Γιατί όλοι αγαπούν τις μέλισσες και μισούν τις σφήκες; Οι επιστήμονες απαντούν

Γιατί όλοι αγαπούν τις μέλισσες και μισούν τις σφήκες; Νέα έρευνα έχει την απάντηση
Open Image Modal
_Runis_ via Getty Images

Αν συμπαθείτε τις μέλισσες, αλλά απεχθάνεστε τις σφήκες (εφόσον βέβαια μπορείτε να τις ξεχωρίσετε, που δεν είναι και εύκολο), δεν είστε εξαίρεση.

Πολλοί άνθρωποι σε αυτόν τον πλανήτη, ακόμα και οι επιστήμονες, αγαπούν τις μέλισσες, αλλά δεν θέλουν βλέπουν ούτε ζωγραφιστές τις σφήκες, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα.

 Όμως αυτό είναι κακό, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο BBC, επειδή προδίδει μια έλλειψη κατανόησης για το σημαντικό ρόλο που οι αντιπαθείς σφήκες παίζουν διεθνώς στα οικοσυστήματα και στην οικονομία.

Οι μέλισσες και οι σφήκες είναι δύο από τους σπουδαιότερους για την ανθρωπότητα οργανισμούς, τόσο από οικολογική, όσο και από οικονομική σκοπιά. Και τα δύο είδη εντόμων επικονιάζουν τα άνθη και τις καλλιέργειες, ενώ ειδικά οι σφήκες ελέγχουν τους πληθυσμούς των παρασίτων και των άλλων εντόμων που κάνουν κακό στην υγεία τόσο των φυτών όσο και των ανθρώπων.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρα Σίριαν Σάμνερ του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό οικολογικής εντομολογίας «Ecological Entomology», πραγματοποίησαν μια δειγματοληπτική έρευνα σε 46 χώρες και επιβεβαίωσαν ότι η αγάπη για τις μέλισσες και το μίσος για τις σφήκες έχει…οικουμενικές διαστάσεις.

Από την προκατάληψη αυτή δεν έχουν ξεφύγει ούτε οι -υποτίθεται αμερόληπτοι - επιστήμονες. Οι ερευνητές βρήκαν ότι από το 1980 έχουν δημοσιευθεί μόνο 22 επιστημονικές μελέτες (2,4%) για τις σφήκες έναντι 886 για τις μέλισσες (97,6%). Από τις παρουσιάσεις σε επιστημονικά συνέδρια κατά την τελευταία εικοσαετία, το 81,3% αφορούσε τις μέλισσες και το 18,7% τις σφήκες.

 

«Είναι ξεκάθαρο ότι έχουμε μια πολύ διαφορετική συναισθηματική σύνδεση με τις μέλισσες από ό,τι με τις σφήκες. Έχουμε ζήσει σε αρμονία με τις μέλισσες για πολύ καιρό, έχοντας εξημερώσει μερικά είδη τους, ενώ αντίθετα οι σχέσεις ανθρώπων-σφηκών συχνά έχουν υπάρξει δυσάρεστες, καθώς π.χ. καταστρέφουν ένα πικ-νικ ή κάνουν φωλιά σε ένα σπίτι (σ.σ. και μετά άντε να ξεμπλέξεις…)», δήλωσε η Σάμνερ.

«Παρόλα αυτά», πρόσθεσε, «πρέπει να δράσουμε, έτσι ώστε να αλλάξουμε αυτή την αρνητική εικόνα για τις σφήκες, προκειμένου να προστατεύσουμε τα οικολογικά οφέλη που φέρνουν στον πλανήτη μας. Αντιμετωπίζουν παρόμοια συρρίκνωση πληθυσμού με τις μέλισσες και αυτό είναι κάτι που δεν έχουμε την πολυτέλεια να αποδεχθούμε».

Η κακή φήμη των σφηκών οφείλεται σε ένα μικρό αριθμό «κοινωνικών» σφηκών (ούτε το 1% του συνόλου), που είναι πιθανό να έλθουν σε επαφή με τους ανθρώπους και να τους τσιμπήσουν. Υπάρχουν τουλάχιστον 75.000 είδη σφηκών στη Γη και η συντριπτική πλειονότητά τους δεν πλησιάζει τους ανθρώπους.

Οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν πιο επικίνδυνες τις σφήκες από τις μέλισσες, παρόλο το τσίμπημα και των δύο εντόμων είναι εξίσου επώδυνο.

Η μελέτη δείχνει ότι, από όλα τα έντομα, οι άνθρωποι συμπαθούν περισσότερο τις πεταλούδες, ενώ έπονται -σε όχι μεγάλη απόσταση- οι μέλισσες. Πιο πίσω στην κλίμακα των «συναισθημάτων» είναι οι μύγες και τελευταίες οι σφήκες.

Όλα τα έντομα απειλούνται λόγω κλιματικής αλλαγής, καταστροφής των ενδιαιτημάτων τους και χημικών ουσιών στο περιβάλλον.