Οι νεκροζώντανοι ή πιο απλά τα ζόμπι φυσικά δεν εφευρέθηκαν για τους θαμώνες ταινιών τρόμου ή βιβλίων ανάλογου περιεχομένου και οι συγγραφείς τέτοιων ιστοριών δεν τους «γέννησαν» ξαφνικά μέσα σε μια νύχτα έμπνευσης. Η ιστορία τους πηγαίνει πολύ πίσω στα χρόνια ακμής της αρχαίας Μεσοποταμίας ενώ απαντώνται ακόμη και στη Βίβλο.
Με αφορμή λοιπόν την παγκόσμια ημέρα ζόμπι – Wold Zombie Day – που «εορτάζεται» κάθε χρόνο στις 17 Οκτωβρίου, ιδού 15 ενδιαφέροντα στοιχεία από τη μυθολογία, τις θρησκείες και τις τέχνες.
1.Τα ζόμπι, απαντώνται πρώτη φορά, όπως είπαμε, στο Έπος του Γκίλγκαμες, ένα ποίημα της αρχαίας Μεσοποταμίας. Σε αυτό η θεά Ιστάρ υποστηρίζει πως «Θα ρίξε τις Πύλες του Netherworld. Θα συνθλίβω τους παραστάτες και θα ρίξω κάτω τις πόρτες και αφήσω τους νεκρούς να ανέβουν και να φάνε τους ζωντανούς».
2.Ο μύθος των ζόμπι, έχει αναφερθεί πως κατά ένα βαθμό αποτελεί μια μεταφορά για τους σκλάβους στην Αϊτή η οποία ήταν τα θύματα βάναυσης συμπεριφοράς από τα αφεντικά τους. Το να μετατραπείς σε ζόμπι-σκλάβο από μάγο του Βουντού σήμαινε πως δεν υπάρχει ελπίδα να δραπετεύσεις από την Αϊτής δουλεία.
3.Επίσης σύμφωνα με την παράδοση στην Αϊτή, ο σκοπός πρέπει πάντα να είναι απελευθερώσης τον άνθρωπο που έχει μετατραπεί σε ζόμπι και όχι να τον σκοτώσεις. Για να επιτευχθεί ο στόχος ή θα πρέπει κάποιος να του δώσει να φάει αλάτι ή να το πάει στη θάλασσα. Τότε το ζόμπι θα επιστρέψει θα στον τάφο του.
4.Η λέξη ζόμπι έχει τη ρίζα της στην Δυτική Αφρική. Στις διαλέκτους Κικόνγκο και Κιμπουντού σημαίνει ζόμπι σημαίνει «φετίχ» και «θεός» αντίστοιχα.
5.Σε πιο κοντινές μας εποχές και χώρες, οι άνθρωποι που έπεφταν σε κώμα συχνά θάβονταν ζωντανοί. Όταν λοιπόν οι τυμβωρύχοι άνοιγαν τους τάφους, υπήρχαν περιπτώσεις που οι «νεκροί» πετάγονταν από το φέρετρο. Κάτι τέτοια περιστατικό ενίσχυσαν τον μύθο των ζόμπι.
6.Για πολλά χρόνια η λέξη zombie – που για χρόνια γραφόταν χωρίς το «e»- εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1838 σε ένα διήγημα υπό τον τίτλο «The Unknown Painter».
7.H ουσία που ονομάζεται zombie power περιέχει νευροτοξίνη γνωστή ως τετροδοτοξίνη η οποία χρησιμοποιείται στη μαγεία Βουντού στην Αϊτή. Όταν κάποιος εκτεθεί σε αυτή την ουσία, έχει αναφερθεί πως «πέφτουν» σε μια κατάσταση που θυμίζει ζόμπι.
8.Η Βίβλος περιέχει αρκετά παραδείγματα νεκρών που επέστρεψαν στη ζωή. Εζεκιήλ 37:7-8 «Τα κόκαλα κουνήθηκαν και συνδέθηκαν, κόκαλο το κόκαλο. Συνέχισε να παρακολουθώ. Τα νεύρα σχηματίστηκαν, μετά οι μύες πάνω στα κόκαλα, μετά το δέρμα απλώθηκε πάνω τους. Αλλά δεν είχαν ανάσα μέσα τους».
9.Τα ζόμπι πάντως, που έχουν...όρεξη για ανθρώπινη σάρκα δημιουργήθηκαν ως εξέλιξη των ιστοριών βρικολάκων και δεν έχουν σχέση με την παράδοση του Βουντού. Για όλα φαίνεται να ευθύνεται το βιβλίο «I am a legend» του Richard Matheson.
10.Τα ζόμπι έγιναν ευρέως γνωστά στον υπόλοιπο κόσμο κυρίως εξαιτίας του W.B.Seabrook και του ταξιδιωτικού ημερολογίου του για τη Αϊτή «Τhe magic Island». O ίδιος ο Seabrook ήταν κανίβαλος.
11.Η πρώτη ταινία με ζόμπι, είναι το «White Zombie» του 1932 με τον Bela Lugosi. Και το σενάριο βασίζεται στο βιβλίο του Seabrook.
12.Ταινία-σταθμός που εκσυγχρόνισε και το μύθο των ζόμπι ήταν φυσικά αυτή του 1968, «Night of the living dead» του George Romero. Ωστόσο δεν υπήρχε αναφορά σε ζόμπι αλλά σε φαντάσματα.
13.Μέχρι αυτή την ταινία, σε όλες τις ιστορίες που είχαν προηγηθεί, τα ζόμπι ήταν τα θύματα και όχι οι θύτες. Οι άνθρωποι φοβόντουσαν να γίνουν ζόμπι, όχι να...φαγωθούν από αυτά.
14.Στην ταινία του 1985, «Return of the living dead», τα ζόμπι για πρώτη φορά εμφανίζονται να θέλουν να τραφούν με με εγκεφάλους ενώ για πρώτη φορά του αποδίδεται η ικανότητα της ομιλίας αλλά και της πολύ γρήγορης κίνησης.
15.Οι επιστήμονες λένε πάντως πως το να γίνει κάποιος ζόμπι δεν είναι κάτι που μπορεί να αποκλειστεί κατηγορηματικά.
Πηγή: All that is interesting