Ας μου συγχωρέσει ο Κωστής Παπαγιώργης,ακένωτη πηγή ζώντων νοημάτων, το άτοκο δάνειο για τον τίτλο του άρθρου. Τον θυμήθηκα μέσα σε τούτη τη γενικευμένη φοβέρα που ως μικρό(ς)- βιο(ς) διαπερνά τους ζώντες και ως απειλή μικραίνει τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στη ζωή τώρα και στη ζωή μετά.
Ζούμε την εποχή που ο Ιός με το στέμμα, κυριαρχεί και εξουσιάζει ″ ελέω Θεού″ (;), τον παγκόσμιο ιστό. Μια τεράστια δηλητηριώδης αράχνη καιροφυλακτεί να αρπάξει τα θύματά της. Πραγματικότητα, εικονική ή μη, έκανε την εμφάνισή της την εποχή του καρνάβαλου και ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους αψηφώντας νόμους και απαγορεύσεις.
Στην καθ` ημάς Ανατολή, την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής οι δοκιμασίες αποτελούν στάδια ενδυνάμωσης της πίστης. ″Ιδού ο Άνθρωπος″ (Ecce Homo), όχι του Ευαγγελίου αλλά της Σύμβασης. Αγωνιά, μεριμνά και σχεδιάζει επηρμένος με τη στόφα του υγιούς σώματος ταυτόχρονα όμως και με περίσσεια αστοχασιά.
Ώσπου στον καιρό του και αιφνίδια εμφανίζεται ο Ιός ως αόρατη απειλή και μοιραία διαπίστωση για τον άνθρωπο πως είναι επί ξύλου κρεμάμενος.
Αρχικά η επιδημία ακούστηκε σαν κινέζικα. Δεν τα καταλάβαινε και δεν τον αφορούσαν. Στο πλησίασμα, όταν άρχισαν να τον κυκλώνουν οι υποψίες ότι ήταν βροτός και ο ιός βροτοκτόνος, φοβήθηκε λίγο...
Δεν άργησε να βγάλει τ` αποκριάτικα και σύντομα ξαναφόρεσε τις μάσκες που είχαν γίνει ανάρπαστες. Ο παγκοσμιοποιημένος Ιός, ως ένα από τα μηνύματα της παγκοσμιοποίησης, ελήφθη άμεσα στο πετσί του ανθρώπου και σε χρόνο βραχύ. Οι όμορφες ιστορίες τρόμου από τη μακρινή Γουχάν με τους ″ερυθροφρουρούς″ να χτίζουν τις πόρτες των σπιτιών και το άδειο κέντρο της Μόδας, το Μιλάνο, βοήθησαν τον Ιό να εξαπλωθεί εύκολα και γρήγορα από στόμα σε στόμα, όπως στα παραμύθια και από τη μια άκρη της γης στην άλλη. Δεν άργησε να τελειώσει το ‘’ παραμύθι’’ με τα θαλασσινά της Γουχάν και ένα άλλο ‘’παραμύθι’’ άρχισε με το χιονισμένο Αυστριακό χωριό Ischgl ,την περίφημη ΄΄Ίμπιζα των Άλπεων″... Ωστόσο στα παραμύθια φάνηκαν και οι αλήθειες. Στο Κινέζικο ‘’παραμύθι’’ επικρίθηκε ιδιαίτερα ο ρόλος του Κακού, του Κόκκινου Δράκου του Ολοκληρωτισμού για τις μεθόδους αντιμετώπισης της επιδημίας που περιόριζαν τα ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα. Η κριτική του Φιλελευθερισμού στον Κινέζικο Δράκο έγινε αόρατη όταν η Δημοκρατία αναγκάστηκε να μείνει στο σπίτι.
Στην Ελλάδα, η άφιξη του Ιού στο ″Ελευθέριος Βενιζέλος″ έγινε με τους χατζήδες, προσκυνητές που επέστρεφαν από τους Αγίους Τόπους. Οποία πρόκληση! Ενώ το βλέμμα ήταν στραμμένο στη Δύση, ο Ιός ήρθε αεροπορικώς από την Ιερή Πόλη εβραίων, χριστιανών και μουσουλμάνων. Την Ιερουσαλήμ. Την Πόλη της Ειρήνης.
Μετά την Πτώση οι ζωντανοί ντύθηκαν με ‘’δερμάτινους χιτώνες’’ για τη σωτηρία του σώματος από τα πάθη και τα δεινά της αλαζονείας, της πονηρίας, της αφροσύνης, του πλούτου και της ασθένειας. Η επιστροφή στον Παράδεισο κλειστή και ο άγγελος με τη ρομφαία στην Πύλη δεν έδινε ελπίδα.
Η όποια παραμυθία περί σωτηρίας περιορίστηκε στις ανθρώπινες δυνάμεις που πολλές φορές αποδείχτηκαν ασθενείς. Το ανέσπερο φως της γνώσης και της αλήθειας τον καιρό της παγκοσμιοποίησης του Ιού δεν έφτασε από τους Αγίους Τόπους...
Η εν δυνάμει νοσούσα ελληνική κοινωνία περιμένοντας κάποια χαραμάδα φωτός από την επιστήμη θυμήθηκε το ρηθέν ″κάτσε στ` αυγά σου″ που από καιρό είχε βρει εφαρμογή στην καθημερινότητα. Τώρα ήρθε κι` έδεσε με την υγεία. Και ″έδεσε″ τους ανθρώπους μέσα. Οι μικροαστικές αντιλήψεις έδεσαν κι` αυτές με τις οδηγίες της Νέας Τάξης πραγμάτων. Ο Τζώρτζ Όργουελ είχε επαληθευτεί από το ″1984″ και ″Η φάρμα των ζώων″ είχε ετοιμαστεί. ″Η Πανούκλα″ του Αλμπέρ Καμύ που μάστιζε την Ευρώπη του 2020 επικαιροποίησε ″Το Παράλογο″ του κόσμου... αλλά και τον αγώνα του Ανθρώπου για αλληλεγγύη και επιβίωση.
Ο καθισμένος στ` αυγά του άνθρωπος βολεύτηκε στον καναπέ του φόβου, μάλλον, παρά της αγωνίας μπροστά στο ″Είναι και το Μηδέν″. Με την είσοδο του Ιού στη χώρα, το ενδιαφέρον των ΜΜΕ μονοπωλούσε η πορεία των ασθενών από τους Αγίους Τόπους και όλοι αναζητούσαν όχι τα ίχνη του Χριστού που ανηφόριζε στον Γολγοθά, αλλά ιχνηλατούσαν τις παρέες και τους συγγενείς στα σπίτια και τις πλατείες που ακόμα ήταν γεμάτες.
Με την ιχνηλάτηση εμφανίστηκαν και κάποια ″ορφανά″ κρούσματα που κυκλοφορούσαν αλλά στη συνέχεια η Επιστήμη ανακοίνωσε από τις τηλεοράσεις, ότι ο όρος δεν είναι επιστημονικός και θα έπρεπε αντί αυτού να χρησιμοποιείται η έννοια της απροσδιοριστίας!
Με την έλευση του Ιού ο άνθρωπος κλείστηκε στην τηλε-όραση παρακολουθώντας από μακριά και με ασφάλεια τις ανακοινώσεις των ειδικών λοιμωξιολόγων και τα νέα από τα νοσοκομεία έσπαζαν το ρεκόρ τηλεθέασης. Όλα τα κανάλια σε εθνικό δίκτυο μετέδιδαν το ίδιο πρόγραμμα αγωγής υγείας: ‘’ Μένουμε σπίτι’’. Μόνοι στο σπίτι χωρίς παρέα οι ζωντανοί άκουσαν για τους πρώτους νεκρούς. Ζώντες και Τεθνεώτες. Η θλίψη εκτονώθηκε στα καταστήματα τροφίμων και ποτών. Ήρθε η ώρα του φαγητού και του οινοπνεύματος για κάθε χρήση:βρώση, πόση και εντριβή. Τρόφιμοι οι ίδιοι μιας ‘’παγκόσμιας φάρμας ζώων’’ μάταια αναζητούσαν τα αίτια της σύγχυσης και του πανικού με απαντημένα τα ερωτήματα για το ποιος κυβερνά τον πλανήτη και διαφεντεύει τις τύχες μας. Καθώς οι Θεοί του κόσμου δεν έχουν την αποκλειστική ευθύνη για το Κακό και το πρόβλημα της Θεοδικίας προς το παρόν παραμένει άλυτο, ο άνθρωπος ακολουθεί την θνητή μοίρα του Σίσυφου περιμένοντας το νέο εμβόλιο που θα του λύσει προσωρινά το πρόβλημα...
Ενταφιάζοντας τους πρώτους νεκρούς και μπροστά στον τετελεσμένο μέλλοντα ‘’όλοι εκεί θα πάμε’’, που ακούγεται γοερά στις κηδείες ως παρηγορία για τους τεθνεώτες, ταυτόχρονα μια κρυφή σκέψη έκλεινε το μάτι στους ζώντες ‘’ όσο αργότερα τόσο καλύτερα’’ . Γιατί καλύτερα να είσαι ζητιάνος στον επάνω κόσμο παρά βασιλιάς στον Άδη.
Όταν οι απώλειες άρχισαν να συμπληρώνουν το καρέ και σοβάρεψαν τα πράγματα, οι εραστές της ζωής αναζητούσαν στην Επιστήμη της Στατιστικής τις αιτίες της αποδημίας των μεταστάντων. Τα ζωντανά παραδείγματα των νεκρών συνανθρώπων καταδείκνυαν ολοφάνερα έναν Ιό δολοφόνο με ρατσιστικές διαθέσεις. Χτυπούσε αδιάκριτα αλλά αποτελείωνε κυρίως μεγάλες ηλικίες. Αυτό το περίεργο ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ του Ιού και της μεστής από εμπειρία ζωής των ηλικιωμένων προβλημάτιζε σοβαρά τον κοινό νου για το μέλλον. Μα γιατί να απασχολούν το μέλλον τα γερόντια; μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος, αφού τα έχουν φάει τα ψωμιά τους. Υπάρξεις με λαβωμένα κόκαλα πώς σχετίζονται με το μέλλον; Το μέλλον του θνήσκοντος ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Στον κόσμο αυτόν που βασιλεύει το πρόσ-καιρο και το πρόσ-τυχο ακόμα και οι ιοί γίνονται επιλεκτικοί εκδηλώνοντας τυχαία(;) την επιθετικότητά τους σε όποιον παύει να είναι αποδοτικός. Ο θάνατος της τρίτης ηλικίας είναι μια ανάσα ζωής στον επικείμενο θάνατο του ασφαλιστικού συστήματος. Μήπως ο θάνατος της ασφάλειας της ζωής είναι ίσως για πολλούς το ζητούμενο περισσότερο και από το επιθυμητό εμβόλιο ; Τα παραπάνω ακούγονταν στα σχόλια των ζώντων για τους τεθνεώτες των ημερών. Έλεγαν ότι οι τεθνεώτες δεν ήταν απολύτως υγιείς, ήταν μεγάλοι και είχαν υποκείμενα νοσήματα. Κάθε υποκείμενο και κατηγορούμενο. Μόνο ο Θεός δεν κατηγορείται. Βεβαίως αυτό μπορεί να διαβαστεί και αισιόδοξα ως ανακούφιση, καθ`ότι οι υγιείς ενήλικες αν απομονωθούν θα τη γλιτώσουν. Στη φιλολογία των ημερών εκ μέρους των ζώντων ακούστηκε πολύς λόγος περί ατομικής ευθύνης. Ωστόσο, το ερώτημα από τη χώρα των τεθνεώτων αντηχεί : Υπάρχει ατομική σωτηρία σε ένα νεκρό πλανήτη; Στον όγδοο νεκρό ο Γ. έκλεισε την τηλεόραση, έβαλε τα γυαλιά και διάβασε:
‘’Γι` αυτό, το μόνο βέβαιο, φιλικό και παραμόνιμο που διαθέτει η σημερινή συνείδηση είναι η σκέψη των νεκρών. Στον κόσμο της ισχύος και της δυνάμεως, μόνον οι ανυπόστατες σκιές προσφέρουν κάποια παραμυθία.
Νεκροί από μάχες και εκστρατείες!
Νεκροί στα βάθη των ωκεανών και στις ακρώρειες του παλαιού και του νέου κόσμου!
Νεκροί από πίστη και απιστία!
Νεκροί από επιδημίες, γεράματα και ανίατες ασθένειες του κορμιού και του νου!
Νεκροί από φόνους, αυτοχειρίες και απελπισίες!
Νεκροί από χρόνο και από πόνο!
Νεκροί απλά και μόνο επειδή έζησαν!
Αυτοί είναι η μοναδική μας θρησκεία και ηθική. Νυν και αεί.’’
Κωστής Παπαγιώργης, Ζώντες και Τεθνεώτες, Αθήνα 2018.
Υ.Γ Το άρθρο γράφτηκε στη Μνήμη του Κωστή Παπαγιώργη που πέρασε στο ‘’Μετά’’ στις 21 Μαρτίου 2014 και των Τεθνεώτων των Ημερών.
Ανδριανή Στράνη