Την ώρα που οι εμβολιασμοί στη χώρα μας προχωρούν με γοργούς ρυθμούς, ο τουρισμός ανακάμπτει αργά αλλά σταθερά, οι άνθρωποι επιστρέφουν στις δουλειές τους και επενδυτικές συζητήσεις αναβιώνουν, το μέλλον μόνο καλύτερο μπορεί να φαντάζει σε σχέση με τη ζοφερότητα της πανδημίας που μαζί με όλο τον πλανήτη ζήσαμε κι εμείς. Εύκολα αναρωτιέται κανείς πώς φαίνεται να τα καταφέρνουμε ξανά.
Παρ’ ότι οι συνθήκες έμοιαζαν ιδανικές για μια νέα μικρή καταστροφή που θα μπορούσε να φέρει ο ιός στην μόλις ανακάμπτουσα από τη δεκαετή οικονομική κρίση χώρα μας, με το αδύναμο σύστημα υγείας, τα πάγια γραφειοκρατικά προβλήματα και την απειθαρχία που υποτίθεται μας διακρίνει συλλογικά ως πολίτες, η χώρα μας παρέμεινε ζωντανή και κοιτάζει το μέλλον με περισσότερη βεβαιότητα παρά ανασφάλεια.
Τρεις είναι οι λόγοι που – μεταξύ άλλων – μπορούν να εξηγήσουν την εξέλιξη αυτή.
Είμαστε πολύ ανθεκτικοί και ευέλικτοι ως λαός.
Από την ίδρυση του ελληνικού Κράτους, πολλά είναι τα παραδείγματα καταστροφών που μας απείλησαν ακόμα και σε υπαρξιακό επίπεδο χωρίς εν τέλει να τα καταφέρουν. Αν κοιτάξει κανείς μόνο τα τελευταία εκατό χρόνια, θα δει τον Εθνικό Διχασμό, τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο που ακολούθησε, τη Χούντα και εσχάτως την οικονομική κρίση ως μείζονα γεγονότα, τα οποία κάλλιστα θα μπορούσαν να μεταβάλλουν την εθνική και κοινωνική συνοχή των Ελλήνων και να εξαφανίσουν συνολικά ή τμηματικά την κρατική μας υπόσταση.
Παρ’ όλα αυτά, οι Έλληνες δείχνουμε μια -πολλές φορές ανεξήγητη – ελαστικότητα. Μια συλλογική οιονεί ιεράρχηση αξιών που μας αποτρέπει από τα να φθάσουμε στα άκρα και προκαλεί μια ιδιαίτερη ομοψυχία τις δύσκολες στιγμές.
Βέβαια, η καρτερία και το μέτρο ως έσχατες ασφαλιστικές δικλίδες αντιμετώπισης καταστροφών δεν πηγάζουν από κάποια υπερφυσική επιλογή μας ως των καλύτερων και πιο γενναίων μεταξύ των λαών όπως θα ήθελαν να πιστεύουν οι πάσης λογής ακραίοι. Αντιθέτως φαίνεται να οφείλεται σε ένα αλλιώτικο ιδιόμορφο κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και συμφρόντων: Στα δύσκολα παραμένουμε ενωμένοι.
Είχαμε, επίσης, την τύχη η πανδημία να συμπέσει με μια αξιοπρόσεκτη προσπάθεια κοινωνικού και θεσμικού εκσυγχρονισμού από την Κυβέρνηση, η οποία προσπάθεια είχε αντικαταστήσει οριστικά τις εντάσεις της προηγούμενης περιόδου.
Πράγματι, η Κυβέρνηση εφάρμοσε ένα αξιόπιστο σχέδιο αντιμετώπισης της πανδημίας, το οποίο συνδύασε με τον ήδη εκκινήσαντα ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας καθιστώντας δυνατή την αποτελεσματική και ταχεία αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης που επεκτάθηκε σχεδόν σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του τόπου.
Ο κρατικός μηχανισμός δούλεψε στα όριά του αλλά δεν κατέρρευσε, οι παραφωνίες ήταν λιγότερες σε σχέση με αυτό που θα περίμενε κανείς και ο συντονισμός των αρμοδίων φορέων αξιολογείται θετικά, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν πολλά προβλήματα που παραμένουν ανεπίλυτα.
Τέλος, η ενίσχυση της θέσης της χώρας στο ευρωπαϊκό και διεθνές προσκήνιο δημιούργησε τις συνθήκες να συμμετάσχουμε ενεργά στη διεθνή προσπάθεια και να επωφεληθούμε σημαντικά από αυτήν.
Είτε πρόκειται για τις διεθνείς μεταφορές στο επίπεδο που επιτρέπονταν, είτε για την αξιοποίηση ευρωπαϊκών διεθνών χρηματοδοτικών εργαλείων όπως τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και την εξασφάλιση επαρκούς αριθμού εμβολίων για το εμβολιαστικό πρόγραμμα, η χώρα μας αξιοποίησε την ενισχυμένη διεθνή θέση της τα τελευταία δύο χρόνια ώστε να προστατεύσει τους πολίτες της.
Αυτό καταδεικνύει για μια ακόμα φορά την τεράστια σημασία της διεθνούς συνεργασίας σε πείσμα των απομονωτιστών που εξαντλούνται σε ανούσιες εθνικιστικές και αντιευρωπαϊκές κορώνες για να τέρψουν το κατά πολύ -ευτυχώς- μειωμένο πλέον ακροατήριό τους. Η Ελλάδα μόνο ως αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής οικογένειας και της διεθνούς εν γένει κοινότητας μπορεί να ορθοποδήσει.
Με όση αισιοδοξία και να ατενίσουμε το μέλλον, κανείς δεν θα πρέπει να ξεχνάει τους χιλιάδες συνανθρώπους μας που έχασαν τη ζωή τους παλεύοντας με τον ιό. Όσο καλά και να πάνε τα πράγματα στο εξής, οι άνθρωποι αυτοί είναι αναντικατάστατοι.
Ωστόσο, όπως και μετά από κάθε μεγάλη καταστροφή, ας δείξουμε τη δύναμη κα την ομοψυχία που αρμόζει για να πάμε όλοι μαζί τη χώρα μπροστά. Για να συνεχίσουμε να αντέχουμε.