Γιατί δεν υπάρχουν πολικές αρκούδες στην Ανταρκτική

Η Αρκτική και η Ανταρκτική έχουν ομοιότητες, μα και διαφορές.
Open Image Modal
Nick Dale / EyeEm via Getty Images

Η Αρκτική και η Ανταρκτική μπορεί να μοιάζουν από πολλές απόψεις και να είναι παρόμοιες ως βιότοποι, μα φιλοξενούν πλάσματα που σε αρκετές περιπτώσεις διαφέρουν μεταξύ τους: Και οι δύο πόλοι έχουν φάλαινες και φώκιες που ανήκουν σε διάφορα είδη, μα η πολική αρκούδα- η μεγαλύτερη αρκούδα της Γης και ένα από τα πιο θαυμαστά πλάσματα του πλανήτη μας εν γένει- συναντάται μόνο στην Αρκτική.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Live Science, οι πολικές αρκούδες (Ursus maritimus) συναντώνται στον Αρκτικό Κύκλο σε Αλάσκα, Καναδά, Γροιλανδία, Νορβηγία, Ρωσία και περιστασιακά στην Ισλανδία. Η γούνα τους είναι ειδικά προσαρμοσμένη για θερμοκρασίες που μπορούν να πέσουν κάτω από τους -30 βαθμούς Κελσίου. Ζουν στον πάγο το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους, τρώγοντας φώκιες, πλούσιες σε λίπος, που τους επιτρέπει να επιβιώνουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα μεταξύ των γευμάτων τους.

Η Ανταρκτική έχει θαλάσσιο πάγο, χαμηλές θερμοκρασίες και φώκιες- οπότε γιατί δεν έχει πολικές αρκούδες;

Η απάντηση, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, έχει να κάνει με την εξέλιξη και τη γεωλογική ιστορία της Γης. «Οι αρκούδες είναι σε μεγάλο βαθμό ένα φαινόμενο του Βορείου Ημισφαιρίου» είπε ο Άντριου Ντέροχερ, καθηγητής βιολογικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα στον Καναδά, που μελετά τις πολικές αρκούδες εδώ και περίπου 40 χρόνια. Πέρα από την αρκούδα των Άνδεων (Tremarctos ornatus) της Νότιας Αμερικής, οι αρκούδες εμφανίζονται μόνο στο Βόρειο Ημισφαίριο. Δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος για αυτό- απλά το ότι κάποια είδη εξελίσσονται σε κάποια μέρη και κάποια όχι. «Η βιογεωγραφία είναι γεμάτη παραδοξότητες...κάποια είδη πήγανε σε νέα μέρη και κάποια όχι».

Συγκεκριμένα για τις πολικές αρκούδες δεν υπήρξε ποτέ κάποια περίοδος στην εξελικτική τους ιστορία που ο Βόρειος και ο Νότιος Πόλος συνδέονταν μέσω πάγου ή ξηράς. Οι άνθρωποι λένε πως οι πολικές αρκούδες είναι το «μεγαλύτερo σαρκοφάγο της ξηράς στον κόσμο, μα δεν είναι καν της ξηράς» είπε ο Ντέροχερ στο Live Science. Οι πολικές αρκούδες ζουν στους πάγους σχεδόν όλη τους τη ζωή, και βγαίνουν σπάνια στη στεριά, προκειμένου να αναπαραχθούν. Επίσης, εξελικτικά είναι σχετικά νεαρό είδος: Εξελίχθηκαν από έναν κοινό πρόγονο της καφετιάς αρκούδας (Ursus arctos) σε κάποια φάση από 500.000 μέχρι 5.000.000 χρόνια πριν. Ωστόσο ακόμα και 5.000.000 χρόνια πριν οι ήπειροι ήταν σε θέσεις παρόμοιες με τις σημερινές, οπότε ποτέ δεν ταξίδεψαν από πόλο σε πόλο. Η κοντινότερη στην Ανταρκτική χερσαία μάζα είναι το νότιο άκρο της Νότιας Αμερικής, που περιλαμβάνει τη Χιλή και την Αργεντινή. Για να φτάσουν στην Ανταρκτική οι πολικές αρκούδες θα έπρεπε να περάσουν τον επικίνδυνο Πορθμό του Ντρέικ. Η περιοχή επίσης είναι γνωστή για τις καταιγίδες και τα ταραγμένα νερά της, καθώς το κρύο νερό από τον νότο συναντά το θερμό νερό από τον βορρά.

Θα μπορούσαν ωστόσο να επιβιώσουν στον Νότιο Πόλο; Η απάντηση για τον Ντέροχερ είναι απλή: «Θα διασκέδαζαν πολύ στην Ανταρκτική».

Στην Αρκτική οι πολικές αρκούδες τρέφονται με φώκιες και περιστασιακά πουλιά ή αυγά. Η Ανταρκτική τα έχει και τα τρία σε αφθονία, με έξι είδη φώκιας και πέντε είδη πιγκουΐνου. Επιπλέον, κανένα από τα είδη αυτά δεν έχει εξελιχθεί έτσι ώστε να ανησυχεί για μεγάλους, περιπλανώμενους θηρευτές. Η Ανταρκτική θα ήταν εξαιρετικός κυνηγότοπος για τις πολικές αρκούδες- και ακριβώς για αυτό δεν θα έπρεπε να μεταφέρει κανείς πολικές αρκούδες εκεί, καθώς η μεγάλη τους όρεξη, σε συνδυασμό με την άγνοια της τοπικής πανίδας για θηρευτές τέτοιου είδους, θα οδηγούσαν σε οικολογική καταστροφή.