούς Πολωνούς που ερωτήθηκαν πρόσφατα στο πλαίσιο δημοσκόπησης του κέντρου IBRIS είπαν ότι θεωρούν τους μισθοφόρους στη Λευκορωσία ως απειλή.
Δύο λευκορωσικά στρατιωτικά ελικόπτερα πέταξαν σε χαμηλό ύψος πάνω από το πολωνικό χωριό Μπιαλοβίτσα, κοντά στα σύνορα, για λίγα λεπτά την προηγούμενη εβδομάδα πριν επιστρέψουν στη Λευκορωσία, μια ενέργεια την οποία η Πολωνία κατήγγειλε ως πρόκληση.
Ποια είναι η στρατηγική σημασία της περιοχής
Πέραν του ότι είναι σύνορα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, τα ανατολικά σύνορα της Πολωνίας περιλαμβάνουν ένα στρατηγικής σημασίας σημείο, τον αποκαλούμενο «Διάδρομο Σουβάλκι»- 96 χλμ συνόρων με τη Λιθουανία που συνδέουν τις τρεις χώρες της Βαλτικής (Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία) με το υπόλοιπο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Ο διάδρομος αυτός επίσης χωρίζει τη Λευκορωσία από το Καλίνινγκραντ, έναν εξαιρετικά στρατιωτικοποιημένο ρωσικό θύλακα που δεν συνδέεται μέσω ξηράς με τη Ρωσία.
Στρατιωτικοί αναλυτές στη Δύση θεωρούν τον Διάδρομο Σουβάλκι πιθανό σημείο έντασης σε οποιαδήποτε αντιπαράθεση μεταξύ ρωσίας και ΝΑΤΟ, εκτιμώντας πως η Ρωσία μπορεί να προσπαθούσε να τον καταλάβει και να αποκόψει τις τρεις χώρες της Βαλτικής.
Η περιοχή είναι προστατευμένη από πολωνικά και αμερικανικά στρατεύματα από την πλευρά της Πολωνίας και καναδικά και γερμανικά από την πλευρά της Λιθουανίας.
Η Πολωνία ενισχύει τα σύνορα
Η πολωνική κυβέρνηση λέει πως δεν θα εκφοβιστεί και αναπτύσσει τις δυνατότητες άμυνας και αποτροπής της, ενώ μεταφέρει στρατεύματα και σύγχρονο εξοπλισμό ανατολικά για να ενισχύσει τα σύνορα με τη Λευκορωσία και το Καλίνινγκραντ.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία πως το καθεστώς της Λευκορωσίας συνεργάζεται με το Κρεμλίνο και ότι αυτή η ενέργεια στοχεύει την Πολωνία για να αποσταθεροποιήσει τη χώρα μας» είπε ο Πολωνός υπουργός Άμυνας, Μάριους Μπλάτσακ, την προηγούμενη εβδομάδα.
Η Πολωνία αύξησε τις δαπάνες της για την άμυνα σε πάνω από 2,5% του ΑΕΠ πέρυσι και αυτό αναμένεται να αυξηθεί ξανά φέτος. Δαπάνησε πάνω από 16 δισ. δολάρια σε όπλα, περιλαμβανομένων αρμάτων μάχης Abrams, πυραύλους Patriot, μαχητικά και πυροβόλα. Κάποια θα αντικαταστήσουν σοβιετικής και ρωσικής προέλευσης εξοπλισμό που έχει δοθεί στην Ουκρανία.
Οι εκλογές της Πολωνίας
Η Πολωνία θα έχει κρίσιμες κοινοβουλευτικές εκλογές στις 15 Οκτωβρίου. Το κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης, που είναι στην εξουσία από το 2015, επιδιώκει μια άνευ προηγουμένου τρίτη θητεία.
Το κόμμα εκμεταλλεύεται τις ανησυχίες των ψηφοφόρων για την ασφάλεια και εντείνει τις προσπάθειές του για να ενισχύσει την άμυνα, επιδιώκοντας να τους συσπειρώβσει γύρω από τις πολιτικές του και να αποδυναμώσει την αντιπολίτευση και τον κύριο ηγέτη της, τον πρώην πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ.
Με πληροφορίες από Associated Press, Reuters