Ο πάπας Φραγκίσκος δεν είχε σκοπό να παρουσιάσει θετικά τον ρωσικό ιμπεριαλισμό όταν εξύμνησε τσάρους που επέκτειναν τη Ρωσική Αυτοκρατορία, ανέφερε το Βατικανό την Τρίτη, μετά από σχόλια του ποντίφηκα την προηγούμενη εβδομάδα τα οποία αποδοκιμάστηκαν από την Ουκρανία, μα προκάλεσαν ικανοποίηση στο Κρεμλίνο.
Ο Φραγκίσκος είπε, απευθυνόμενους σε νέους από τη Ρωσία την Παρασκευή, να θυμούνται πως είναι κληρονόμοι τσάρων όπως ο Πέτρος ο Α′ και η Αικατερίνη η Β′ (Μέγας Πέτρος, Μεγάλη Αικατερίνη της Ρωσίας). Και οι δύο μονάρχες επέκτειναν τη Ρωσική Αυτοκρατορία, κάνοντάς την μεγάλη δύναμη τον 17ο και τον 18ο αιώνα- κατακτώντας, σε αυτό το πλαίσιο, και τμήματα της Ουκρανίας. Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν έχει αναφερθεί στην κληρονομιά τους στο πλαίσιο του αφηγήματος με το οποίο δικαιολογεί την εισβολή στην Ουκρανία και την προσάρτηση εδαφών της.
«Ο πάπας είχε σκοπό να ενθαρρύνει τους νέους να διατηρούν και να προωθούν όλα όσα είναι θετικά στη μεγάλη ρωσική πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά, και σίγουρα όχι να επαινέσει την ιμπεριαλιστική λογική και κυβερνητικές προσωπικότητες, στις οποίες αναφέρθηκε για να υποδείξει κάποιες ιστορικές περιόδους αναφοράς» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Βατικανού, Ματέο Μπρούνι.
«Είστε κληρονόμοι της μεγάλης Ρωσίας- της μεγάλης Ρωσίας των αγίων, των βασιλέων, της μεγάλης Ρωσίας του Μεγάλου Πέτρου, της Αικατερίνης της Β’, της μεγάλης Ρωσικής αυτοκρατορίας, της πολιτισμένης, τόση κουλτούρα, τόση ανθρωπιά. Είστε οι κληρονόμοι της μεγάλης μητέρας Ρωσίας» είπε ο πάπας Φραγκίσκος.
Το Κίεβο, από πλευράς του, εξέφρασε λύπη: «Είναι ακριβώς με τέτοια ιμπεριαλιστική προπαγάνδα, με “πνευματικούς δεσμούς” και την “ανάγκη” να “σωθεί” η “μεγάλη μητέρα Ρωσία” που το Κρεμλίνο δικαιολογεί τους φόνους χιλιάδων Ουκρανών και την καταστροφή ουκρανικών πόλεων και χωριών» δήλωσε μέσω Facebook ο Όλεγκ Νικολένκο, εκπρόσωπος του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Ο Εσθονός πρώην πρόεδρος Τούμας Χέντρικ Ίλβες, η χώρα του οποίου είχε κατακτηθεί από τη Ρωσία επί του Πέτρου του Α΄, χαρακτήρισε τα σχόλια του πάπα «πραγματικά απεχθή» σε ανάρτησή του στο Χ (Twitter).
Ωστόσο ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, επιδοκίμασε τα σχόλια: «Ο ποντίφηκας ξέρει τη ρωσική ιστορία και αυτό είναι πολύ καλό...αυτό που κάνουν τώρα το ρωσικό κράτος, ομάδες ακτιβιστών, καθηγητές σε σχολεία και πανεπιστήμια είναι να φέρνουν την κληρονομιά αυτή στους νέους μας, να τους την θυμίζουν» είπε ο Πεσκόφ. «Και το γεγονός πως ο ποντίφηκας ακούγεται ομόφωνα με αυτές τις προσπάθειες είναι πολύ ευχάριστο».
Η πρεσβεία του Βατικανού στο Κίεβο ανακοίνωσε πως ο πάπας είναι αντίθετος σε οποιαδήποτε μορφή ιμπεριαλισμού ή αποικιοκρατίας και απέρριψε αυτά που χαρακτήρισε ως «ερμηνείες» των ΜΜΕ πάνω στα σχόλια του πάπα. Σημειώνεται πως ο Φραγκίσκος διάβασε τον λόγο του, τον οποίο έδωσε σε ζωντανό μήνυμα μέσω βίντεο προς καθολικούς νέους στην Αγία Πετρούπολη, στα ισπανικά, μα στο τέλος μίλησε στα ιταλικά, κάνοντας τα επίμαχα σχόλια. Το Βατικανό έδωσε στη δημοσιότητα το κείμενο το Σάββατο, μα αυτό δεν περιελάμβανε την τελευταία παράγραφο, την οποία ο πάπας είπε μόνος του.
Ο πάπας Φραγκίσκος έχει αποδοκιμάσει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, μα κατά καιρούς έχει εξοργίσει το Κίεβο για αυθόρμητα, μη προετοιμασμένα εκ των προτέρων, σχόλια που έχουν εκληφθεί ως υποστηρικτικά προς το αφήγημα της Μόσχας- σε μια περίπτωση είχε χαρακτηρίσει τη Ντάρια Ντούγκινα, υπερεθνικίστρια που σκοτώθηκε από βόμβα σε αυτοκίνητο έξω από τη Μόσχα, ως αθώο θύμα του πολέμου, κάτι που έκανε την ουκρανική κυβέρνηση να καλέσει τον πρέσβη του Βατικανού.
Με πληροφορίες από Reuters