Όταν βγήκα θετική στην Covid -19 κατά τις χειμερινές διακοπές, πέρασα αρκετό χρόνο σπάζοντας το κεφάλι μου για το πώς και πού εκτίθηκα. Μολύνθηκα ακριβώς τη στιγμή που η Ομικρον «διέσχιζε» τη Νέα Υόρκη, οπότε δεν ήταν έκπληξη. Αλλά είμαι επίσης μια αρκετά προσεκτική ρεπόρτερ υγείας για την Covid. Φορούσα μάσκα N95 δημοσίως, δούλευα από το σπίτι και έκανα την αναμνηστική δόση. Πώς κατέληξα με μια «πρωτοποριακή» λοίμωξη και όχι, ας πούμε, ο άντρας μου, που πηγαίνει στη δουλειά κάθε μέρα; Γιατί ήμουν εγώ που εκτέθηκα (στον ιό) κι όχι το ανεμβολίαστο παιδί μου προσχολικής ηλικίας που περνά τις μέρες του παρέα με μικροβιακά 3χρονα;
Φυσικά, οι ειδικοί στον τομέα της υγείας έχουν προειδοποιήσει από τότε που η Ομικρον πήρε τα ηνία ως το κυρίαρχο στέλεχος ότι όλοι είναι πιθανό να κολλήσουμε την COVID-19 κάποια στιγμή. Και μια πρόσφατη έρευνα των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων που χρησιμοποίησε αιματολογικές εξετάσεις για τον έλεγχο των αντισωμάτων του κορονοϊού υποδηλώνει ότι υπήρξαν πολύ περισσότερα κρούσματα από ό,τι υποδεικνύουν οι επίσημες μετρήσεις. Ωστόσο, όλα τα δεδομένα που έχουμε σε αυτό το σημείο συγκλίνουν στο ότι υπάρχουν ακόμη εκατομμύρια Αμερικανοί που δεν έχουν μολυνθεί.
Λοιπόν, τι παίζει; Πώς γίνεται δύο χρόνια μετά από μια πανδημία που χαρακτηρίζεται από ολοένα και πιο μεταδοτικές παραλλαγές, τόσοι πολλοί άνθρωποι να παραμένουν χωρίς να έχουν κολλήσει; Τι διαχωρίζει εκείνους από εμάς που έχουμε βγει θετικοί από αυτούς που δεν έχουν;
Ακολουθούν μερικοί λόγοι για τους οποίους ορισμένοι άνθρωποι δεν κόλλησαν ποτέ Covid-19 μέχρι σε αυτό το σημείο της πανδημίας.
Λόγος Νο 1: Διότι τα εμβόλια, οι μάσκες και οι αποστάσεις λειτουργούν
Μπορεί να έχουμε σιχαθεί να το ακούμε, μπορεί κι όχι. Αλλά οι γιατροί, οι ερευνητές και οι ειδικοί στον τομέα της δημόσιας υγείας εδώ και καιρό χρησιμοποιούν εδώ και καιρό τα ίδια βασικά προληπτικά εργαλεία για έναν λόγο: Λειτουργούν.
«Υπάρχουν μερικά μέτρα που έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν την εξάπλωση της λοίμωξης: ο αποτελεσματικός εμβολιασμός, η χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους και η διατήρηση της φυσικής απόστασης», δηλώνει η δρ. Μαρί - Ελίζαμπεθ Ράμας, οικογενειακή γιατρός με έδρα το Νιού Χάμσαϊρ.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε μόλις αυτή την εβδομάδα διαπίστωσε, για παράδειγμα, ότι η χρήση μάσκας στα σχολεία μπορεί να μειώσει τις μολύνσεις κατά σχεδόν 25%. Φυσικά, αυτά τα δεδομένα έρχονται σε μια ενδιαφέρουσα στιγμή, όταν πολλές από τις τελευταίες Πολιτείες των ΗΠΑ με εντολές για χρήση μάσκας στα σχολεία, κάνουν άρση αυτών.
Η σημείωση της Ράμας σχετικά με τον «αποτελεσματικό εμβολιασμό» είναι (επίσης) σημαντική, γεγονός που αντικατοπτρίζει ότι οι αναμνηστικές δόσεις έχουν γίνει ένα σημαντικό εργαλείο - αν και λιγότεροι από τους μισούς ανθρώπους που είναι πλήρως εμβολιασμένοι έχουν λάβει μια σ′ αυτή την χρονική στιγμή.
Ετσι, εάν έχετε καταφέρει να αποφύγετε τη μόλυνση μέχρι στιγμής, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να οφείλεται στο γεγονός ότι κάνατε επιμελή χρήση μάσκας, αποφεύγετε τον συνωστισμό και εμβολιάζεστε αμέσως μόλις έρχεται η σειρά σας.
«Μιλάτε σε κάποιον που δεν έχει μολυνθεί από κορονοϊό παρ′ ότι ”κυριεύει” την ζωή μου τα τελευταία τρία χρόνια, κι έχοντας δει ”τόνους” ασθενών που το έχουν... Κατά ένα μεγάλο μέρος (αυτό συμβαίνει επειδή) από την προσωπική οργάνωση που έχουμε όσον αφορά τον εμβολιασμό και την αναμνηστική δόση και από το να είμαστε σίγουροι ότι έχουμε επαρκή προστατευτικό εξοπλισμό, καθώς επίσης, και το ότι είμαστε προσεχτικοί μ′ αυτόν», λέει ο δρ. Κέβιν Ντιεκχάουζ, επικεφαλής μολυσματικών ασθενειών στο UConn Health στο Κονέκτικατ.
Λόγος Νο 2: Διότι παραμείναμε εντελώς απομονωμένοι
Ενώ τόσο ο Ντίκχαους όσο και η Ράμας συμφωνούν ότι η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων έχει εκτεθεί στον κορονοϊό τα τελευταία δύο χρόνια, και οι δύο σημειώνουν ότι υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που είναι σοβαρά ανοσοκατεσταλμένοι και που σε μεγάλο βαθμό έχουν «αράξει» κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Περίπου επτά εκατομμύρια Αμερικανοί θεωρούνται ανοσοκατεσταλμένοι, μια κατηγορία που περιλαμβάνει (αλλά δεν περιορίζεται σε) άτομα που είχαν καρκίνο, που έχουν κάνει μεταμοσχεύσεις οργάνων, που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Ενώ πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους έχουν βρει τρόπους να βγουν με ασφάλεια δημόσια, για άλλους, η απομόνωση ήταν η μόνη πραγματική επιλογή τους. Και ας μην ξεχνάμε ότι τα εκατομμύρια των ανθρώπων με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα χρειάζονται ακόμα αυτό το επίπεδο προστασίας.
Όπως μου είπε πρόσφατα μια γυναίκα της οποίας ο σύζυγος είχε κάνει μεταμόσχευση καρδιάς-πνεύμονα για μια ιστορία σχετικά με το πώς είναι να είσαι ανοσοκατεσταλμένος στην πανδημία: «Αυτό που εύχομαι να καταλάβουν οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν (πώς είναι) ένα άτομο με μειωμένο ανοσοποιητικό είναι ότι η COVID εξακολουθεί να είναι εδώ και εξακολουθεί να αποτελεί πραγματική απειλή για τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας μας».
Λόγος Νο 3: Επειδή το κολλήσαμε αλλά δεν το πήραμε χαμπάρι
Αν είχαμε ή όχι Covid-19 και απλώς (το) αγνοούσαμε ήταν μεγαλύτερη ανησυχία για τους ανθρώπους νωρίτερα στην πανδημία, όταν ήμασταν αισιόδοξοι (αλλά όχι σίγουροι) ότι μια προηγούμενη μόλυνση θα παρείχε μακροχρόνια ανοσία από ό,τι στην πραγματικότητα.
Ωστόσο, υπάρχουν νέα δεδομένα που υποδηλώνουν ότι είναι απολύτως πιθανό να εμπίπτουμε σε αυτήν την κατηγορία. Μια πρόσφατη έρευνα του CDC σε περισσότερα από 70.000 δείγματα αίματος που ελήφθησαν τον Ιανουάριο αναζήτησε αντισώματα που δημιουργήθηκαν μετά τη μόλυνση από την Covid-19 (όχι εμβόλια) και διαπίστωσε ότι περίπου το 43% των Αμερικανών έχουν μολυνθεί από τον ιό. Αυτό είναι ένα πολύ υψηλότερο ποσοστό από ό,τι υποδηλώνουν οι εθνικές καταμετρήσεις υποθέσεων. Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι μολύνσεις μεταξύ των παιδιών ήταν ακόμη υψηλότερες. Περίπου το 58% των παιδιών είχαν Covid-19 κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα τεστ είναι τόσο σημαντικά, ιδιαίτερα σε παιδιά σχολικής ηλικίας», λέει η Ράμας. «Αυτό θα μειώσει τη διακοπή της συνέχειας της μάθησης και την περιττή έκθεση σε δασκάλους και γενικότερα επαγγελματίες του εκπαιδευτικού χώρου».
Οι ειδικοί λένε ότι οι πιθανότητες είναι πολύ καλές οι περισσότεροι από εμάς να έχουμε εκτεθεί στον ιό μέχρι τώρα, αλλά μερικοί παράγοντες μπορούν να κάνουν σημαντική διαφορά στο αν θα μολυνθούμε ή όχι (πέρα από το αν φοράμε μάσκα ή είμαστε εμβολιασμένοι). Το ένα είναι το πόσο ιό αποβάλλει ένα άτομο, καθώς μερικοί άνθρωποι αποβάλλουν πολύ περισσότερο από άλλους. Άλλοι περιλαμβάνουν πόσο κοντά ήμασταν στο μολυσμένο άτομο και πώς ήταν ο αερισμός (του χώρου που βρεθήκαμε).
Λόγος Νο 4: Γιατί η οικιακή μετάδοση δεν είναι δεδομένη
Οι ερευνητές προσπαθούν να προσδιορίσουν ακριβώς πόσο συχνά συμβαίνει η μετάδοση στο σπίτι. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο αριθμός, εν μέρει επειδή οι ρυθμίσεις στο σπίτι των ανθρώπων ποικίλλουν τόσο πολύ, όπως και η συμπεριφορά τους όταν κάποιος βγαίνει θετικός και υποτίθεται ότι μπαίνει σε καραντίνα. (Φορούν μάσκα; Ανοίγουν παράθυρα; Είναι όλοι εμβολιασμένοι, κ.λπ.;) Είναι επίσης δύσκολο να μετρηθεί γιατί ο ίδιος ο ιός αλλάζει συνεχώς. Η Ομικρον είναι πιο μεταδοτική από την Δέλτα. Η υποπαραλλαγή του μικρού BA.2, ακόμα πιο μεταδοτική.
«Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που πιθανώς δεν καταλαβαίνουμε», λέει ο Ντίκχαους, ο οποίος προσθέτει ότι ο ίδιος και η ομάδα του μελετούν την μετάδοση του ιού στους οικιακούς χώρους αυτή τη στιγμή.
Ωστόσο, οι εκτιμήσεις που έχουμε δείχνουν ξεκάθαρα ότι η εξάπλωση (του ιού) στα νοικοκυριά δεν είναι αναπόφευκτη. Μια αναφορά του CDC λέει ότι κατά τη διάρκεια της παραλλαγής Ομικρον, περίπου 1 στα 2 άτομα σε ένα νοικοκυριό ανέπτυξαν Covid εάν κάποιος άλλος είχε μολυνθεί. Μέσα σε αυτή την ομάδα υπήρχαν διαφορές. Το ποσοστό «επίθεσης» ήταν χαμηλότερο σε νοικοκυριά όπου το θετικό άτομο απομονώθηκε, όπου οι άνθρωποι εμβολιάστηκαν και όπου οι άνθρωποι φορούσαν μάσκα.
Λόγος Νο 5: Γιατί, εεε, είμασταν τυχεροί
Αν και υπάρχουν σαφείς, καθιερωμένες στρατηγικές για να μετριαστεί η Covid που έχουν βοηθήσει στη μείωση του ατομικού κινδύνου μόλυνσης από τον κορονοϊο, «πολλά από αυτά συνοψίζονται σε μια μεγάλη δόση απλώς καλής τύχης», παραδέχεται ο Ντίκχαουζ.
Θυμήθηκε αρκετές συνομιλίες τα τελευταία χρόνια με ασθενείς που δεν μπορούσαν να καταλάβουν πού ή πώς εκτέθηκαν, επειδή ήταν προσεκτικοί καθ′ όλη τη διάρκεια (της πανδημίας).
«Υπάρχει μεγάλη αδυναμία πρόβλεψης στην Covid», καταλήγει ο Ντίκχαουζ. «Υπάρχουν άνθρωποι που φαίνεται να έχουν ελάχιστη έκθεση οι οποίοι (ωστόσο) μολύνονται, και υπάρχουν άνθρωποι που έχουν έντονη έκθεση αλλά φαίνεται να τα καταφέρνουν καλά».