Ομολογουμένως, η φωτογραφία του διαβατηρίου μας δεν μπορεί να θεωρηθεί το πιο κολακευτικό δείγμα του εαυτού μας. Ενδεχομένως επειδή δεν επιτρέπεται καν να χαμογελάσουμε. Γιατί όμως έχει επιβληθεί ο συγκεκριμένος κανόνας;
Το πρωτόκολλο ορίζει πως στις φωτογραφίες διαβατηρίου θα πρέπει να παίρνουμε μια ουδέτερη έκφραση, με ανοιχτά μάτια, που θα κοιτάζουν ευθεία στην κάμερα και κλειστό στόμα. Ακόμη κι αν μας επιτραπεί ένα μικρό μειδίαμα, το χαμόγελο που αφήνει να φανούν τα δόντια μας απαγορεύεται αυστηρά.
«Ο κύριος λόγος πίσω από την απαγόρευση του χαμόγελου είναι πως τα περισσότερα αεροδρόμια χρησιμοποιούν λογισμικό αναγνώρισης προσώπου», εξηγεί η Καρολίνα Τουρόφσκα, η οποία εργάζεται για το το Passport-Photo.Online.
Aυτή σημαίνει ότι για τον έλεγχο των εγγράφων μας, πολλά λιμάνια και αεροδρόμια επιστρατεύουν υπολογιστές αντί για υπαλλήλους. Και ενώ οι άνθρωποι μπορούμε να αναγνωρίσουμε ο ένας τον άλλον σχετικά εύκολα, ανεξάρτητα από την έκφραση του προσώπου, οι μηχανές χρειάζονται λίγη επιπλέον βοήθεια.
«Οι αλγόριθμοι δεν λειτουργούν όπως εμείς», επισημαίνει η Τουρόφσκα. «Και προκειμένου να συγκρίνουν ένα τρισδιάστατο πρόσωπο με μια δισδιάστατη απεικόνισή του, δηλαδή με τη φωτογραφία διαβατηρίου, θα πρέπει να εντοπίσουν και να μετρήσουν με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά του προσώπου. Στη σάρωση υπολογίζονται ακόμη και μεγέθη όπως η απόσταση μεταξύ των ματιών, των αυτιών, της μύτης και του στόματος, συμπεριλαμβανομένων πολλών ακόμη στοιχείων. Το χαμόγελο επομένως, ελλοχεύει ο κίνδυνος να δυσκολέψει την όλη διαδικασία, καθώς αλλάζει τις αναλογίες του προσώπου», προσθέτει η ίδια.
Ένα πλατύ χαμόγελο, αυτόματα καθιστά για τη βιομετρική τεχνολογία πιο δύσκολο τον έλεγχο του χρώματος των ματιών και του σχήματος του προσώπου. Κι αυτό γιατί τα περισσότερα μέρη που χρησιμοποιούν τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπου στους συνοριακούς ελέγχους, συχνά δυσκολεύονται όταν τα χαρακτηριστικά μας διαφοροποιούνται έστω κι ελάχιστα.
Η αποφυγή του χαμόγελου στις φωτογραφίες διαβατηρίου αποτελεί έναν παγκόσμιο κανόνα, που τηρείται στις περισσότερες χώρες, ακόμη και αν κάθε λαός ορίζει διαφορετικά την έννοια της «ουδέτερης» έκφρασης του προσώπου».
Κι όμως η έκφραση στη φωτογραφία διαβατηρίου δεν ήταν πάντοτε τόσο αυστηρά καθορισμένη. Όταν πρωτοξεκίνησαν να κυκλοφορούν τα διαβατήρια με φωτογραφία, δεν υπήρχαν τόσοι κανονισμοί γύρω από την έκφραση του προσώπου. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, σταδιακά θεσπίζονται όλο και περισσότεροι νέοι περιορισμοί, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ασφάλειας των ταξιδιωτών.
Τι θα συμβεί εάν επιλέξουμε μια φωτογραφία στην οποία γελάμε διάπλατα
Ο πιο συνηθισμένος λόγος για την καθυστέρηση της έκδοσης του διαβατηρίου είναι η λανθασμένη επιλογή της φωτογραφίας. Γι′ αυτό καλύτερα να μην το ρισκάρουμε και να στείλουμε μια φωτογραφία με ουδέτερη έκφραση, ειδικά αν επιθυμούμε η όλη διαδικασία να διεκπεραιωθεί σχετικά άμεσα.
Εάν η φωτογραφία μας δεν εγκριθεί, η υπηρεσία διαβατηρίων θα μας στείλει αίτημα να στείλουμε νέα, που αυτή τη φορά να πληροί όλες τις απραίτητες προϋποθέσεις. Και τότε η έκδοση του διαβατηρίου μας θα καθυστερήσει.
Οι διεθνείς οδηγίες πέρα από το χαμόγελο, απαγορεύουν επίσης τα γυαλιά οράσεως, εκτός εάν δεν μπορούν να αφαιρεθούν για ιατρικούς λόγους. Σε αυτή την περίπτωση, μαζί με την αίτησή μας θα πρέπει να επισυνάψουμε και μια δήλωση, υπογεγραμμένη από τον γιατρό μας.
Τα καπέλα ή οποιοδήποτε αξεσουάρ για το κεφάλι απαγορεύονται, εκτός εάν αποτελούν κομμάτι μιας θρησκευτικής παράδοσης. Συν τοις άλλοις, απαγορεύεται να σφίγγουμε τα χείλη μας ή να παίρνουμε συνοφρυωμένη έκφραση.
Ο αυστηρός κανόνας που απαγορεύει το χαμόγελο είναι κάπως πιο επιεικής για τα παιδιά, καθώς εκείνα συχνά δυσκολεύονται να διατηρήσουν μια ουδέτερη έκφραση.