Την επομένη της δημοσίευσης ενός κειμένου μου για την κριτική που άσκησε ο υφυπουργός Άκης Σκέρτσος στην αγόρευση της εισαγγελέως Αριστοτέλειας Δόγκα κατά τη δίκη της Ελένης Τοπαλούδη με τίτλο «Κύριε Σκέρτσο μην τα βάζετε με τις σουφραζέτες – Σε αντίθεση με εσάς, εκείνες δεν έχουν τίποτε να χάσουν», έλαβα μία επιστολή από δικαστικό λειτουργό:
«Σας ευχαριστούμε. Εξαιρετικό. Αυτές τις πιέσεις δεχόμαστε καθημερινά. Αυτήν την κατανόηση για τις δυσκολίες της εργασίας μας περιμέναμε. Ο δικαστής ή εισαγγελέας λέει ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας (Άρθρο 332) δικάζει με τρόπο αμερόληπτο, ευπρεπή, απαθή και ψύχραιμο, σε διαφορετική περίπτωση ελέγχεται για πειθαρχικό παράπτωμα. Αυτή, λοιπόν, τη δικαστική λειτουργό (κα Δόγκα) κυνηγάνε πλέον μανιωδώς οι δικηγόροι, διότι τόλμησε να πει το αυτονόητο. Ότι οι δικηγόροι καταστρώνουν την υπερασπιστική γραμμή των κατηγορουμένων, ήτοι καθοδηγούν σε πολλές περιπτώσεις τους πελάτες τους να καταθέσουν αναληθή “πραγματικά περιστατικά”. Και το χειρότερο είναι ότι θα ασκηθεί όντως πειθαρχική διαδικασία σε βάρος της, γιατί πράγματι δεν ενήργησε με τον ψυχρό και απαθή τρόπο που ορίζει η ως άνω διάταξη.
»Η ως άνω διάταξη θέλει τον εισαγγελέα ή δικαστή ρομπότ. Αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση θεωρώ ότι το θέμα δεν είναι η δικαστικός λειτουργός, αλλά -ως ορθώς θίγετε- η εξουσία του Μαξίμου να ασκεί κριτική σε πράγματα και πρόσωπα που καταρχήν δεν νομιμοποιείται.
»Λυπούμαι ιδιαίτερα που ακούγονται τόσες ανακρίβειες από δημοσιογράφους, αλλά πολλές φορές και από δικηγόρους. Ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας που προανέφερα ομιλεί γενικά για δικαστικούς λειτουργούς, ήτοι δικαστές αλλά και εισαγγελείς, οπότε έχουν καθήκον αμφότεροι για συμπεριφορά αμερόληπτη, ευπρεπή, απαθή και ψύχραιμη. Η αλήθεια είναι ότι στην πράξη αυτό δεν τηρείται από τους εισαγγελείς, οι οποίοι κάνουν συχνά βαρύγδουπες αγορεύσεις, προκειμένου να πουν όλοι, κυρίως το κοινό περί δικαίου αίσθημα, ότι επιτέλους η δικαιοσύνη λειτούργησε. Το τελευταίο, ωστόσο (ορθή λειτουργία της δικαιοσύνης), δύναται να λάβει χώρα και με ευπρέπεια και αξιοπρέπεια, ως πράττουν κατά τη συντριπτική τους πλειοψηφία για παράδειγμα οι δικαστές. Σε άλλες δίκες, ωστόσο, έχουν ακουστεί πολύ χειρότερα και απορώ γιατί αυτή η αναστάτωση. Νομίζω αυτό λόγω της Ολομέλειας Δικηγορικών Συλλόγων. Αυτή η συμπεριφορά ωστόσο των δικηγόρων συναντάται και σε πολλές άλλες περιπτώσεις αξιολογότατων δικαστών. Να ξέρετε, επίσης, ότι υπάρχει μία κόντρα ανάμεσα στο Προεδρείο της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων και την Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων.
»Η συγκεκριμένη εισαγγελέας για εμένα θα μπορούσε να αποφύγει το σχόλιο ότι αφού συνεννοήθηκαν με τους δικηγόρους τους είπαν ψέματα. Όλος ο κόσμος το γνωρίζει αυτό, δεν είναι βέβαια ψέμα. Όσο για αυτά που λένε δημοσιογράφοι και συγγραφείς για την στάση και την κρίση του εισαγγελέα δεν ισχύουν. Ο εισαγγελέας δεν είναι υποχρεωμένος να στηρίξει μόνο την κατηγορία, εάν δεν υπάρχουν ενδείξεις οφείλει να προβεί σε απαλλακτική πρόταση. Βέβαια κατά κύριο λόγο στις περισσότερες των περιπτώσεων οι εισαγγελείς προβαίνουν σε καταδικαστικές προτάσεις, εξυπακούεται ότι υπάρχουν επαρκή στοιχεία. Φανταστείτε, ωστόσο, ότι ακόμα και εάν οι εισαγγελείς προβούν σε καταδικαστική πρόταση, οι δικαστές ουκ ολίγες φορές άγονται σε διαφορετική κρίση και δη αθωωτική.
»Όσον για το έτερο ζήτημα που θέσατε, τα αρμόδια όργανα επιθεώρησης των δικαστηρίων (κάθε χρόνο επιθεωρούμαστε από αρεοπαγίτη) πρέπει να εντοπίζουν τις προβληματικές περιπτώσεις - που περιλαμβάνει διάφορα (ψυχολογικά προβλήματα, καθυστέρηση στην έκδοση αποφάσεων, ζητήματα ήθους, διαπλοκής, διαφθοράς) και να τους αποβάλει από το δικαστικό σώμα».
Υπάρχουν δημόσιοι λειτουργοί, οι οποίοι έχουν ορκιστεί βάσει Συντάγματος ή Νομοθεσίας σε μία αιώνια σιωπή. Επαγγελματικοί κλάδοι που βαστούν στους ώμους τους την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία του κράτους επ′ αγαθώ και ωφελεία του πολίτη. Δικαστές, στρατιωτικοί, αστυνομικοί. Την ίδια στιγμή οι υπουργοί Δικαιοσύνης και Επικρατείας αναγνωρίζουν το δικαίωμα σε μέλος της κυβέρνησης πολύ κοντά στον πρωθυπουργό να προβαίνει σε «προσωπικά σχόλια» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Είναι σύνηθες να επικρατούν όχι οι πιο ικανοί, αλλά εκείνοι που είναι ικανοί για πιο πολλά, αν όχι για όλα. Δεν κατισχύουν πάντοτε οι άριστοι, οι οποίοι συνήθως υποχωρούν αφήνοντας τους «τυχερούς» να προσπερνούν. Στις περιούσιες θέσεις καταλήγουν εκείνοι που είναι πιο αποφασισμένοι, εκείνοι που είναι διατεθειμένοι για κάθε κόστος και κάθε τρόπο.
Τον τελευταίο καιρό μαζεύτηκαν αρκετές συγγνώμες στην πολιτική. «Συγγνώμη» από τον εξαιρετικό Νίκο Χαρδαλιά για το επίμαχο σποτάκι. «Συγγνώμη» και από τον γενναίο δήμαρχο Αθηναίων για τα εγκαίνια στην Ομόνοια.
Όμως στη συνείδηση όλων βαραίνει η υπουργική συγγνώμη που δεν ακούστηκε για την κριτική στην αγόρευση της εισαγγελέως. Ο άνθρωπος δεν είναι οι πράξεις του, μήτε τα λόγια του. Η ουσία του ανθρώπου τα υπερβαίνει ως σύνολο, υποστήριζε ο Αριστοτέλης. Όταν όμως από αλαζονεία, έπαρση ή εγωπάθεια ένα πολιτικό πρόσωπο δεν ζητά συγγνώμη, αν όχι για να αναγνωρίσει ένα λάθος του, έστω γιατί προσέβαλε ή έθιξε πολλούς, τότε δίδει το δικαίωμα στους άλλους να τον ταυτίζουν ως άνθρωπο με την πλέον ατυχή στιγμή του.
Ρώτησα έναν φίλο πως είναι δυνατόν τη σήμερον ημέρα να καταφθάνουν επιστολές στο μπαλκόνι μου με ταχυδρομικά περιστέρια από ανθρώπους που δεν γνωρίζω. «Είναι γιατί εξακολουθείς να επιμένεις να έχεις ανοιχτή καρδιά», απάντησε.
Μυρένα Σερβιτζόγλου