Γιατί το Κοράνι μπήκε στο στόχαστρο σε Σουηδία και Δανία

Ποιος και γιατί καίει το Κοράνι - Οι τοποθετήσεις περί «ισλαμοποίησης» και τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης.
Open Image Modal
Ένα Κοράνι καίγεται από ακτιβιστή της μικρής ακροδεξιάς ομάδας «Δανοί Ακτιβιστές», στις 28 Ιουλίου 2023 στην Κοπεγχάγη της Δανίας.
Ole Jensen via Getty Images

Τους τελευταίους μήνες, ακτιβιστές τάσσονται κατά του Ισλάμ στη Δανία και τη Σουηδία, καίγοντας και καταστρέφοντας πολλά αντίτυπα του Κορανίου και προκαλώντας με αυτή την πρακτική την οργή του μουσουλμανικού κόσμου, ο οποίος ζητά από τις σκανδιναβικές κυβερνήσεις να απαγορεύσουν τέτοιες πράξεις.

Και οι δύο κυβερνήσεις καταδίκασαν τις καύσεις και δήλωσαν ότι εξετάζουν την εφαρμογή νέων νόμων που θα μπορούσαν να τις σταματήσουν. Αλλά οι εγχώριοι επικριτές λένε ότι η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης προστατεύεται από τα συντάγματά τους και ότι οποιαδήποτε κίνηση για την αλλαγή της θα υπονομεύσει τις πολύτιμες κατοχυρωμένες ελευθερίες.

Open Image Modal
Άνθρωποι διαδηλώνουν κατά της βεβήλωσης του Κορανίου στη Δανία, στη Σαναά της Υεμένης στις 24 Ιουλίου 2023.
KHALED ABDULLAH via Reuters


Ποιος καίει το Κοράνι και γιατί

Τουλάχιστον τρεις από τις δράσεις που έλαβαν χώρα στη Σουηδία τον τελευταίο μήνα καθοδηγήθηκαν από τον Σαλβάν Μομίκα, έναν πρόσφυγα από το Ιράκ, ο οποίος λέει ότι θέλει να διαμαρτυρηθεί για ολόκληρο τον θεσμό του Ισλάμ και το ιερό βιβλίο να απαγορευτεί.

Την περίοδο των διαδηλώσεών του, μια ακροδεξιά ακτιβιστική ομάδα με την ονομασία «Δανοί Πατριώτες» διοργάνωσε τις δικές της αντιμουσουλμανικές διαδηλώσεις στη γειτονική Δανία, λέγοντας ότι παίρνει θέση ενάντια σε αυτό που θεωρεί ως «ισλαμοποίηση» των σκανδιναβικών κοινωνιών.

Τουλάχιστον δέκα αντίτυπα του Κορανίου κάηκαν στη Δανία την τελευταία εβδομάδα.

Ο Δανο-Σουηδός ακροδεξιός ακτιβιστής Ράσμους Παλούνταν, ο οποίος βρίσκεται πίσω από τις σποραδικές καύσεις Κορανίου από το 2017, πραγματοποίησε πολλές περισσότερες αυτή τη χρονιά και στις δύο χώρες, λέγοντας ότι είναι εξοργισμένος από την αντίθεση της Τουρκίας απέναντι στην αίτηση της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Open Image Modal
Διαδηλωτές κρατούν αντίγραφα του Κορανίου καθώς διαδηλώνουν έξω από το Γενικό Προξενείο της Σουηδίας στην Κωνσταντινούπολη, Τουρκία, 30 Ιουλίου 2023.
DILARA SENKAYA via Reuters


Γιατί οι καύσεις του Κορανίου προκάλεσαν τέτοια οργή

Το σκόπιμο κάψιμο του Κορανίου θεωρείται από τους μουσουλμάνους ως βλάσφημη και προσβλητική πράξη, επειδή πιστεύουν ότι το ισλαμικό ιερό βιβλίο είναι ο κυριολεκτικός λόγος του Θεού. Η βεβήλωση του Κορανίου θεωρείται σοβαρό αδίκημα που πρέπει να επιφέρει αυστηρή τιμωρία.

Οι μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι το Κοράνι είναι ο λόγος του Θεού που μεταδόθηκε στον προφήτη Μωάμεθ από τον άγγελο Γαβριήλ στα αραβικά.

Σύμφωνα με τη μουσουλμανική παράδοση, ο πιστός πρέπει να βρίσκεται σε κατάσταση τελετουργικής καθαρότητας πριν αγγίξει το Κοράνι. Το ιερό βιβλίο δεν πρέπει να τοποθετείται στο πάτωμα και επιπλέον τίποτα δεν πρέπει να τοποθετείται πάνω του. 

 

Open Image Modal
Αντίγραφο τoυ Συντάγματος της Δανίας που εκτίθεται μέσα στο κοινοβούλιο της στο παλάτι Christiansborg, στην Κοπεγχάγη, Δανία, 2 Αυγούστου 2023
TOM LITTLE via Reuters

 

Ποιο είναι το επίκεντρο του ζητήματος σε Σουηδία και Δανία

Η Δανία και η Σουηδία είναι από τις πιο κοσμικές και φιλελεύθερες χώρες στον κόσμο και επιτρέπουν εδώ και καιρό την έντονη δημόσια κριτική των θρησκειών.

Πολιτικοί από όλο το πολιτικό φάσμα της Δανίας λένε ότι μια απόλυτη απαγόρευση των καύσεων θα έθετε σε κίνδυνο το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των πολιτών στην ελευθερία της έκφρασης.

«Δεν θα έκαιγα ποτέ βιβλία, αλλά θα αγωνιστώ για να έχουν άλλοι άνθρωποι το δικαίωμα να το κάνουν», δήλωσε στο Reuters η Σούζι Τζέσεν, μέλος νομοθετικής επιτροπής από το δεξιό κόμμα των Δανών Δημοκρατών.

Open Image Modal
Διαδήλωση στο Ιράκ ενάντια στη βεβήλωση του Κορανίου σε Δανία και Σουηδία, 28 Ιουλίου 2023.
Anadolu Agency via Getty Images


Τι κάνουν τώρα Σουηδία και Δανία

Παρ′ όλα αυτά, τόσο η Σουηδία όσο και η Δανία δηλώνουν ότι εξετάζουν τρόπους για να περιορίσουν νομικά τις καύσεις προκειμένου να αποκλιμακώσουν τις εντάσεις με τα μουσουλμανικά έθνη.

Και οι δύο έχουν ήδη αντιμετωπίσει σημαντικά αντίποινα. Οργισμένα πλήθη εισέβαλαν στην πρεσβεία της Σουηδίας στη Βαγδάτη τον Ιούλιο. Και οι δύο χώρες δήλωσαν αυτή την εβδομάδα ότι αντιμετωπίζουν αυξανόμενες απειλές για την ασφάλεια.

Οι πρεσβευτές τους έχουν κληθεί για επιπλήξεις και προειδοποιήσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή. Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι θα εργαστεί για να εγκριθεί η αίτηση της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, αλλά προειδοποίησε ότι αυτό δεν θα συμβεί όσο καίγονται αντίγραφα του Κορανίου στη Σουηδία.

Open Image Modal
Ένα άτομο κρατάει ένα στιλέτο εν μέσω διαδήλωσης κατά της βεβήλωσης του Κορανίου σε Δανία και Σουηδία, στη Σανάα της Υεμένης στις 24 Ιουλίου 2023.
KHALED ABDULLAH via Reuters

 
Ποιο είναι το επόμενο νομοθετικό βήμα για Δανία Σουηδία

Οι κυβερνήσεις της Δανίας και της Σουηδίας λένε ότι η ελευθερία του λόγου είναι ήδη περιορισμένη σε κάποιο βαθμό - είναι παράνομο να προσβάλεις κάποιον για την εθνικότητα ή τον σεξουαλικό του προσανατολισμό.

Αλλά καμία από τις δύο χώρες δεν έχει νομοθεσία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει απαγόρευση της καύσης του Κορανίου. Η Σουηδία κατήργησε το νόμο περί βλασφημίας το 1970, η Δανία το 2017.

Στη Σουηδία, η αστυνομία οφείλει να εκδίδει άδεια στους διαδηλωτές, αλλά μπορεί να την αρνηθεί μόνο εάν τίθεται σε κίνδυνο η δημόσια ασφάλεια στο χώρο της διαμαρτυρίας. Στη Δανία, οι διαδηλωτές υποχρεούνται μόνο να ενημερώνουν την αστυνομία ότι διαδηλώνουν, χωρίς να χρειάζεται η παροχή άδειας.

Η σουηδική κυβέρνηση εξετάζει κατά πόσον θα μπορούσαν να τροποποιηθούν οι νόμοι της σχετικά με τη διατήρηση της δημόσιας τάξης. Πάντως έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να καταστεί παράνομη η καύση ιερών γραφών.

Η κυβέρνηση της Δανίας δήλωσε ότι θα προσπαθήσει να βρει ένα «νομικό εργαλείο» που θα μπορούσε να επιτρέψει στις αρχές να παρεμβαίνουν σε τέτοιες διαδηλώσεις, εάν θεωρηθεί ότι συνεπάγονται «σημαντικές αρνητικές συνέπειες για τη Δανία, τουλάχιστον όσον αφορά την ασφάλεια».