Αν συμβεί «καταστροφή» στον πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό στη Ζαπορίζια, στη νότια Ουκρανία, υπό ρωσικό έλεγχο από τον Μάρτιο, θα απειληθεί ολόκληρη η Ευρώπη, προειδοποίησε εκ νέου χθες Δευτέρα ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
«Με κάλυψη τον σταθμό, οι δυνάμεις κατοχής βομβαρδίζουν πόλεις και κοινότητες στην περιοχή», κατήγγειλε ο κ. Ζελένσκι στο χθεσινοβραδινό διάγγελμά του.
«Κάθε ατύχημα με τη ραδιενέργεια στο πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια θα κατάφερνε πλήγμα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Τουρκία, στη Γεωργία, και σε χώρες πιο απομακρυσμένων περιοχών. Όλα θα εξαρτηθούν από τη φορά και την ισχύ του ανέμου», συνέχισε ο αρχηγός του ουκρανικού κράτους.
«Αν οι ενέργειες της Ρωσίας οδηγήσουν σε καταστροφή, οι συνέπειες μπορεί να πλήξουν εκείνους που παραμένουν σιωπηλοί για την ώρα», πρόσθεσε ο κ. Ζελένσκι.
Απαίτησε η διεθνής κοινότητα να υιοθετήσει «νέες σκληρές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας» και να μην «υποκύψει στον πυρηνικό εκβιασμό». «Όλες οι ρωσικές δυνάμεις πρέπει να αποσυρθούν αμέσως από τον σταθμό και τις ζώνες που τον περιβάλλουν άνευ όρων», αξίωσε ακόμη.
Το πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια, το μεγαλύτερο της Ευρώπης, καταλήφθηκε στις αρχές Μαρτίου από τον ρωσικό στρατό, στο αρχικό στάδιο της εισβολής στην Ουκρανία την 24η Φεβρουαρίου.
Από τα τέλη Ιουλίου, έχουν αναφερθεί πολλά πλήγματα πυροβολικού στο εργοστάσιο αυτό, για τα οποία αλληλοκατηγορούνται τα εμπόλεμα μέρη, εγείροντας ανησυχίες πως μπορεί να προκληθεί πυρηνική καταστροφή. Το ζήτημα συζητήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν την επιμελητειακή δυνατότητα και τα μέσα για να εγγυηθούν την ασφάλεια προκειμένου να οργανωθεί επίσκεψη επιθεωρητών του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) στον σταθμό, δήλωσε εκπρόσωπος του διεθνούς οργανισμού χθες Δευτέρα, όμως Ρώσος διπλωμάτης έθεσε όρους για αυτή, τονίζοντας ότι το να μεταβεί η αποστολή στο εργοστάσιο μέσω Κιέβου θα ήταν υπερβολικά επικίνδυνο.
Ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ Στεφάν Ντουζαρίκ σημείωσε χθες ότι «η Γραμματεία του ΟΗΕ δεν έχει τη δικαιοδοσία να εμποδίζει ή να ακυρώνει οποιεσδήποτε δραστηριότητες του ΔΟΑΕ».
Απαντούσε στην κατηγορία της Ρωσίας ότι η υπηρεσία ασφάλειας του ΟΗΕ εμπόδισε την επίσκεψη επιθεωρητών του ΔΟΑΕ στο μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Ευρώπης, που καταλήφθηκε από τον ρωσικό στρατό τον Μάρτιο, στο πρώτο στάδιο του πολέμου μετά την εισβολή του στην ουκρανική επικράτεια την 24η Φεβρουαρίου.
Σύμφωνα με τον κ. Ντουζαρίκ, «σε στενή επαφή με τον ΔΟΑΕ, η Γραμματεία του ΟΗΕ εκτιμά ότι έχει την επιμελητειακή δυνατότητα και τα μέσα για να εγγυηθεί την ασφάλεια ώστε να μπορέσει να υποστηρίξει οποιαδήποτε αποστολή του ΔΟΑΕ στο ηλεκτροπαραγωγικό πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια από το Κίεβο».
Ωστόσο επέμεινε ότι προηγουμένως θα πρέπει να συμφωνήσουν τα εμπόλεμα μέρη, η Ρωσία και η Ουκρανία.
Και οι δύο χώρες έχουν ανακοινώσει πως θέλουν να επισκεφθεί το εργοστάσιο ομάδα επιθεωρητών του ΔΟΑΕ. Ο επικεφαλής του, ο Ραφαέλ Γκρόσι, δηλώνει διατεθειμένος να ηγηθεί αυτής της αποστολής και κάλεσε τη Ρωσία και την Ουκρανία να συνεργαστούν.
Στη Μόσχα, ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων μετέδωσαν, επικαλούμενο αξιωματούχο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, ότι η αποστολή δεν θα πρέπει να περάσει από το Κίεβο, την ουκρανική πρωτεύουσα, όπως πρότεινε ο ΟΗΕ.
«Φανταστείτε τι σημαίνει να περάσουν από το Κίεβο — σημαίνει πως θα πάνε στο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας περνώντας από τη γραμμή του μετώπου», τόνισε σε δημοσιογράφους ο Ιγκόρ Βισνεβέτσκι, υποδιευθυντής του τμήματος για την εξάπλωση των πυρηνικών όπλων και τον έλεγχο των εξοπλισμό στο ρωσικό ΥΠΕΞ, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων RIA.
«Αυτός είναι τεράστιος κίνδυνος, με δεδομένο ότι δεν έχουν τις ίδιες απόψεις όλα τα στελέχη του ουκρανικού στρατού», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, ο κ. Βισνεβέτσκι είπε εξάλλου πως οποιαδήποτε τέτοια αποστολή δεν θα είχε την εντολή να συζητήσει την «αποστρατιωτικοποίηση» του εργοστασίου την οποία απαιτεί το Κίεβο, παρά μόνο την «εκπλήρωση των εγγυήσεων του ΔΟΑΕ».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε την Πέμπτη να τερματιστεί κάθε στρατιωτική δραστηριότητα στην περιοχή του πυρηνικού εργοστασίου στη Ζαπορίζια. Ρωσία και Ουκρανία αλληλοκατηγορούνται για βομβαρδισμούς του πυροβολικού στην περιοχή.
Ο κ. Γκουτέρες συνομίλησε με τον Ρώσο υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου χθες Δευτέρα για τους όρους ώστε να είναι ασφαλής η λειτουργία του εργοστασίου στη Ζαπορίζια, σύμφωνα με ανακοινώσεις των Ηνωμένων Εθνών και της Μόσχας.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters