«Ακούγεται απλό να ζητάς από έναν ηλικιωμένο να μείνει επτά μέρες στο σπίτι, αλλά μόνο όταν ξεκινήσει κάποιος την απομόνωση, καταλαβαίνει πόσο δύσκολο είναι. Και αν το κάνει παρατεταμένα, θα είναι ακόμη πιο δύσκολα να πειθαρχήσει όταν του το ξαναζητήσουν». Αυτό ήταν το επιχείρημα του επικεφαλής των βρετανικών υπηρεσιών Υγείας, Κρις Γουίτι.
Τα επιβεβαιωμένα κρούσματα στη Βρετανία είναι 798, αν και η βρετανική κυβέρνηση έχει ανακοινώσει πως σύμφωνα με τους υπολογισμούς της έχουν προσβληθεί από τον κορωνοϊό 5.000 με 10.000 άνθρωποι.
Με τα σημερινά μέτρα της κυβέρνησης, όσοι έχουν συμπτώματα, όπως παρατεταμένο βήχα ή πυρετό πάνω από 37.8, θα πρέπει να παραμείνουν στο σπίτι για μία εβδομάδα. Μέχρι εκεί. Η κυβέρνηση δεν συνιστά τον κατ’οίκον περιορισμό για ευπαθείς ομάδες, δεν ακυρώνει τις μαζικές συναθροίσεις ακόμη.
Ο κόσμος στη Βρετανία είναι μπερδεμένος. Από τη μία βλέπει τη γειτονική Ιρλανδία να κλείνει τα σχολεία της, και από την άλλη παρακολουθεί τη βρετανική κυβέρνηση να λέει ότι τα δραστικά μέτρα σε αυτή τη φάση είναι λάθος.
Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον υποστήριξε ότι αν τα δραστικά μέτρα ισχύσουν τώρα, ενώ ο ιός δεν παρουσιάζει έξαρση, τότε ο κόσμος θα κουραστεί από την παρατεταμένη καραντίνα, και η κορύφωση της επιδημίας θα τον βρει λιγότερο πρόθυμο να κάνει όσα πρέπει όταν θα είναι πραγματικά ανάγκη.
«Ακούγεται απλό να ζητάς από έναν ηλικιωμένο να μείνει επτά μέρες στο σπίτι, αλλά μόνο όταν ξεκινήσει κάποιος την απομόνωση, καταλαβαίνει πόσο δύσκολο είναι. Και αν το κάνει παρατεταμένα, θα είναι ακόμη πιο δύσκολα να πειθαρχήσει όταν του το ξαναζητήσουν». Αυτό ήταν το επιχείρημα του επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών Κρις Γουίτι.
Ο Πάτρικ Βάλανς (επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος της κυβέρνησης) υποστήριξε ότι το κλείσιμο των σχολείων συμβάλλει ελάχιστα στην αντιμετώπιση του φαινομένου και πρέπει να ισχύσει ως μέτρο για 13-16 εβδομάδες, ώστε να έχει αντίκτυπο. «Δεν χρειάζεσαι να είσαι μαθηματικός για να καταλάβεις ότι οι πιθανότητες να κρατήσεις απομονωμένα τα παιδιά για 16 εβδομάδες είναι μηδενικές», είπε ο Βάλανς. Υποστήριξε, επίσης, ότι αν τα παιδιά παραμείνουν στο σπίτι, τότε θα είναι δίπλα σε ενήλικες ή ηλικιωμένους που θα έχουν τον ιό. Με κλειστά σχολεία, οι νοσηλευτές και γιατροί, που είναι γονείς, θα πρέπει να πάρουν άδειες για να μείνουν στο σπίτι και να τα προσέξουν. Οι δυνατότητες του ήδη επιβαρυμένου βρετανικού Εθνικού Συστήματος Υγείας θα περιοριστούν ακόμη περισσότερο.
Οι Βρετανοί προσπαθούν να σπρώξουν την κορύφωση για το καλοκαίρι, όταν το ΕΣΥ θα έχει εκ των πραγμάτων μικρότερη πίεση, και θα μπορέσει να σώσει περισσότερους ανθρώπους. Η βρετανική κυβέρνηση δεν αρνείται λοιπόν να πάρει τα μέτρα, αλλά προσπαθεί να βρει το timing, ώστε να είναι πιο αποτελεσματικά. (Εδώ μία χρήσιμη και σύντομη εξήγηση της στρατηγικής τους).
Πολλοί αποδίδουν τη στάση της κυβέρνησης στην αμεριμνησία και ανευθυνότητα του Μπόρις Τζόσον, που θέλει να απαξιώσει το πρόβλημα για να μην δυσαρεστήσει τον κόσμο. Δεν είναι έτσι.
Καταρχάς οι Βρετανοί δεν έχουν καλό σενάριο, και το λένε. Όταν ρώτησαν τον Κρις Γουίτι αν τον έχει θορυβήσει η αναφορά της Μέρκελ ότι το 70% των Γερμανών θα προσβληθεί από τον ιό, απάντησε ότι το βρετανικό χειρότερο σενάριο προβλέπει ακόμη μεγαλύτερο αριθμό (80%). Επειδή, όμως, δεν έχουμε δει αυτούς τους αριθμούς πουθενά, ο Γουίτι αρνήθηκε να κάνει υπολογισμούς για θανάτους, βασιζόμενος σε ένα νούμερο, που είναι καθαρά υποθετικό.
Ο Τζόνσον επαναλαμβάνει εμμονικά, πολλές φορές χωρίς καν να ερωτηθεί σχετικά, ότι η κυβερνητική στρατηγική στηρίζεται στα επιστημονικά δεδομένα. Είναι προφανής η αγωνία του, σε μία τόσο κρίσιμη στιγμή, να αποτινάξει το στίγμα του κομιστή fake news, που τον συντροφεύει στην πολιτική και δημοσιογραφική του καριέρα. Στο πρόσωπο του Μπόρις μπορεί επίσης κανείς να δει τις τελευταίες ημέρες πως η διαχείριση μίας μεγάλης κρίσης γεράζει λίγο-λίγο έναν κατά τα άλλα πλακατζή πολιτικό, που οφείλει τη δημοφιλία του στην ικανότητα του να μην παίρνει σοβαρά τον εαυτό του. Δεν είναι εύκολο να διοργανώνεις συνέντευξη Τύπου, ώστε να ανακοινώνεις στον κόσμο ότι κάποιοι θα χάσουν τους αγαπημένους τους.
Ο Τζόνσον δεν λέει και πολλά, αφήνει τον Γουίτι και τον Βάλανς να αναπτύξουν την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης. Και οι δύο έχουν εξαιρετική φήμη στη Βρετανία, η οποία ενισχύεται από τον εμπεριστατωμένο και καθαρό τρόπο με τον οποίον εξηγούν στον κόσμο τι συμβαίνει. Αμφισβητείται λοιπόν το επιστημονικό μοντέλο της κυβέρνησης, όχι η σοβαρότητα με την οποία προσεγγίζει το ζήτημα. Η αντιπολίτευση ζήτησε να δει το μοντέλο πάνω στο οποίο η ομάδα του Τζόνσον στηρίζει τη στρατηγική της, ενώ ο πρώην υπουργός Υγείας Τζέρεμι Χαντ είπε ότι ανησυχεί για την κυβερνητική προσέγγιση.
Είναι πράγματι μόνο τα επιστημονικά δεδομένα που καθορίζουν τη βρετανική στάση; Ενδεχομένως, η κεκτημένη, λόγω Brexit, ανάγκη διαφοροποίησης από την υπόλοιπη Ευρώπη να αφαιρεί την πολιτική πίεση προς τους ειδικούς, ώστε να συναινέσουν σε δραστικές, αλλά «αποτελεσματικά αμφίβολες» αποφάσεις που ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η Βρετανία δεν ακολουθεί τον ευρωπαϊκό τρόπο απέναντι στον κορονοϊό, έχει προς το παρόν λιγότερα κρούσματα σε σχέση με άλλες χώρες, και η κυβέρνηση θεωρεί πως διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό με την κατάλληλη επιστημονική κατάρτιση, ώστε να κατευθύνει τη χώρα μέσα στην κρίση πιο αποτελεσματικά από την υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι ένα επιχείρημα που μοιάζει συνολικά με τη βρετανική στάση της «πολιτικής ανοσίας» απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση: «οι μεγάλες κρίσεις του ευρώ ή του μεταναστευτικού δεν έφτασαν στη Βρετανία. Η χώρα είναι ένα προηγμένο κράτος σε σχέση με άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ». Όμως η συγκεκριμένη νοοτροπία δεν καθορίζει τη στάση της χώρας απέναντι στον κορονοϊό. Ενδεχομένως να διευκολύνει την ανεξαρτησία των επιστημονικών της συμβούλων να τον χειριστούν με τον τρόπο που θεωρούν πλέον κατάλληλο, χωρίς την πίεση των μέτρων από τις άλλες κυβερνήσεις.
Πρώτη δημοσίευση στο «Ηπειρώτικος Αγών»