Για πολλούς στην Ελλάδα είναι απορίας άξιο, το για ποιο λόγο η συλλογική Δύση ανέχεται τόσο πολύ τις κινήσεις της Τουρκίας, η οποία εδώ και καιρό έχει δείξει πως στρέφεται στην κεντρική Ασία αφενός και αφετέρου εκβιάζει με κάθε τρόπο (μεταναστευτικό, ΝΑΤΟ κ.α.) τα δυτικά κράτη προκειμένου να αποσπά ανταλλάγματα.
Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αναζητηθεί κυρίως σε ιστορικά αλλά και οικονομικά στοιχεία, τα οποία πολλοί αναλυτές παραλείπουν να αναφέρουν ή και να λάβουν υπόψη τους όταν μιλάνε για την Τουρκία.
Καταρχάς, η Τουρκία αντιμετωπίζεται ως ένα κομμάτι ενός συνεκτικού γεωγραφικού συστήματος, το οποίο στα μάτια των Δυτικών είναι ενωμένο, τουλάχιστον σε επίπεδο συντεταγμένων και γεωγραφικής θεώρησης. Από το σύστημα αυτό το ένα μέρος, δηλαδή η Ελλάδα αντιμετωπίζεται ως δεδομένο, άρα ικανό να προβεί σε παραχωρήσεις, ενώ το άλλο αντιμετωπίζεται στην καλύτερη ως «αναγκαίο κακό» και στην χειρότερη ως σημαντικός εταίρος σε μια σειρά από ζητήματα.
Οι Ευρωπαίοι, ανέκαθεν θεωρούσαν την Τουρκία ως ένα δρων με τον οποίο μπορούν και κυρίως θέλουν να έχουν προνομιούχες οικονομικές σχέσεις.
Ήδη το τελευταίο διάστημα δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων τονίζουν πως η Τουρκία αποτελεί σημαντικό εμπορικό εταίρο και πως επιθυμούν να εμβαθύνουν περισσότερο τις οικονομικές σχέσεις, ειδικά μετά την «αλλαγή στάσης» του Ερντογάν.
Οι Ολλανδοί μάλιστα ήραν το εμπάργκο οπλικών συστημάτων που ίσχυε από το 2019 και επιδιώκουν να συμμετέχουν σε ένα συνασπισμό όπου συμμετέχουν οι Ισπανοί, οι Γερμανοί αλλά και οι Γάλλοι (!) που θα εμβαθύνει την συνεργασία με την Τουρκία.
Παράλληλα η Τουρκία το τελευταίο εξάμηνο είδε την παραγωγή οχημάτων της να εκτοξεύεται 20% πάνω με μεγάλες μάρκες αυτοκινήτων να διαθέτουν έδρα στο έδαφος της και να την θεωρούν μάλιστα χώρα – κλειδί στον συγκεκριμένο τομέα.
Αξίζει και μια αναφορά στην οικονομική διείσδυση της Τουρκίας στον ευαίσθητο χώρο τον Βαλκανίων ειδικά σε προγράμματα κατασκευής υποδομών όπως και στον τραπεζικό τομέα, κάτι που η Ευρώπη, ως ο μεγαλύτερος επενδυτής στην περιοχή, λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη του.
Ταυτόχρονα η Τουρκία αποτελεί βασικό παίκτη στην αγορά μεταποίησης αλλά και παραγωγής πρωτογενών προϊόντων, κάτι που ειδικά σε συνθήκες κρίσεως δεν αφήνει αδιάφορους τους «συμμάχους».
Ασφαλώς το ότι η Τουρκία αποτελεί τον κλειδοκράτορα της περιοχής όσον αφορά το φλέγον ζήτημα του μεταναστευτικού δεν αφήνει αδιάφορους τους Ευρωπαίους, οι οποίοι δεν δίστασαν να την επιδοτήσουν με γενναίες επιχορηγήσεις εξ αφορμής του ζητήματος αυτού.
Η αντίφαση που ασφαλώς διακρίνεται εδώ έχει να κάνει με το κοινωνικό αποτύπωμα της Τουρκίας, της οποίας ο πληθυσμός σε ποσοστό 70% και άνω εκδηλώνει αντι-δυτικά αισθήματα, τα οποία ενισχύονται όλο και περισσότερο μέσα από την εκπαίδευση του καθεστώτος Ερντογάν.
Το ερώτημα εδώ είναι το εξής: Οι Ευρωπαίοι δεν αντιλαμβάνονται το ποιον έχουν απέναντι τους;
Ασφαλώς και το αντιλαμβάνονται. Μάλιστα χώρες όπως η Γαλλία είχαν προχωρήσει στην ίδρυση ειδικού κλάδου σπουδών ο οποίος ανέλυε την Τουρκία ως κοινωνική και πολιτισμική οντότητα εδώ και αιώνες ( τομέας Τουρκολογίας).
Όμως, όπως έχει γράψει και ένας συγγραφέας, είμαστε αιχμάλωτοι της γεωγραφίας μας. Οι Ευρωπαίοι αντιλαμβάνονται πάρα πολύ καλά πως η Τουρκία κατέχει ένα πολύ σημαντικό σημείο στον πλανήτη αφενός και αφετέρου λαμβάνουν υπόψη την διεκδικητικότητα των Τούρκων. Αντιλαμβάνονται δηλαδή, πως εάν θέλουν να μην έχουν προβλήματα πάσης φύσεως στα νώτα τους, οφείλουν να διατηρούν έστω ένα μίνιμουμ σχέσεων με την Τουρκία, υποβαθμίζοντας φυσικά την Ελλάδα.
Φυσικά μέσα σε αυτό δεν θα πρέπει να παραλείπεται και η εμμονή πολλών στα κράτη της Δύσης πως η Τουρκία δύναται να ενεργήσει ως λογικός και ρεαλιστικός δρων, σύμφωνα με τις διεθνείς επιταγές. Ασφαλώς όσοι το αντιλαμβάνονται αυτό πολύ απλά διαπράττουν λογικό σφάλμα, καθώς η Τουρκία αποτελεί κυρίως σύστημα σκέψης και νοοτροπίας και όχι ένα απλό κρατικό δρων.
Αυτό όμως που οφείλει να αντιληφθεί το ελληνικό πολιτικό σύστημα και όχι μόνο είναι πως οι Ευρωπαίοι 8 στις 10 φορές θα προτιμήσουν την Τουρκία, ειδικά δε όταν αντιλαμβάνονται πως η Ελλάδα οχυρώνεται πίσω από το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» και την συμμαχική «ασφάλεια».
Πιθανώς το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» να μην το πιστεύουν ούτε οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι οι οποίοι πολλές φορές έχουν δείξει πως η αλληλεγγύη πάει περίπατο όταν μπουν τα σκληρά κρατικά συμφέροντα.
Ο μόνος τρόπος για να καταφέρει η Ελλάδα να εξισορροπήσει την απειλή έχει δύο επιταγές:
Πρώτον, να εκμεταλλευτεί την παρουσία της στα ευρωπαϊκά και νατοϊκά όργανα για να αυξήσει την ποιοτική της υπεροχή έναντι της Τουρκίας, τόσο σε επίπεδο πόρων όσο και σε επίπεδο τεχνογνωσίας.
Δεύτερον, να αφήσει τον α λα Φράνκα τρόπο σκέψης, που δυστυχώς κληροδότησε από την Μικρασιατική καταστροφή και μετά και να υιοθετήσει ξανά τον α λα Τούρκα τρόπο (Δ. Σταθακόπουλος).
Μόνο με την ορθή ανάγνωση του αντιπάλου όπως τον ξέρουμε θα πετύχουμε αποτελεσματική εξισορρόπηση του.