Το να σκέφτεσαι συνέχεια και για μεγάλες χρονικές περιόδους είναι εξουθενωτικό, αλλά το γιατί ακριβώς συμβαίνει αυτή η «γνωστική κόπωση» είναι άγνωστο. Τώρα, μια ομάδα ερευνητών στο Παρίσι πιστεύει ότι μπορεί να έχει βρει την απάντηση.
Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Current Biology, οι ερευνητές αναφέρουν ότι η σκληρή διανοητική εργασία μεταβάλλει τον μεταβολισμό του εγκεφάλου προκαλώντας τη συσσώρευση ενός νευροδιαβιβαστή που ονομάζεται γλουταμικό (σ.σ είναι κύριος νευροδιαβιβαστής διέγερσης, σημαντικός για την προσοχή, τη συγκέντρωση και τη μνήμη) στον προμετωπιαίο φλοιό.
Η αιτία της γνωστικής κόπωσης
Η γνωστική κόπωση έχει εξηγηθεί με διάφορους τρόπους όλα αυτά τα χρόνια. Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι είναι ένα συναίσθημα που δημιουργείται από τον εγκέφαλο.
Ως εκ τούτου, η γνωστική κόπωση μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος «ψευδαίσθησης», αλλά τα νέα ευρήματα προτείνουν έναν βιολογικό μηχανισμό.
Ο Αντόνιους Γουιλχέρ του Πανεπιστημίου Πιτίε - Σαλπετριέρ στο Παρίσι και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν μια τεχνική απεικόνισης που ονομάζεται φασματοσκοπία μαγνητικού συντονισμού για να παρακολουθήσουν τα επίπεδα του γλουταμικού και των μεταβολιτών του σε 40 συμμετέχοντες ενώ εκτελούσαν γνωστικές εργασίες υψηλής ή χαμηλής ζήτησης όλη την ημέρα.
Αυτό περιελάμβανε την εξέταση μιας σειράς από κόκκινα και πράσινα γράμματα που εμφανίζονταν σε μια οθόνη υπολογιστή σε γρήγορη διαδοχή. Οι συμμετέχοντες έπρεπε να αποφασίσουν εάν το καθένα ήταν το ίδιο ή διαφορετικό από το προηγούμενο.
Χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, για να εκτελέσουν μια δύσκολη και εύκολη έκδοχη της εργασίας, με το επίπεδο δυσκολίας να εξαρτάται από το χρόνο μεταξύ των γραμμάτων και τον αριθμό των αλλαγών στην ακολουθία. Όλοι τους εκτέλεσαν την ίδια εργασία επανειλημμένα σε διάστημα μεγαλύτερο των έξι ωρών. Η δύσκολη έκδοση απαιτούσε τη διατήρηση μεγαλύτερων ποσοτήτων πληροφοριών στη μνήμη εργασίας, έτσι όσοι την εκτελούσαν αντιμετώπιζαν μεγαλύτερη γνωστική κόπωση.
Μεταξύ των δοκιμών, οι ερευνητές μέτρησαν τη γνωστική κόπωση ζητώντας από τους συμμετέχοντες να πάρουν απλές αποφάσεις, όπως εάν θα ήθελαν να λάβουν ένα μικρό χρηματικό ποσό αμέσως ή ένα μεγαλύτερο αργότερα, με την υπόθεση ότι η γνωστική κόπωση θα μειώσει τον αυτοέλεγχό τους.
Διαπίστωσαν ότι εκείνοι που εκτέλεσαν τη δύσκολη έκδοση της εργασίας ήταν όντως ελαφρώς πιο παρορμητικοί. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης με μια αύξηση κατά 8% στα επίπεδα γλουταμικού στον πλευρικό προμετωπιαίο φλοιό, που είναι γνωστό ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην ανταμοιβή και στη λήψη αποφάσεων. Αυτή η αύξηση δεν παρατηρήθηκε στους συμμετέχοντες που πραγματοποίησαν την εύκολη έκδοση της εργασίας.
Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα - εκτός από ξεκούραση
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η διανοητική προσπάθεια και η γνωστική κόπωση οδηγούν σε συσσώρευση γλουταμικού στον πλευρικό προμετωπιαίο φλοιό. Αυτό θα άλλαζε τον μεταβολισμό του εγκεφάλου, ώστε περισσότερη ενέργεια να αφιερωθεί στην αποκατάσταση των σωστών συγκεντρώσεων γλουταμικού και λιγότερη σε μη ουσιώδεις εργασίες, όπως η σκέψη - οδηγώντας σε ενέργειες που απαιτούν λιγότερη προσπάθεια και παρορμητικές αποφάσεις που οδηγούν σε βραχυπρόθεσμες ανταμοιβές.
Ωστόσο, η μελέτη έχει περιορισμούς: Το μέγεθος του δείγματος των 40 συμμετεχόντων είναι πολύ μικρό και η φασματοσκοπία μαγνητικού συντονισμού δεν είναι αρκετά ευαίσθητη για τη διάκριση μεταξύ του γλουταμικού και των σχετικών μορίων, όπως η πρόδρομη γλουταμίνη.
Πηγή: BigThink