«Η ερμηνεία των ονείρων είναι η βασιλική οδός για την εξερεύνηση του υποσυνείδητου», σύμφωνα με τον Ζίγκμουντ Φρόυντ. Τα «τετράδια ονείρων» της συγγραφέως Ζυράνας Ζατέλλη είναι η βασιλική οδός που οδηγεί σ' ένα μελαγχολικό, συγκινητικό, απρόσμενα λυτρωτικό ταξίδι, στην ανεξερεύνητη χώρα των δικών της ονείρων. Η συγγραφέας μεταφέρει αυτούσιες τις αλλόκοτες σκηνές που ταλανίζουν την ενύπνια ζωή της, χωρίς φίλτρα, χωρίς αναστολές. Ανοίγει την ψυχή της και παραθέτει τις προσωπικές της συσχετίσεις αλλά και τις μύχιες σκέψεις της, που συγκλονίζουν.
Όπως εξομολογείται η ίδια στο εισαγωγικό σημείωμα, από μικρή ένιωθε την ανάγκη να καταγράφει όπου και όπως μπορούσε όσα περίεργα, παράξενα, ακατανόητα, συναντούσε στην αγκαλιά του Μορφέα. Αφορμή για να αρχίσει να γράφει τα όνειρά της σε τετράδια, στάθηκαν δυο φάλαινες που είδε να παλεύουν με πολύ άγρια κύματα. Δυο φάλαινες που αποτέλεσαν το έναυσμα για τη δημιουργία έντεκα τετραδίων ξέχειλων από αλλοπρόσαλλες εικόνες, αταίριαστους δεσμούς και συναντήσεις, αντιφατικά συναισθήματα, μα και αγιάτρευτες ενοχές.
... αλλά κυρίως αφηγείται γεγονότα της προσωπικής της ζωής που προκαλούν συγκίνηση και ανατριχίλα.
Οι καταγραφές καταδεικνύουν πρωτίστως τη σαγηνευτική πένα της συγγραφέως, η οποία κατορθώνει να χρωματίσει και να φορτίσει έντονα ακόμα και τα πιο μικρά, ακατανόητα, ασήμαντα όνειρα. Παραθέτει όπου χρειάζεται τις δικές της ερμηνείες, επισημαίνει το σημαίνοντα ρόλων κάποιων σκηνών για τη μετέπειτα συγγραφική της πορεία και τα βιβλία της, αλλά κυρίως αφηγείται γεγονότα της προσωπικής της ζωής που προκαλούν συγκίνηση και ανατριχίλα. Η μορφή της μητέρας της έχει εξέχοντα ρόλο στα όνειρά της. Δεν έχει ξεπεράσει την απώλειά της, δεν έχει συμβιβαστεί με όσα δεν πρόλαβε να μοιραστεί μαζί της, δεν δέχεται να την βγάλει από τη ζωή της. Για αυτό και εκείνη πρωτοστατεί στο υποσυνείδητό της και καταδεικνύει τη δύναμη αυτού του άρρηκτου δεσμού.
Αγάπησα κάθε κείμενο. Λάτρεψα την απροσδόκητη συνύπαρξη των βαμμένων νυχιών, του Νίτσε, των μνημάτων, των κήπων, της αύρας του ανέμου, των βάλτων, του Μάρλον Μπράντο, της ενοχής και της χαράς. Μα ομολογώ πως δεν θα ξεχάσω ποτέ την περιγραφή της τελευταίας νύχτας της μητέρας της συγγραφέως... λύγισα, έκλαψα, πόνεσα, σαν να έχασα κάποιον δικό μου. Τα «τετράδια ονείρων» είναι ένα μαγικό μείγμα αλήθειας, αγάπης και πόνου.
«Πάλι σ' ένα ταξίδι, πάλι ήταν η μάνα μου. Έδειχνε νέα κι ευχαριστημένη. Κι άλλοτε με περίμενε αυτή, άλλοτε εγώ την περίμενα. Και σαν να παίζαμε ένα παιχνίδι οι δυο μας, ανταλλάζαμε συνθηματικές λέξεις, κάτι τέτοιο. Μια θάλασσα μπροστά μας, μια παράξενη παραλία, που ήταν και πλαγιά βουνού. Και γυρνάω και της λέω κάτι αναπάντεχο: «Καιρό έχω να ονειρευτώ τον μπαμπά, θα νομίζει πως τον ξέχασα». Και μου λέει ήσυχα: «Μπα, ο θάνατος είναι σαν τα όνειρα, το ένα σκεπάζει τ' άλλο».
Δείτε περισσότερα στο blog Λογοτεχνικά Σοκάκια