Η κατάσταση που επικρατεί τους τελευταίους μήνες σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, θα μπορούσε εύκολα να παραλληλιστεί με την κατάσταση που επικρατούσε το 2011 στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, γνωστή ως «Αραβική Άνοιξη».
Οι αραβικές εξεγέρσεις που ξέσπασαν το 2011 στην Τυνησία και διαδόθηκαν σε πολλές αραβικές χώρες, δημιούργησαν ελπίδες για οικονομικο-κοινωνική ανάπτυξη και πραγματική δημοκρατία, ελπίδες ωστόσο που αποδείχθηκαν κενές, καθώς τίποτα σχεδόν δεν άλλαξε μέχρι σήμερα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει σήμερα στη Γηραιά Ήπειρο, όπου πλήθος κόσμου διαδηλώνει για ένα καλύτερο αύριο, με ευνοϊκότερους όρους διαβίωσης και συνύπαρξης.
Οι Ευρωπαίοι σήμερα, διαμαρτύρονται όχι γιατί δεν επικρατεί η Δημοκρατία στις χώρες τους, αλλά γιατί η ζωή τους αλλάζει άρδην εξαιτίας και του πολέμου που μαίνεται στην Ουκρανία αλλά και των λοιπών κινδύνων που υπάρχουν στην ευρύτερη γειτονιά τους. Οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, ο πληθωρισμός και η απότομη αύξηση του κόστους ζωής, οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές και το γενικότερο ζήτημα ασφαλείας, είναι μερικοί από τους λόγους που έχουν οδηγήσει την Ευρώπη στην «άνοιξη της».
Ξεκινώντας από τη Γαλλία, η χώρα το τελευταίο διάστημα βρίσκεται σε (εργασιακό) χάος, εξαιτίας της ψήφισης του νομοσχεδίου που προβλέπει την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, από τα 62 στα 64 έτη. Οι μαζικές κινητοποιήσεις των Γάλλων πολιτών, έχουν οδηγήσει στη «μητέρα όλων των απεργιών», όπως την ονόμασαν τα συνδικάτα, ενώ οι νέες απεργίες και κινητοποιήσεις, αναμένονται να οδηγήσουν σε παράλυση τις κρατικές υποδομές.
Παράλληλα, έντονες είναι και οι διαμαρτυρίες στο χωριό Sainte-Soline στη δυτική Γαλλία, απέναντι στα σχέδια για την κατασκευή μιας δεξαμενής νερού, με τους διαδηλωτές να προβαίνουν στην πυρπόληση φορτηγών, εικόνες που έκαναν τον γύρω του κόσμου. Επιπρόσθετα, η κίνηση διαδηλωτών, να αποκλείσουν την είσοδο στο μουσείο του Λούβρου, έχει οδηγήσει πολλές χώρες να έχουν ως πρώτο θέμα της επικαιρότητας, τα επεισόδια που διαδραματίζονται στην Γαλλία και τις σκληρές εικόνες από την σκληρή καταστολή των αστυνομικών αρχών.
Ανατολικότερα, και συγκεκριμένα στη Γερμανία, οι κινητοποιήσεις άρχισαν τον περασμένο Φεβρουάριο, και αφορούσαν κυρίως την αποστολή πολεμικού υλικού στην Ουκρανία. Τον Μάρτιο ωστόσο, οι «προειδοποιητικές κινητοποιήσεις», αφορούσαν στην διεκδίκηση μεγαλύτερων μισθών, για τους εργαζομένους κυρίως στον τομέα των μεταφορών. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, ο πληθωρισμός στη Γερμανία το 2022 ανήλθε σε 7,9% (ο υψηλότερος στη μεταπολεμική περίοδο) και πλήττει κυρίως τους εργαζομένους. Από τη Δευτέρα 27 Μαρτίου, δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στα μέσα μαζικής μεταφοράς, απεργούν, οδηγώντας τη χώρα σε παράλυση, υποστηρίζοντας με τη σειρά τους, τις μισθολογικές διεκδικήσεις των συνδικάτων, εξαιτίας την πρωτοφανούς ακρίβειας για τα δεδομένα της χώρας. Οι κινητοποιήσεις αυτές έχουν χαρακτηριστεί ως «παγγερμανική σούπερ απεργία» και οδηγούν μια σημαντικότατη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μεγάλο αδιέξοδο.
Βορειότερα, στη Βρετανία, οι μεγάλες διαδηλώσεις πραγματοποιούνται ως απόρροια της κατάθεσης του φετινού προϋπολογισμού στη χώρα (15 Μαρτίου 2023). Οι απεργίες στους τομείς της υγείας (που φαίνεται να βρέθηκε λύση), της εκπαίδευσης, των μεταφορών και της ενημέρωσης, αποτελούν την μεγαλύτερη κινητοποίηση των τελευταίων 40 ετών και αφορούν το υψηλό κόστος ζωής στη χώρα. Κύριο αίτημα των διαδηλωτών είναι η αύξηση των μισθών και η υιοθέτηση κατάλληλων μέτρων από την κυβέρνηση Σούνακ, προκειμένου να ανακουφισθούν τα νοικοκυριά από τον πληθωρισμό που πλήττει το Ηνωμένο Βασίλειο κυρίως λόγω της αυξημένης τιμής της ενέργειας.
σα στον γενικότερο αναβρασμό, έφτασε και η στιγμή της ευρωπαϊκής «Lehman Brothers». Η κατάρρευση της ελβετικής Credit Suisse και η πιθανή εξαγορά της από αμερικανική εταιρεία, οδήγησε την κυβέρνηση να στηρίξει την εξαγορά από την UBS Group AS. Το ποσό της εξαγοράς θα ανέλθει περίπου στα 209 δισ. φράγκα (περίπου το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της χώρας) και θα αφορά εγγυήσεις και δάνεια. Αυτό το οικονομικό βάρος, που θα το επωμιστεί η τοπική κοινωνία της Ελβετίας, όπως ήταν φυσικό, οδήγησε περίπου 200 ανθρώπους να συγκεντρωθούν, έξω από τα κεντρικά γραφεία της Credit Suisse στη Ζυρίχη, φωνάζοντας «φάτε τους πλούσιους» και πετώντας αυγά στο κτίριο που βρίσκεται στην καρδιά της οικονομικής περιοχής της πόλης.
Τέλος, στη μεσογειακή Ευρώπη, Ιταλία και Ισπανία πλήττονται κι αυτές στο εσωτερικό τους από μαζικές κινητοποιήσεις. Στην μεν πρώτη, ο πόλεμος στην Ουκρανία η ενέργεια και κυρίως το μείζον ζήτημα της μετανάστευσης, αποτελούν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δεξιά κυβέρνηση της Μελόνι και συνθέτουν το παζλ των πρόσφατων διαδηλώσεων στη χώρα. Η κυβέρνηση της χώρας, έχει προβεί στην άμεση ζήτηση χείρας βοηθείας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι μεταναστευτικές ροές από την Αφρική, με την άμεση οικονομική στήριξη των βορειοαφρικανικών χωρών καθώς και με ενίσχυση των θαλασσίων συνόρων από ενισχυμένες περιπολίες στη Μεσόγειο.
Αντίθετα, στην Ισπανία οι πρόσφατες διαδηλώσεις οδήγησαν εκατοντάδες χιλιάδες Ισπανούς στους δρόμους της Μαδρίτης, οι οποίοι διαμαρτύρονταν για την κακή διαχείριση των υγειονομικών υποδομών που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στη διάλυση του δημοσίου συστήματος υγείας. Παράλληλα, λίγους μόνο μήνες πριν, η χώρα είχε βγει στους δρόμους απαιτώντας βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, ζητώντας αυξήσεις στους μισθούς, απειλώντας πως αν αυτό δεν συμβεί, τότε οι κινητοποιήσεις θα συνεχιστούν και το 2023. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι πρόσφατες διαδηλώσεις στην Πορτογαλία, με τους πολίτες να απαιτούν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.
Καταλήγοντας, αυτό όμως που πρέπει να γίνει κατανοητό άμεσα από τις κυβερνήσεις των χωρών, είναι ότι οι εργαζόμενοι προβαίνουν σε απεργίες, διαμαρτυρόμενοι για τους χαμηλούς μισθούς, το ασφαλιστικό, την εκπαίδευση, το συνταξιοδοτικό καθώς και για τις κακές υπηρεσίες των δημοσίων εταιρειών (παράδειγμα τρανό αποτελεί η τραγωδία των Τεμπών στην χώρα μας).
Φαίνεται λοιπόν, πως στην περίπτωση της «Ευρωπαϊκής Άνοιξης», αφορμή των μαζικών διαδηλώσεων αποτελεί κυρίως η αυτοπυρπόληση των οικονομιών στις χώρες μετατρέποντας την Ευρώπη σε ένα «καζάνι που βράζει» και αποτελεί μεγάλο ερωτηματικό, ποιον/ποιους θα κάψει.