Οι String Theory, η μουσική κολεκτίβα του σολίστ του πιάνου, συνθέτη και δημιουργού πάρα πολύ ξεχωριστών τραγουδιών Γιώργου Πατεράκη, η οποία αποτελείται από τρία χορωδιακά και ένα ενόργανο σύνολο, έχει βρει πια τον δικό της χώρο στο Βιομηχανικό Πάρκο ΠΛ.ΥΦ.Α. (Κορυτσάς 39, Βοτανικός). Εκεί λοιπόν θα πραγματοποιήσει στις 2 και 3 Ιουλίου και την Παρασκευή και Σάββατο, 9 και 10 Ιουλίου, τέσσερις συναυλίες.
Θα εμφανιστεί το βασικό φωνητικό κουαρτέτο των String Theory το οποίο απαρτίζεται από τους/τις Εύα Λαύκα, Λάρα Καλλίρη, Γεράσιμο Παπαδόπουλο και Γιώργο Κασαβέτη με την συνοδεία φυσικά του Γιώργου Πατεράκη στο πιάνο και του Σπύρου Ηλιάδη στην κλασική κιθάρα και θα συμμετάσχουν ο – ηγετική φυσιογνωμία των Χειμερινών Κολυμβητών, ως γνωστόν – Αργύρης Μπακιρτζής και η μέτζο Ιωάννα Φόρτη.
Ο Γιώργος Πατεράκης μου μίλησε για αυτές τις συναυλίες αλλά και για πολλά άλλα με το ίδιο λεπτό (αλλά συχνά και σουρεαλιστικό!) χιούμορ που διακρίνει πάντα και τα τραγούδια του.
Μίλησε μου καταρχήν για αυτόν τον νέο – τουλάχιστον για το κοινό - χώρο που θα εμφανιστείτε και επίσης αποτελεί πλέον την έδρα των δραστηριοτήτων σας.
Είναι ένα όνειρο που πραγματοποιήσαμε με τον αγαπημένο μου φίλο Μάνο Βορδοναράκη, δαιμόνιο σχεδιαστή και κατασκευαστή ειδικών αρχιτεκτονικών κατασκευών, όταν εγώ έψαχνα χώρο για να στεγάσω τις δραστηριότητες του String Theory και εκείνος έναν καταλληλότερο χώρο για το εργαστήριo του.
Για καλή μας τύχη ο Μάνος εντόπισε τον Δεκέμβριο του 2018 το βιομηχανικό πάρκο ΠΛ.ΥΦ.Α. στον Βοτανικό, μια παλιά μονάδα κλωστηρίων – υφαντηρίων και μου είπε να τον δούμε.
Αντικρύζοντάς τον, τεράστιο και με την περίεργη αρχοντιά της παλιάς βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, σκιάχτηκα. Μου φάνηκε ανέφικτο…Βλέπεις εγώ το μεγαλύτερο πράγμα που διαχειρίζομαι με επιτυχία είναι το πιάνο που είναι πάνω - κάτω τετρακόσια κιλά ενώ εκείνος διαχειρίζεται γερανογέφυρες, μπουλντόζες και σιδηροδοκούς πολλών τόνων οπότε δεν τρόμαξε με τα μεγέθη.
Βρε, γίνεται; του είπα. Γιατί να μη γίνεται; απάντησε. Ετσι ξεκινήσαμε, Δεκέμβριο του ’19 ήταν όλα έτοιμα και ανοιχτά και Μάρτιο του 2020 ήταν όλα κλειστά, εννοώ, όλος ο πλανήτης. Τα υπόλοιπα τα ξέρεις...
Σε αντίθεση με τις τελευταίες εμφανίσεις προ πανδημίας αλλά και με το πρόσφατο CD «Γκαλερί Δραμάτων» όπου συμμετείχαν μεγάλα τμήματα των χορωδιών και πολυάριθμο ενόργανο σύνολο του String Theory, στις εμφανίσεις αυτές εντοπίζεσαι στο βασικό φωνητικό κουαρτέτο που θα το συνοδεύεις μόνον εσύ στο πιάνο και ένας κιθαρίστας. Είναι λόγοι πρακτικοί, περιορισμός θέσεων λόγω κόβιντ κ.λπ., που το κάνεις ή τελικά σε εκφράζει περισσότερο και καλύτερα αυτό το αρκετά ιδιότυπο και ολιγομελές σχήμα;
«Να λείψουν τα πιπέρια σου να δω τη μαγεριά σου», λέει η παροιμία. Ένα κοντραπούνκτο από την «Τέχνη της Φούγκας» του Μπαχ είναι αυτό που είναι είτε παίζεται από εκκλησιαστικό όργανο είτε ως ringtone από ένα κινητό τηλέφωνο. Δεν είναι το ηχόχρωμα που το χαρακτηρίζει αλλά η δομή. Από την άλλη τα σουτζουκάκια χωρίς το κύμινο δεν είναι σουτζουκάκια και ο Μονέ χωρίς τα χρώματα δεν είναι Μονέ.
Έτσι ήρθαν τα πράγματα και γίναμε φτωχοί και όλα αυτά τα «ηχητικά μπαχαρικά» που χρησιμοποίησα στην παράσταση της «Γκαλερί Δραμάτων» το ’19 στο «Athenaeum» και στον δίσκο που κυκλοφόρησε το ’20 έγιναν πανάκριβα και απλησίαστα.
Τι κάνεις; Ιδού η απορία…Και αποφάσισα να κάνω απλή «μαγειρική».
Στην απλή μαγειρική όμως τα υλικά πρέπει να είναι πρώτης τάξεως και η διαδικασία παρασκευής ακριβής. Στέκεται η «Γκαλερί Δραμάτων» χωρίς τα ηχοχρώματα και τα μπαχαρικά; Θα δείξει. Σε ένα μεγάλο μέρος νομίζω ότι ναι…
Επομένως λόγοι ανάγκης επέβαλαν ασκήσεις ύφους. Όσο για εμένα όσο απολαμβάνω τα πολλά το ίδιο απολαμβάνω και τα λίγα.
Εκτός από λίγους/ες γνωστούς εκτός String Theory ερμηνευτές/ιες που συνεργάζεσαι από καιρό και τακτικά μαζί τους παρατηρώ ότι προσθέτεις σιγά – σιγά και κάποιους/ες άλλους/ες που είναι αρκετά απρόσμενο το ότι συμπράττεις μαζί τους όπως ο Φοίβος Δεληβοριάς και, ίσως ακόμα περισσότερο, η μέτζο Ιωάννα Φόρτη. Ποιος είναι αντίστοιχα ο λόγος που σε έκανε να συνεργαστείς μαζί τους;
Ο ίδιος λόγος που με έκανε να κάνω και οτιδήποτε έχω κάνει μέχρι στιγμής, «όποιος γυρίζει μυρίζει και όποιος κάθεται βρωμάει» (άλλη μια παροιμία η συχνή χρήση των οποίων μαρτυρά και την ηλικία μου οπότε θα προσπαθήσω με χάρη να τις αποφύγω στη συνέχεια!).
Ο Φοίβος έδωσε «κάτι» στο τραγουδάκι «Τι Λες;» που δεν το είχα σκεφτεί όταν το έγραφα. Είναι ωραία αίσθηση να βλέπεις μια δική σου σκέψη αγκαλιασμένη από την μαλακή αύρα κάποιου άλλου, ε; Με την Ιωάννα μετράμε πολλά χρόνια γνωριμίας, προερχόμαστε από τον ίδιο χώρο και έχουμε τα ίδια μυαλά σε πολλά πράγματα. Περιμένουμε να τελειώσουν οι συναυλίες, να ησυχάσουν τα κεφάλια μας και να δούμε τι μονοπάτι θα περπατήσουμε και ως πού θα φτάσει.
Το πρόγραμμα αυτών των τεσσάρων εμφανίσεων θα αποτελείται κατά κύριο λόγο από το υλικό του «Γκαλερί Δραμάτων» ή θα είναι μια επιλογή από όλο το μέχρι τώρα έργο σου με το String Theory;
Είναι νομίζω η πρώτη φορά που το String Theory κάνει συναυλία και όχι «παράσταση». Οι παραστάσεις έχουν θεματικούς άξονες, στις συναυλίες παίζουμε τραγούδια. Αυτό θα κάνουμε τώρα, θα παίξουμε τραγούδια από διάφορες παραστάσεις μας, ακόμα και μερικά δεν είναι καν δικά μας.
Πώς βίωσες ως άνθρωπος αλλά και ως μουσικός, και μάλιστα πολλαπλά δημιουργικός, την πανδημία και την καραντίνα; Η εμπειρία αυτή λειτούργησε σε κάποιο βαθμό και ως πηγή έμπνευσης, έστω και αρνητικής, για μελλοντικά έργα σου;
Θα δώσω τρεις διαφορετικές απαντήσεις. Η πρώτη αφορά στην επαγγελματική μου δραστηριότητα. Προ καραντίνας ήταν σα συλλογή αλατιού στις λακουβίτσες των βράχων στην ακροθαλασιά. Στην καραντίνα έγινε εξόρυξη αλατιού στα σκοτεινά τρίσβαθα των αλατορυχείων στα υψίπεδα του Πακιστάν. Πολύς κόπος για το τίποτα….Όλα ξεκίνησαν με ένα δεκαήμερο που έβλεπα tutorials για το Ζoom στο Internet προσπαθώντας να βρω τον καλύτερο τρόπο για να γίνεται το μάθημα της χορωδίας μέσω υπολογιστή. Αν είναι δυνατόν...
Σε ότι αφορά στο δημιουργικό σκέλος, η καραντίνα ήταν για μένα σαν την έρημο Νεφούντ, στείρα, χέρσα και αχανής. Αν αργότερα γράψω ένα ενδιαφέρον χρονικό για το πώς διασχίζεις την έρημο δεν το ξέρω…
Η τελευταία απάντησή αφορά στην κοινωνική, ας πούμε, διάσταση της καραντίνας. Παρατήρησα ένα πρώτης τάξεως αντιδραστήριο που εμφάνισε στον δοκιμαστικό σωλήνα την πιο ανόθευτη μορφή της βλακείας, της κακότητας και της κακογουστιάς κάθε πλατύσκαλου της ελληνικής κοινωνίας, από την πολιτική ηγεσία μέχρι τον τελευταίο παρία. Σαλές Μαρίες Αντουανέτες που εντέλλονται κατασκευή εξωτικών πεζοδρόμων, αφιονισμένους ραβδούχους που επιβάλλουν τον νόμο και την τάξη σε κάθε γωνιά της φτωχοπροδρομικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, εκφυλισμένους κατοχικούς μαυραγορίτες που αδράχνουν τη χρυσή ευκαιρία για να πουλήσουν ακριβά το σκάρτο εμπόρευμα τους και έναν αποβλακωμένο Καίσαρα που το σύνδρομο του Βασιλιά Λιρ έχει αποσυνδέσει από κάθε πραγματικότητα να κουνάει επιτιμητικά τον τεντωμένο δείκτη του δεξιού χεριού του στους ψοφοδεείς υπηκόους του κεραυνοβολώντας τους με γουρλωμένα μάτια. Δεν μπορώ να θυμηθώ ποιος είπε ότι η αισθητική είναι η ηθική του μέλλοντος...
Θεωρείς την εξαιρετικά πολυσυλλεκτική μουσική σου απλά συνέχεια μιας ευρύτατης διαχρονικής παράδοσης ή απολύτως σύγχρονη που όμως αποτελείται από πολλά παλαιότερα στοιχεία;
Λέω συχνά ότι η μοναδική πρωτοτυπία της μουσικής μου είναι ότι δεν περιέχει ούτε μία πρωτοτυπία. Χρησιμοποιώ τις τεχνικές που έμαθα στη μουσική για να μιλήσω για τον κόσμο, έτσι όπως τον καταλαβαίνω και έτσι όπως τον μαθαίνω. Αυτό μόνο με ενδιαφέρει και δεν έχω την παραμικρή επιθυμία να είμαι πρωτότυπος.
Πες μου δύο αγαπημένους σου Ελληνες και άλλους τόσους ξένους συνθέτες, τόσο τραγουδιών όσο και οργανικής μουσικής και ανεξαρτήτως ιδιώματος και εποχής και τον λόγο που αγαπάς καθέναν.
Θα έπρεπε να μου πεις «πες δέκα – δεκαπέντε ή κανέναν», είναι άδικο αλλά θα απαντήσω. Μάνος Χατζιδάκις, το κίνητρό του δεν ήταν να φτιάξει «ωραία τραγουδάκια» αλλά να μιλήσει για άλλα πράγματα, εξωμουσικά, που του στοίχειωναν το κεφάλι. Ταυτίζομαι…Κώστας Μπέζος, στο γιατί τον αγαπώ θα μπορούσα να απαντήσω «γιατί έτσι» και θα ήταν πολύ τίμιο αλλά σου λέω πως με την επίφαση της «αστειότητας» κάνει σοβαρή τέχνη. Επίσης ταυτίζομαι. Από ξένους πειράζει να πω απλά Μπαχ και Μότσαρτ χωρίς καμία εξήγηση ώστε να γλυτώσουμε τις κοινοτοπίες;
Τελικά οι στίχοι των τραγουδιών σου εκφράζουν την άποψη ότι η ζωή είναι πολύ αστεία, αν όχι γελοία, για να μην της γελάμε κατάμουτρα ή αντίθετα ότι είναι κάτι πολύ σοβαρό μα και όμορφο για να μην το αντιμετωπίζουμε με χαρά και γέλιο;
Θυμάμαι συχνά μια αφίσα από το «E La Nave Va» του Φεντερίκο Φελίνι που δείχνει έναν τύπο να τραβάει κουπί με πολύ κόπο σε μια βάρκα που μέσα της βρίσκεται ένας ρινόκερος. Επίσης η βάρκα είναι στην αμμουδιά. Τι μάταιο, τι υπέροχο, τι κωμικό, τι ποιητικό!
Σε σχέση με την πανδημία μα και οτιδήποτε άλλο, προσωπικό μα και συλλογικό, θα χαρακτήριζες τον εαυτό σου αισιόδοξο ή απαισιόδοξο;
E la nave va! Δεν ξέρω, ίσως και τα δύο…
Τι να περιμένει όποιος/α παρακολουθήσει μιαν από αυτές τις ακόμα «πανδημικές» και (λόγω χώρου πραγματοποίησης τους αρκετά «μετα-βιομηχανικές» τέσσερις συναυλίες;
Τι περιμένει ο κόσμος που πάει σε συναυλίες; Εμείς θα κάνουμε αυτό που κάνουμε τίμια, καλά και σωστά. Το τι θα εισπράξει το κοινό δεν το ξέρω. Ελπίζω να περάσουν καλά και να ευχαριστηθούν, ο καθείς και η κάθε μία με τον τρόπο του/της.
Αυτό δεν είναι καθόλου λίγο και επίσης είναι εξαιρετικά τίμιο και ειλικρινές, όπως και οτιδήποτε λέει και πράττει ο Γιώργος Πατεράκης…