Γιατί αντιδρά η Πολωνία για το ντοκιμαντέρ του Netflix για τον Ναζί Ιβάν τον Τρομερό

Κατηγορεί το Netflix ότι «ξαναγράφει την Ιστορία».
Open Image Modal
Johannes Simon via Getty Images

Την αντίδραση του πρωθυπουργού της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέτσκι,  προκάλεσε ντοκιμαντέρ του Netflix «Ο Διάβολος της Διπλανής Πόρτας» που αφηγείται την ιστορία της δεσμοφύλακα των Ναζί, Τζον Ντέμιανουκ. Ο πρώην στρατιώτης του Κόκκινου Στρατού που μεταπήδησε στα SS κατηγορείται για συνεργία σε 28.000 φόνους και επιζώντες τον αναγνώρισαν ως τον Ιβάν τον Τρομερό.  

Ο Μοραβιέτσκι έστειλε επιστολή στον ίδιο τον CEO του Netflix αντιδρώντας για ένα χάρτη που εμφανίζεται στο ντοκιμαντέρ.

Σε αυτόν παρουσιάζονται στρατόπεδα συγκέντρωσης της ναζιστικής Γερμανίας στα γεωγραφικά  όρια της σημερινής Πολωνίας. Ωστόσο, η Πολωνία τονίζει ότι εκείνα τα χρόνια η Πολωνία ήταν μέρος του Γ′ Ράιχ της ναζιστικής Γερμανίας, που ήταν υπεύθυνο για τα στρατόπεδα, άρα το ντοκιμαντέρ δεν δείχνει τα πραγματικά σύνορα της περιόδου.

Σχετικές φωτογραφίες ανέβασε και το υπουργείο Εξωτερικών, απαιτώντας από το Netflix μείνει πιστό στα ιστορικά γεγονότα. 

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, στην επιστολή του στον διευθύνοντα σύμβουλο του Netflix, Ριντ Χέιστινγκς, έκανε λόγο για την ανάγκη «να τιμηθεί η μνήμη και να προστατευθεί η αλήθεια για τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα», ενώ υποστήριξε ότι αρκετές παραγωγές της συγκεκριμένης πλατφόρμας είναι ανακριβείς και ουσιαστικά προσπαθούν να «ξαναγράψουν την Ιστορία». 

Ο Ιβάν ο Τρομερός 

Το εν λόγω ντοκιμαντέρ το αφηγείται τη δίκη του Ντέμιανουκ στο Ισραήλ, που κατηγορήθηκε ότι ήταν ο διαβόητος δεσμοφύλακας ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης, Ιβάν ο Τρομερός.

Ο Τζον Ντέμιαντσουκ, ο οποίος πέθανε το 2012 σε ηλικία 91 ετών, σε οίκο ευγηρίας στη Νότια Γερμανία, ήταν γνωστός μεταξύ των Εβραίων κρατουμένων ως «Ιβάν ο Τρομερός», για τις δολοφονίες 29.000 Εβραίων του Σομπιμπόρ. Ήταν στον Κόκκινο Στρατό. Πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Γερμανούς κατά τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο και δέχτηκε να βοηθήσει ως δεσμοφύλακας στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Σομπιμπόρ. Είναι γνωστό ότι έχει σκοτώσει 29.000 Εβραίους. 

Open Image Modal
Michaela Rehle / Reuters

Πήγε στις ΗΠΑ το 1952 ως πρόσφυγας κι εγκαταστάθηκε στο Κλίβελαντ του Οχάιο, όπου εργάστηκε στην αυτοκινητοβιομηχανία. 

Το 1988 καταδικάστηκε σε θάνατο στο Ισραήλ για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, όταν επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος τον αναγνώρισαν, αλλά το ανώτατο δικαστήριο του Ισραήλ ανέτρεψε την απόφαση, όταν στοιχεία από την πρώην Σοβιετική Ένωση έδειξαν πως κάποιος άλλος μπορεί να ήταν τελικά ο «Ιβάν ο Τρομερός».

Ο Ντεμιαντσούκ επέστρεψε στις ΗΠΑ, αλλά το 2002 του αφαιρέθηκε η αμερικανική υπηκοότητα επειδή δεν είχε αποκαλύψει, όταν ήλθε για πρώτη φορά στη χώρα ως πρόσφυγας, ότι είχε εργασθεί σε ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου.

Το 2005, αμερικανικό δικαστήριο απεφάνθη ότι μπορούσε να εκδοθεί στη Γερμανία, την Πολωνία ή την Ουκρανία.

Τον Μάρτιο του 2009, οι αρχές του Μονάχου εξέδωσαν ένταλμα για τη σύλληψή του, με την κατηγορία πως είχε συμβάλει στον θάνατο 29.000 Εβραίων. Του επιβλήθηκε ποινή 5 ετών, αλλά αφέθηκε ελεύθερος, ενώ όταν πέθανε εκκρεμούσε η απόφαση για την έφεση που είχε ασκήσει.