Ο Εμανουέλ Μακρόν νίκησε τη Μαρίν Λεπέν της ακροδεξιάς στις προεδρικές εκλογές του Απριλίου στη Γαλλία, αλλά πλέον αντιμετωπίζει μια απειλή από το άλλο άκρο του πολιτικού φάσματος στην αναμέτρηση για την κοινοβουλευτική εξουσία.
Εκλογές διεξάγονται σε εθνικό επίπεδο για την ανάδειξη των 577 μελών της Εθνοσυνέλευσης σήμερα Κυριακή, με το δεύτερο γύρο προγραμματισμένο για τις 19 Ιουνίου.
Ο ακροαριστερός Ζαν-Λικ Μελανσόν, επικεφαλής ενός συνασπισμού που αποτελείται από αριστερούς, πράσινους και κομμουνιστές με το όνομα Nupes, επιδιώκει να κερδίσει τις εκλογές και να εμποδίσει το κόμμα του Μακρόν να διατηρήσει την τρέχουσα κοινοβουλευτική του πλειοψηφία.
Ο πρώην τροτσκιστής θέλει να αυξήσει σημαντικά τον κατώτατο μισθό και να μειώσει την ηλικία συνταξιοδότησης στα 60 έτη. Θέλει επίσης να γίνει πρωθυπουργός εάν ο συνασπισμός του αποκτήσει τον έλεγχο. Αυτό το σενάριο θα μπορούσε να εκτροχιάσει την εγχώρια ατζέντα του Μακρόν.
Ακολουθεί μια πιο προσεκτική ματιά στο τι διακυβεύεται στις βουλευτικές εκλογές της Γαλλίας:
Τι έχει να χάσει ο Μακρόν;
Πολλά. Εάν ο συνασπισμός του Μακρόν, “Ensemble!”, διατηρήσει τον κοινοβουλετικό έλεγχο, ο πρόεδρος θα μπορέσει να πραγματοποιήσει την ατζέντα του όπως πριν. Ωστόσο, οι αναλυτές θεωρούν ότι το κόμμα και οι σύμμαχοι του Μακρόν θα μπορούσαν να έχουν πρόβλημα να αποκτήσουν την απόλυτη πλειοψηφία - τον μαγικό αριθμό των 289 εδρών - αυτή τη φορά.
Μια κυβέρνηση με μεγάλη, αλλά όχι απόλυτη, πλειοψηφία θα εξακολουθεί να μπορεί να κυβερνήσει, αλλά μόνο με παζάρια με άλλους βουλευτές.
Αν και ο συνασπισμός του Mελανσόν θα μπορούσε να κερδίσει περισσότερες από 200 έδρες, οι τρέχουσες προβλέψεις δίνουν στην αριστερή παράταξη μικρή πιθανότητα να κερδίσει την πλειοψηφία. Ο Μακρόν και οι σύμμαχοί του αναμένεται να κερδίσουν από 260 έως 320 έδρες, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Ο Μακρόν θα έχει σημαντικές εξουσίες στην εξωτερική πολιτική ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα αυτής της αναμέτρησης. Αλλά ένα κακό ποσοστό για τον συνασπισμό του θα γίνει αγκάθι για το υπόλοιπο της δεύτερης πενταετούς θητείας του στην Προεδρία. Αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφικό για την ατζέντα του προέδρου, η οποία περιλαμβάνει φορολογικές περικοπές, μεταρρύθμιση της πρόνοιας και αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης.
«Εάν ο Μακρόν χάσει τον έλεγχο, θα είναι ένας... ”κουτσουρεμένος” πρόεδρος — με αρμοδιότητες κυρίως για τις εξωτερικές υποθέσεις, την άμυνα και την Ευρώπη. Όμως τα βασικά οικονομικά και εσωτερικά ζητήματα θα αποφασίζονται από την κυβέρνηση. Και αν είναι αναγκαία η συνεργασία του Mελανσόν, θα είναι πολύ δύσκολο για την ατζέντα του», δήλωσε ο Oλιβιέ Ρόζενμπεργκ, αναπληρωτής καθηγητής νομοθετικών σπουδών στο πανεπιστήμιο του Πω.
Πολιτική συμβίωση
Η τελευταία φορά που η Γαλλία είχε πρόεδρο και κοινοβουλευτική πλειοψηφία από διαφορετικά κόμματα ήταν πριν από δύο δεκαετίες, όταν ο συντηρητικός πρόεδρος Ζακ Σιράκ βρέθηκε δίπλα σε έναν σοσιαλιστή πρωθυπουργό, τον Λιονέλ Ζοσπέν. Αυτό το σενάριο κατανομής της εξουσίας ονομάζεται συμβίωση. Για να αποφευχθεί αυτό το πιθανό αδιέξοδο, το 2000 το σύνταγμα άλλαξε για να μειώσει την προεδρική θητεία από επτά σε πέντε χρόνια και να μεταφέρει τις βουλευτικές εκλογές στον ίδιο πενταετή κύκλο.
Αλλά η φετινή ψηφοφορία είναι πιο αβέβαιη από ότι ήταν εδώ και χρόνια. Εάν ο συνασπισμός του Μελανσόν αποκτήσει τον έλεγχο, ο Μακρόν θα αναγκαστεί να ορίσει έναν πρωθυπουργό από αυτόν τον συνασπισμό.
Η πρωθυπουργός (Eλιζαμπέτ) Μπορν θα αναγκαστεί να παραιτηθεί, όλοι οι υπουργοί θα αλλάξουν και θα επιλεχθούν εκ νέου από τον πρωθυπουργό.
Μελανσόν: Ο Γάλλος ”Τσάβεζ”
Κατακτώντας με άνεση τρίτη θέση στις προεδρικές εκλογές του Απριλίου, ο ηγέτης του κόμματος ”Ανυπότακτη Γαλλία” πιέζει για να κεφαλαιοποιήσει αυτή τη δημοτικότητα.
Έχει ένα ριζοσπαστικό όραμα για τη Γαλλία — και έναν θεατρικό τρόπο να το παρουσιάζει. Ο υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ τον χαρακτήρισε «Γαλάτη Τσάβεζ», συγκρίνοντάς τον με τον εκλιπόντα πρόεδρο της Βενεζουέλας.
Ο Μελανσόν πρόσφατα άμβλυνε τον τόνο του για να προσελκύσει περισσότερους παραδοσιακούς αριστερούς ψηφοφόρους και υιόθετησε μια πιο δυναμική στάση υπέρ του περιβάλλοντος, κερδίζοντας αυξανόμενη υποστήριξη από τους νέους.
Ο Mελανσόν θα ήθελε η Πέμπτη Δημοκρατία, που ιδρύθηκε από τον Σαρλ ντε Γκωλ το 1958, να καταργηθεί υπέρ μιας Έκτης Δημοκρατίας με στόχο να γίνει πιο δημοκρατική και κοινοβουλευτική, αντί του σημερινού προεδρικού συστήματος. Θέλει επίσης να μειώσει την ηλικία συνταξιοδότησης στα 60 έτη, να αποκαταστήσει τους φόρους περιουσίας και να αυξήσει τον κατώτατο μισθό κατά 15%.
Το εκλογικό σύστημα
Το γαλλικό σύστημα είναι περίπλοκο και δεν είναι ανάλογο με την εθνική υποστήριξη ενός κόμματος. Οι νομοθέτες εκλέγονται ανά περιφέρεια.
Ένας υποψήφιος βουλευτής απαιτεί πάνω από το 50% των ψήφων της ημέρας για να εκλεγεί οριστικά στις 12 Ιουνίου.
Σε αντίθετη περίπτωση, οι δύο πρώτοι υποψήφιοι, μαζί με όποιον κέρδισε περισσότερο από το 12,5% των εγγεγραμμένων ψήφων, προχωρούν σε δεύτερο γύρο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τρία ή τέσσερα άτομα τα καταφέρνουν, αν και κάποιοι μπορεί να αποχωρήσουν για να βελτιώσουν τις πιθανότητες ενός άλλου υποψήφιου.
Αυτή η τακτική έχει χρησιμοποιηθεί συχνά για να μπλοκάρει υποψηφίους από το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν.
Το κόμμα της Λεπέν, που κέρδισε οκτώ έδρες το 2017, ελπίζει αυτή τη φορά να πάρει τουλάχιστον 15, επιτρέποντάς του να σχηματίσει κοινοβουλευτική ομάδα και να αποκτήσει μεγαλύτερες εξουσίες στη Συνέλευση.
Η Εθνοσυνέλευση, η Κάτω Βουλή, είναι η πιο ισχυρή από τις δύο βουλές του γαλλικού κοινοβουλίου (σ.σ η άλλη είναι η Γερουσία). Έχει τον τελευταίο λόγο στη νομοθετική διαδικασία.
Θέματα που διακυβεύονται
Ο πληθωρισμός είναι ένα βασικό ζήτημα μεταξύ των ψηφοφόρων, καθώς οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων εκτινάσσονται στα ύψη. Ο Μακρόν ελπίζει ότι οι πρωτοβουλίες του για την τόνωση της ανάπτυξης και της παραγωγής τροφίμων θα κάνουν γκελ στο εκλογικό σώμα. Ωστόσο, τα σχέδια του Μελανσόν να αυξήσει τον κατώτατο μισθό στα 1.400 ευρώ το μήνα σίγουρα θα κερδίσουν την εύνοια των ψηφοφόρων.
Η αστυνομική βία έχει γίνει επίσης μια πολιτική ”καυτή πατάτα” πρόσφατα μετά από έναν θανατηφόρο πυροβολισμό από αστυνομικό στο Παρίσι. Αυτό έγινε μια εβδομάδα αφότου οι αρχηγοί της αστυνομίας καταδικάστηκαν για χρήση δακρυγόνων σε οπαδούς στον τελικό του Champions League στη γαλλική πρωτεύουσα. Η Αριστερά αξιοποίησε τα επεισόδια για να επικρίνει τον Μακρόν για βάναυσες μεθόδους αστυνόμευσης. Ωστόσο, σύμφωνα με τους αναλυτές, ο Μακρόν ανταποκρίνεται στα μάτια των ψηφοφόρων σε θέματα ασφάλειας, καθώς έχει περάσει μια πιο σκληρή γραμμή από την Αριστερά.
«Ο Μακρόν είναι πιο αξιόπιστος όσον αφορά την ασφάλεια. Η σιωπηλή πλειοψηφία του πληθυσμού προσβλέπει σε αυτόν να ηγηθεί σε αυτό το θέμα», είπε ο Ρόζενμπεργκ. «Αυτό θα μπορούσε να τον ωφελήσει».
Ένας άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να γείρει την πλάστιγγα υπέρ του Μακρόν είναι το προβλεπόμενο υψηλό ποσοστό αποχής.