Αισιόδοξοι ότι η λύση για το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας βρίσκεται προ των πυλών, δηλώνουν κυβερνητικοί παράγοντες οι οποίοι μετέχουν στις διαπραγματεύσεις. Οι ίδιες πηγές χαρακτηρίζουν αναμενόμενο το «καμπανάκι» που χτύπησαν οι θεσμοί για τις καθυστερήσεις και υποβαθμίζουν τις ανησυχίες οι οποίες καταγράφονται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι αλλαγές θα κατατεθούν στη Βουλή προκειμένου το «σίριαλ» να ολοκληρωθεί χωρίς προβλήματα για τους δανειολήπτες, αλλά και τις τράπεζες.
Η κυβέρνηση επιθυμεί να κλείσει το συντομότερο δυνατό την υπόθεση, καθώς το πλαίσιο προστασία για την πρώτη κατοικία σχετίζεται και με τη λύση για τα «κόκκινα» δάνεια που αναζητούν, από κοινού πλέον, υπουργείο Οικονομικών και Τράπεζα της Ελλάδας. Το γεγονός ότι η υπόθεση δεν έχει κλείσει ακόμα, παρά την δίμηνη παράταση που έδωσαν οι θεσμοί στην κυβέρνηση, έχει προκαλέσει στους δανειστές «γκρίνια» η οποία αποτυπώθηκε και στην έκθεση της Κομισιόν, με αφορμή την ολοκλήρωση του δεύτερου μεταμνημονιακού ελέγχου.
Η ψήφιση ωστόσο του νέου πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας, όπως εκτιμούν στην κυβέρνηση θα αλλάξει το κλίμα στο στρατόπεδο των θεσμών. Αρκετοί είναι αυτοί μάλιστα οι οποίοι εκτιμούν ότι η εξεύρεση λύσης σε αυτό το μέτωπο θα επιτρέψει στους θεσμούς να μην ασκήσουν ασφυκτική πίεση σε περίπτωση που δεν ολοκληρωθεί πλήρως η λίστα με τις 16 μεταρρυθμίσεις.
Η εξέλιξη αυτή θεωρείται δεδομένο πως θα βοηθήσει και το κλίμα εν όψει της κρίσιμης για την Ελλάδα συνεδρίασης του Eurogroup στις 11 Μαρτίου. Σε αυτή θα κριθεί η τύχη αναφορικά με την επιστροφή των 640 εκατ. ευρώ που αποτελούν τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα στα οποία έχουν επενδύσει οι κεντρικές ευρωπαϊκές τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Οι ενστάσεις
Οι διεργασίες μεταξύ κυβέρνησης, θεσμών και τραπεζιτών θα διαρκέσουν μέχρι και την τελευταία στιγμή πριν την κατάθεση του νομοσχεδίου. Στόχος είναι να περιοριστούν όσο το δυνατόν οι αστοχίες και κυρίως να αποτραπεί η εκμετάλλευση το νόμου από τους «στρατηγικούς κακοπληρωτές».
Τα «παράθυρα» που ανοίγει ο νόμος στους κακοπληρωτές ήταν άλλωστε και μια από τις βασικές ενστάσεις στην έκθεση των θεσμών. Οι ελεγκτές ανησυχούν και για το ύψος των εισοδηματικών κριτηρίων, αλλά και για τα περιθώρια που αφήνει για την ένταξη περισσότερων κόκκινων δανείων. Αντίστοιχα οι θεσμοί εκφράζουν την ανησυχία τους αναφορικά με το γεγονός ότι δεν υπάρχει σαφής εκτίμηση για την κεφαλαιακή επίπτωση των τραπεζών.
Ο νέος νόμος
Κυβερνητικοί παράγοντες σε απάντηση των ενστάσεων που εκφράζουν οι θεσμοί αναφέρουν ότι ακριβώς επειδή πρέπει να ελεγχθεί η αποτελεσματικότητα του νόμου, αποφασίστηκε ο νέος νόμος να έχει διάρκεια ενός έτους και στη συνέχεια να επανεκτιμηθεί στο σύνολο του με βάση την κατάσταση των τραπεζών, της οικονομίας, αλλά και των δανειοληπτών. Από τη χρονική διάρκεια θα εξαιρεθούν μόνο οι ευπαθείς ομάδες, με βάση τα περιουσιακά και εισοδηματικά τους κριτήρια. Σε αυτή την κατηγορία δανειοληπτών η διάρκεια θα είναι τρία χρόνια.
Η προστασία την οποία θα παρέχει ο νέος νόμος θα βασίζεται στο ύψος του συνολικού δανεισμού τους και την αντικειμενική αξία του ακινήτου το οποίο δηλώνεται ως πρώτη κατοικία. Το ύψος του δανεισμού δεν μπορεί να ξεπερνά τις 130.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένων και των λογιστικοποιημένων τόκων του τελευταίου εξαμήνου μαζί με τους τόκους υπερημερίας. Όπως εκτιμούν οι ειδικοί αυτό το κριτήριο θα είναι και το βασικότερο προκειμένου να γίνει το ξεκαθάρισμα μεταξύ των δανειοληπτών.
Αντίθετα, ιδιαίτερα υψηλό είναι το όριο για την αξία της πρώτης κατοικίας, καθώς η αντικειμενική ορίζεται στις 250.000 ευρώ. Τα εισοδηματικά κριτήρια ορίζονται με βάση τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες 70%. Δηλαδή, για ένα άτομο το εισοδηματικό όριο ορίζεται στις 13.906. Σε ένα ζευγάρι ορίζεται στις 23.658. Με ένα παιδί στις 26.572 ευρώ. Με δυο παιδιά στις 35.086 ευρώ. Οικογένεια με τρία παιδιά το ποσό είναι τα 40.800 ευρώ.
Το νέο πλαίσιο θα ισχύσει για όλους όσοι υποβάλλουν αίτηση μετά την ψήφιση του νόμου, ενώ όσοι έχουν ήδη καταθέσει αίτηση υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη θα ρυθμίσουν τα δάνεια τους με βάση τα όσα προβλέπει ο προηγούμενος νόμος.