Το Γιόγκα Σούτρα 1.33 του Πατάντζαλι λέει:
maitri karuna muditopeksanam sukha duhkha punyapunya visayanam bhavanatas citta prasadanam -
Μετάφραση: «Καλλιεργώντας συμπεριφορές φιλίας προς τους ευτυχισμένους, συμπόνιας για τους δυστυχισμένους, ευχαρίστηση για τους ενάρετους και περιφρόνηση προς τους κακούς, το μυαλό διατηρεί την αδιατάρακτη ηρεμία του».
Στο σχόλιό του στα Γιόγκα Σούτρας του Πατάντζαλι, ο Σβάμι Σατσιντανάντα (Swami Satchidananda) λέει: «Θυμηθείτε, στόχος μας είναι να διατηρήσουμε τη γαλήνη του μυαλού μας». Και συνεχίζει λέγοντας ότι αυτό το εργαλείο είτε ενδιαφέρεται για τη γιόγκα είτε όχι, θα βοηθήσει οποιονδήποτε να διατηρήσει την ειρήνη με οτιδήποτε του συμβαίνει. Η διατήρηση αυτής της σούτρας σαν πρώτη σκέψη στο μυαλό μας, θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τόσες πολλές από τις προκλήσεις της ζωής.
Σε αυτή τη σούτρα, ο Πατάντζαλι λέει ότι υπάρχουν μόνο τέσσερα είδη κλειδαριών στον κόσμο.
Οι τέσσερις κλειδαριές είναι:
sukha (=σούκα ο ευτυχισμένος άνθρωπος)
dukha (=ντούκχα ο δυστυχισμένος άνθρωπος)
punya (=πούνγια ο ενάρετος) και
apunya (=απούνγια ο όχι και τόσο ενάρετος).
Σε κάθε δεδομένη στιγμή, οποιοδήποτε άτομο –συμπεριλαμβανομένου του εαυτού μας– μπορεί να χωρέσει σε μία από αυτές τις τέσσερις κατηγορίες.
Ο Πατάντζαλι δίνει 4 κλειδιά για να ανοίξουν αυτές οι κλειδαριές. Λέει ότι αν έχουμε πάντα μαζί μας αυτά τα 4 κλειδιά, όταν συναντάμε κάποια από αυτές τις τέσσερις κλειδαριές, θα έχουμε το κατάλληλο κλειδί για να την ανοίξουμε.
Τα τέσσερα κλειδιά είναι:
maitri (=μαϊτρι φιλικότητα ή στοργική καλοσύνη)
karuna (=καρούνα συμπόνια)
mudita (=μουντίτα απόλαυση, χαρά) και
upeksha (=ουπέκσχα αδιαφορία ή περιφρόνηση).
Ο Πατάντζαλι μας υπενθυμίζει ότι υπάρχει ένας γιόγκικος τρόπος προσέγγισης όλων των ανθρώπων, ανεξάρτητα από τις συμπεριφορές και τις στάσεις που μπορεί να επιδεικνύουν αυτήν τη στιγμή.
Όταν βλέπουμε ένα χαρούμενο άτομο, χρησιμοποιούμε το κλειδί «φιλικότητα». Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να μοιραστούμε την ευτυχία ή την καλή τύχη ενός άλλου ατόμου, αντί να ζηλεύουμε ή να προσπαθούμε να αφαιρέσουμε τη χαρά του μέσω μιας πικρής στάσης ή αρνητικών λεκτικών σχολίων. Μέσω της ζήλιας, δεν θα ενοχλήσουμε τον ευτυχισμένο άνθρωπο, αλλά αντίθετα, θα διαταράξουμε τη δική μας γαλήνη. Πρέπει λοιπόν να έχουμε πάντα το κλειδί της φιλικότητας όταν βλέπουμε χαρούμενους ανθρώπους.
Όταν βλέπουμε ένα δυστυχισμένο άτομο, χρησιμοποιούμε το κλειδί «συμπόνια». Όταν κάποιος είναι αναστατωμένος, προσπαθούμε να τον βοηθήσουμε ή να τον παρηγορήσουμε αν μπορούμε. Εάν χρειάζεται χώρο, τότε κάνουμε πίσω ήσυχα αφού τον ενημερώσουμε ότι θα είμαστε εκεί για αυτόν όταν είναι έτοιμος. Δεν απολαμβάνουμε να βλέπουμε κάποιον άλλο να υποφέρει, αλλά θυμόμαστε μια στιγμή που μπορεί να έχουμε ζήσει την ίδια ή μια παρόμοια κατάσταση και έτσι τον συμπονάμε. Με αυτόν τον τρόπο, θα διατηρήσουμε την ηρεμία του μυαλού μας. «Μέσω της συμπόνιας διαπιστώνεις ότι όλα τα ανθρώπινα όντα είναι ακριβώς όπως εσύ». – Δαλάι Λάμα
Όταν βλέπουμε ένα ενάρετο άτομο, χρησιμοποιούμε το κλειδί «χαρά». Δε ζηλεύουμε αυτό το άτομο, αλλά μάλλον εκτιμάμε τις ενάρετες ιδιότητες του και προσπαθούμε να τις καλλιεργήσουμε κι εμείς στη ζωή μας. Καθώς χαιρόμαστε και εκτιμούμε τις ενάρετες ιδιότητές του συνανθρώπου μας, εμπνεόμαστε από το να γνωρίζουμε ότι υπάρχει τέτοιο μεγαλείο. Η παρατήρηση ευγενών ιδιοτήτων στους άλλους είναι αρετή της καρδιάς.
Όταν βλέπουμε ένα όχι και τόσο ενάρετο άτομο, χρησιμοποιούμε το κλειδί «αδιαφορία». Πρέπει να αναπτύξουμε γαλήνη και αδιαφορία προς εκείνους των οποίων οι πράξεις αντιτίθενται στις αξίες μας. Θα ήταν υπέροχο αν όλοι οι άνθρωποι ενεργούσαν πάντα με τιμή και συνείδηση, αλλά δυστυχώς δεν ισχύει πάντα αυτό. Εμείς οι ίδιοι, μπορεί να έχουμε ενεργήσει, μιλήσει ή σκεφτεί άσχημα ή να πληγώσαμε ένα άλλο άτομο. Γινόμαστε, λοιπόν, αδιάφοροι για το άτομο που φέρεται άσχημα αυτήν τη στιγμή. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό το σούτρα δεν μας ζητά απαραίτητα να γυρίσουμε την πλάτη στην επιβλαβή συμπεριφορά. Αν δούμε κάποιον να βλάπτει έναν άλλο, πρέπει να μιλήσουμε. Μπορούμε όμως να το κάνουμε διατηρώντας την ψυχική μας ηρεμία; Προφανώς, αυτό είναι το πιο δύσκολο κλειδί για να το βρούμε. Αλλά υπάρχει και όταν μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε, μπορεί να προκύψουν τόσο μεγάλες αλλαγές!
«Στην καθημερινή ζωή βλέπουμε γύρω μας ανθρώπους πιο ευτυχισμένους από εμάς, ανθρώπους που είναι λιγότερο ευτυχισμένοι. Κάποιοι μπορεί να κάνουν αξιέπαινα πράγματα και άλλοι να προκαλούν προβλήματα. Όποια κι αν είναι η συνήθης στάση μας απέναντι σε τέτοιους ανθρώπους και τις πράξεις τους, αν μπορούμε να είμαστε ευχαριστημένοι με αυτούς που είναι πιο ευτυχισμένοι από εμάς, αν μπορούμε να συμπονούμε εκείνους που είναι δυστυχισμένοι, να είμαστε χαρούμενοι με αυτούς που κάνουν αξιέπαινα πράγματα και να παραμένουμε ανενόχλητοι από τα λάθη των άλλων, το μυαλό θα είναι πολύ ήρεμο.» - TKV Desikachar
***
(Για κάθε πληροφορία, ερώτηση ή διευκρίνιση μπορείτε να επικοινωνείτε με τη Μαρία Χρυσοχεράκη fb: Maria Hrisoheraki, insta: pureyoga_mariahrisoheraki ή στο goldy.yogaonline@yahoo.gr)