«Δες αυτό το link. Πρέπει να βρεις τη γιαγιά Νίτσα και να της κάνεις συνέντευξη!», ήταν τα λόγια της Μαρίας Αλεξιάδου στο inbox μου. Κάπως έτσι ανακάλυψα τη σούπερ γιαγιά, τα παιδιά της οποίας είχαν τη φαεινή ιδέα να την κινηματογραφούν σε διάφορες στιγμές της καθημερινότητάς της όταν εκείνη μοιράζει αφειδώς τη σοφία της. Τα videos που ανεβαίνουν στη Fan Page Yiayia Nitsa γίνονται αμέσως viral, το κοινό της την αποκαλεί «θεά» κι εκείνη δείχνει να το απολαμβάνει αν και δε θεωρεί ότι κάνει κάτι παραπάνω από το να είναι απλά ο εαυτός της. Επικοινώνησα μαζί της για να μάθω περισσότερα για τη ζωή της που, όπως εκ των υστέρων έμαθα, ήταν τόσο δύσκολη που μόνο με χιούμορ και αισιοδοξία μπόρεσε να την αντιμετωπίσει. Κι αυτό θαρρώ πως είναι και το μήνυμα της συνέντευξης που ακολουθεί.
-Θα ήθελα να μας πείτε κάποια πράγματα για εσάς. Τι θυμάστε από τον τόπο που γεννηθήκατε, την Καστοριά;
-Γεννήθηκα και μεγάλωσα σ' ένα όμορφο ακριτικό χωριό που ονομάζεται Οινόη. Από τα παιδικά μου χρόνια εκεί δεν θυμάμαι πολλά πράγματα. Θυμάμαι, όμως, την ημέρα που οι αντάρτες σκότωσαν τη μάνα μου και τη γιαγιά μου. Τα θυμάμαι όλα. Θυμάμαι τη βραδιά που χτύπησαν την πόρτα οι αντάρτες και ήρθαν, πήραν τη μάνα μου και τη γιαγιά μου και τις σφάξανε. Μείναμε τέσσερα ορφανά. Εγώ ήμουν η μεγαλύτερη, 7-8 ετών. Θυμάμαι ότι ήρθε ο στρατός και μας μετέφερε στην Καστοριά.
-Τι θυμάστε έντονα από τα παιδικά σας χρόνια;
-Ο πατέρας μου δεν μπορούσε να μας μεγαλώσει μόνος του. Τον έψαχναν κι αυτόν οι αντάρτες επειδή ήταν ο γραμματέας του χωριού. Εγώ πήγα στο ορφανοτροφείο της Καστοριάς και τα άλλα δύο μου αδέρφια στην Αθήνα σε μια παιδούπολη, ενώ ο μικρός έμεινε με τις θείες μου. Έκατσα 8 χρόνια στο ορφανοτροφείο, τελείωσα το δημοτικό σχολείο και το 1954-55 βγήκα από εκεί. Είχα μια θεία στην Αθήνα, έκατσα εκεί δούλεψα. Ύστερα, πήγα σε μια οικοκυρική σχολή στη Λέρο, έκατσα άλλα δύο χρόνια και επέστρεψα στην Αθήνα. Ήταν πάρα πολύ δύσκολο να τα αντιμετωπίσω όλα αυτά. Δύσκολοι καιροί, βλέπετε. Ένιωθα ότι μου έδινε ο Θεός υπομονή και με προστάτευε. Είχα και τη θεία μου που μ' αγαπούσε και με προστάτεψε πάρα πολύ.
Παντρεύτηκα το 1963 με προξενιό. Πήρα έναν άνδρα, ο Θεός να τον κάνει άνδρα. Τέλος πάντων, ήταν το τυχερό μου. Ταλαιπωρήθηκα πολύ με τον συγκεκριμένο άνθρωπο. Πολύ αλκοόλ, ενδοοικογενειακή βία. Στο τέλος, δεν τον άντεξα.
-Τι είναι αυτό που σας έδινε δύναμη για να συνεχίσετε τη ζωή σας;
-Νομίζω ότι έχω ένα χάρισμα από το Θεό: να είμαι πολύ αισιόδοξη στη ζωή μου. Και το μεγαλύτερο πόνο ακόμα, τον αντιμετωπίζω με χιούμορ. Αν δεν είχα αυτό, σας ορκίζομαι ότι θα είχα τρελαθεί. Αυτό μου έδινε δύναμη και αισιοδοξία να περάσω όλες τις αντίξοες συνθήκες και να είμαι αυτό που είμαι σήμερα.
-Στην Αυστραλία πώς βρεθήκατε;
-Όταν επέστρεψα από τη Λέρο στην Αθήνα ήταν έντονο το κύμα μετανάστευσης. Το 1960 ήταν περίεργη η κατάσταση στην Ελλάδα. Υπήρχε μεγάλη φτώχεια μετά τον πόλεμο και τον εμφύλιο. Όλοι φεύγανε. Έτσι αποφάσισα να φύγω κι εγώ στην Αυστραλία. Για μια νέα ζωή. Ήταν και η φτώχεια που μας έσπρωξε, αλλά καμιά φορά είναι κι άλλα προβλήματα που σε ωθούν να πάρεις το δρόμο της ξενιτιάς. Εγώ ήρθα με τη ΔΕΜΕ, με το κράτος δηλαδή. Ήρθαμε όλες οι κοπέλες αεροπορικώς για να δουλέψουμε ως υπηρέτριες. Ξεκινήσαμε προς το άγνωστο, χωρίς να ξέρουμε τι μας περιμένει.
Προσαρμοστήκατε στη νέα ήπειρο;
-Δυσκολεύτηκα πάρα πολύ, όλοι δυσκολευτήκαμε, πολλοί μάλιστα δεν άντεξαν και επέστρεψαν. Εγώ ήμουν πάρα πολύ τυχερή. Με φιλοξένησε η αδερφή της μητριάς μου, με πρόσεχαν πολύ. Ύστερα έπιασα δουλειά σε ένα εργοστάσιο. Αφού το πήρα απόφαση και ήρθα τόσο μακριά, προσαρμόστηκα.
-Πώς σας αντιμετώπισαν οι Αυστραλοί; Νιώσατε ποτέ μειονεκτικά ή βιώσατε ποτέ ρατσισμό;
Η Αυστραλία είναι πολύ φιλόξενη χώρα. Ρατσιστικά, μας αντιμετώπισαν μόνο όσοι δεν ήταν Αυστραλοί. Οι εγγλέζοι, για παράδειγμα, μας έβριζαν. Δε νιώθαμε όμως μειονεκτικά. Δουλέψαμε σκληρά. Με τη δουλειά και το φιλότιμό μας καταφέραμε να επιβιώσουμε. Οι Έλληνες είμαστε μια καλή παροικία και μας αγαπάνε όλοι εδώ.
-Ξέρετε, στην Ελλάδα υποδεχόμαστε ένα μαζικό κύμα μεταναστών που περνά από τη χώρα και συνεχίζει προς Ευρώπη. Πώς νιώθετε γι' αυτούς τους ανθρώπους;
-Το βλέπω, το ακούω, το ζω. Και πολλές φορές κλαίω που βλέπω τα παιδιά που χάνονται και πνίγονται. Και οι δικοί μου γονείς πρόσφυγες ήταν, Έλληνες Πόντιοι. Τους νιώθω και τους καταλαβαίνω. Δυστυχώς, αυτό συμβαίνει σε μια εποχή που και η Ελλάδα βιώνει μια δύσκολη περίοδο και δεν μπορεί να τους περιθάλψει όπως πρέπει. Τα βλέπω και στεναχωριέμαι. Και εξαγριώνομαι με τους λαθρέμπορους που εκμεταλλεύονται όλο αυτόν τον κόσμο κερδίζοντας τόσα χρήματα.
-Οι περισσότεροι νέοι στην Ελλάδα θέλουν να φύγουν από τη χώρα αναζητώντας πάλι μια καλύτερη τύχη. Τι θα λέγατε σε αυτούς; Να μείνουν, να φύγουν;
-Να σας πω. Κανένας άνθρωπος δε θέλει να πάρει για πλάκα το δρόμο της ξενιτιάς. Η Ελλάδα βιώνει μια μεγάλη οικονομική κρίση, σχεδόν δύο εκατομμύρια άνθρωποι είναι άνεργοι. Θα τους έλεγα να φύγουν να πάνε να βρουν την τύχη τους. Άλλωστε, όπου κι αν πάνε, το μυαλό τους θα βρίσκεται στην Ελλάδα. Εγώ λείπω σχεδόν 55 χρόνια και δεν έχει περάσει μέρα που να μην είναι η Ελλάδα στο μυαλό και στην ψυχή μου.
Η Αυστραλία είναι πολύ φιλόξενη χώρα. Ρατσιστικά, μας αντιμετώπισαν μόνο όσοι δεν ήταν Αυστραλοί. Οι εγγλέζοι, για παράδειγμα, μας έβριζαν. Δε νιώθαμε όμως μειονεκτικά. Δουλέψαμε σκληρά. Με τη δουλειά και το φιλότιμό μας καταφέραμε να επιβιώσουμε.
-Τι είναι αυτό που σας λείπει περισσότερο από την Ελλάδα;
-Μου λείπουν πολλά. Η πατρίδα μου, οι συγγενείς μου -έμειναν μια θεία και μια αδερφή. Η Ελλάδα είναι η καλύτερη χώρα του κόσμου, αλλά δεν έχουμε ανθρώπους να μας κυβερνούν. Όλοι κοιτούν μόνο το συμφέρον τους. Από χώρα των θρύλων, την έκαναν χώρα του θρίλερ. Λυπάμαι πάρα πολύ. Με πονάει πολύ αυτό.
-Ας πάμε ξανά στην Αυστραλία. Με τι ασχοληθήκατε εκεί; Μιλήστε μου λίγο για τα χρόνια που ακολούθησαν.
-Παντρεύτηκα το 1963 με προξενιό. Πήρα έναν άνδρα, ο Θεός να τον κάνει άνδρα. Τέλος πάντων, ήταν το τυχερό μου. Ταλαιπωρήθηκα πολύ με τον συγκεκριμένο άνθρωπο. Πολύ αλκοόλ, ενδοοικογενειακή βία. Στο τέλος, δεν τον άντεξα. Μια φορά με χτύπησε τόσο δυνατά στο πρόσωπο. Τα μωρά μου έκλαιγαν, άνοιξε την πόρτα κι έφυγε. Ήταν πάρα πολύ δύσκολα χρόνια. Έφυγε αυτός, με άφησε με τέσσερα μικρά παιδιά (ηλικίας 2,4, 6 και 8). Με τη βοήθεια του Θεού τα μεγάλωσα και είναι και καλά παιδιά.
-Σε ένα βίντεο λέτε ότι είστε «queen of myself».
-Μη με θεωρήσετε εγωίστρια. Θεωρώ τον εαυτό μου queen. Βασίλισσα. Φρειδερίκη! Γιατί πήρα την απόφαση, είχα τα κότσια, το θάρρος και τη δύναμη να μεγαλώσω τέσσερα παιδιά χωρίς καμία βοήθεια. Εκείνη την εποχή καμία γυναίκα δεν μπορούσε να το κάνει αυτό. Όλες υπέφεραν και υπέμειναν προκειμένου να μην χωρίσουν.
-Έχετε τέσσερα παιδιά και 7 εγγόνια. Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που τους έχετε δώσει;
-Τα κορίτσια τα συμβουλεύω να προσέχουν τη ζωή τους, να είναι καλές μάνες, καλές γυναίκες. Να κάνουν υπομονή και επιμονή γιατί δεν είναι ωραίο να χωρίζεις. Από την άλλη, αν η συμβίωση είναι δύσκολη να μη φοβηθούν στιγμή και να χωρίσουν.
-Τι είναι αυτό που πρέπει να έχει μια οικογένεια για να είναι ευτυχισμένη;
-Μέσα στην οικογένεια πρέπει να υπάρχει αγάπη και εμπιστοσύνη. Να υπάρχει υπομονή και στο κρεβάτι να λύνονται όλα. Να μη χωρίζουν οι άνθρωποι για το τίποτα. Δεν το συστήνω σε κανέναν επειδή εγώ χώρισα. Όλες οι φίλες μου είναι παντρεμένες και έχουν τους καλύτερους άνδρες. Δεν ζηλεύω, αλλά τις καλοτυχίζω. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τύχη από το να έχεις έναν καλό σύντροφο. Γι' αυτό, με υπομονή και κατανόηση όλα λύνονται.
-Μιλήστε μου λίγο για τη σειρά με τα βίντεο. Πώς άρχισαν όλα;
-Αυθόρμητα. Όλα αυθόρμητα έγιναν. Με τρέλα. Είμαι τέτοιος άνθρωπος εγώ, έτσι είμαι κάθε μέρα. Με τράβηξαν μια μέρα βίντεο οι κόρες μου και το ανέβασαν στο Facebook για να το δουν οι γνωστοί μας. Εγώ δεν ήξερα τίποτα, στο μεταξύ. Όταν ανέβασαν ένα βίντεο που μιλάω για τους άνδρες έγινε χαμός. Εγώ επειδή κάηκα και φυσάω και το γιαούρτι, είπα τις βλακείες μου και τρελάθηκε ο κόσμος!
-Στο facebook είστε ήδη... ροκ σταρ! Διαβάζετε τα σχόλια που σας στέλνουν; Θυμάστε κάποιο που να σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση;
-Δεν νιώθω ότι είμαι ροκ σταρ. Έτσι είμαι στη ζωή μου, μιλάω πάντα με ειλικρίνεια, δεν μ' αρέσει το ψέμα. Τα λέω έξω από τα δόντια κι έτσι έχω χάσει και φίλους. Τα σχόλια μου τα διαβάζει η κόρη μου και χαίρομαι πολύ για την αγάπη που μου δείχνει ο κόσμος. Με έχουν καλέσει στην Αμερική για καφέ, μου λένε ότι είμαι θεά, ότι θέλουν μια γιαγιά σαν κι εμένα, ότι είμαι φεμινίστρια. Εντύπωση μου έκανε ένα σχόλιο από μία γυναίκα στην Αφρική που έλεγε ότι θέλει να με γνωρίσει πολύ. Προχθές μια γιαγιά στο σούπερ μάρκετ μου λέει: «εσύ είσαι η γιαγιά Νίτσα; Τα εγγόνια μου, μου δείχνουν τα βίντεό σου και αυτά που λες. Αν ήταν τώρα εδώ, θα σου ζητούσαν αυτόγραφο».
-Θυμάμαι το βίντεο που μιλάτε για τους άνδρες. Έχετε καμία καλή συμβουλή να δώσετε στις γυναίκες που είναι fans σας; Και αντίστοιχα στους άνδρες που σας ακολουθούν;
-Και οι γυναίκες και οι άνδρες πρέπει να αγαπούν και να εκτιμούν τους συντρόφους τους. Αυτή είναι η ζωή. Πρέπει να είναι στεριωμένοι.
-Τι μήνυμα θέλετε να στείλετε σε όσους σας διαβάζουν τώρα στην Ελλάδα;
-Ελπίζω να βάλει ο Θεός το χέρι του και να τα καταφέρετε. Να έχετε άξιους ανθρώπους να σας κυβερνούν.
*Το κείμενο δημοσιεύθηκε αρχικά στο Publishit magazine