Πριν από κάποιους μήνες δημιούργησα ένα κίνημα στο Facebook που έχει ως σκοπό να προπονεί ανθρώπους σε Ελλάδα και Αμερική να αξιοποιούν στρατηγικά τις αποτυχίες τους προκειμένου να επιτύχουν μελλοντικά. Είμαι πολύ ευτυχής να λαμβάνω emails και να συναναστρέφομαι ψηφιακά με ανθρώπους που αποφασίζουν καθημερινά να βελτιώσουν το επίπεδο ζωής τους κυνηγώντας τους στόχους τους. Η κοινή γραμμή που εντοπίζω στα λόγια τους είναι η συνείδηση ότι το πιο σημαντικό είναι να κάνουν το πρώτο βήμα: να αποφασίσουν ότι θέλουν επιτέλους να πετύχουν κάτι ή πολλά, ότι θέλουν να αλλάξουν.
Η έννοια του «πρώτου βήματος» έχει επαναληφθεί τόσο σε περιοδικά και βιβλία αυτοβοήθειας ώστε να έχει καταστεί κοινότοπη. Η Δευτέρα της δίαιτας, το Απόγευμα της γυμναστικής, το Σαββατοκύριακο της δημιουργικότητας. Ελπιδοφόρες αφετηρίες που σηματοδοτούν ένα νέο ξεκίνημα, μια δεύτερη, τρίτη ή τέταρτη ευκαιρία.
Λαμβάνω λοιπόν ενθουσιώδη μηνύματα ανθρώπων που μόλις πριν λίγο αποφάσισαν να αρχίσουν ξανά. Και δικαίως: Όλοι έχουμε δικαίωμα να σηκωνόμαστε μια φορά παραπάνω από όσες πέφτουμε καθόλη τη διάρκεια της ζωής μας.
Τα μηνύματα αυτά με χαροποιούσαν ώσπου ανακάλυψα ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο πίσω από εκείνους που ξεκινούν μια προσπάθεια, αρχίζουν να βλέπουν τα επιθυμητά αποτελέσματα και ύστερα αποτραβιούνται με το να σαμποτάρουν τους ίδιους τους τους εαυτούς.
Ας γίνω πιο συγκεκριμένη: τον Αύγουστο του 2015 έλαβα ένα email μιας Αμερικανής γυναίκας, μητέρας δύο παιδιών η οποία είχε διαβάσει ένα από τα άρθα μου για την Αμερικάνικη έκδοση της Huffington Post και είχε αποφασίσει να ξεκινήσει μια προσπάθεια να ζει πιο υγιεινά: ήταν υπέρβαρη και ο γιατρός της την είχε παροτρύνει να χάσει βάρος για να μην πάθει διαβήτη όπως προέβλεπαν οι εξετάσεις της. Μου έγραφε ότι το μεγαλύτερό της πρόβλημα ήταν όχι η έλλειψη πειθαρχίας αλλά το γεγονός ότι δεν παραδεχόταν στον εαυτό της τις παρεκκλίσεις από το διατροφικό της πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να εναποθέτει τις ελπίδες της για αδυνάτισμα σε ένα θαύμα. Της ήταν αδύνατον να μην υπερβαίνει το θερμιδικό όριο της ημέρας εφόσον παρέλειπε τα τσιμπολογήματα στην καταμέτρηση. Με το να απενοχοποιήσει ωστόσο την παρέκκλιση αυτή και να αρχίσει να βλέπει τα πράγματα ως είχαν χρησιμοποιώντας το ημερολόγιο που προτείνω στη σελίδα μου, είχε ξεκινήσει να γίνεται πιο πειθαρχημένη και να βλέπει αποτελέσματα.
Η γυναίκα αυτή συνέχισε να με ενημερώνει για την εξέλιξή της σταδιακά ανά τους μήνες ώσπου σταμάτησε για ένα χρονικό διάστημα και επανήλθε απογοητευμένη. Είχε καταφέρει να χάσει σχεδόν όλο το περίσσειο βάρος της μέχρι που μια μέρα αποφάσισε- όπως μου έγραφε- ότι κορόιδευε τον κόσμο με το να «παριστάνει την υγιή» εφόσον μέσα της γνώριζε πολύ καλά ότι δεν είναι ούτε πειθαρχημένη, ούτε κομψή, ούτε «αντάξια» ενός πιο λεπτού σώματος.
Παρότι αποθαρρημένη, η γυναίκα αυτή κατάφερε να οδηγήσει την λογική μου σε μια αθέατη για εμένα πτυχή της έννοιας της επιτυχίας και της αποτυχίας: την Συνέπεια.
Τι θέλω να πω;
Έχεις κάτι στη ζωή σου που θέλεις να το αλλάξεις: Είσαι υπέρβαρος, δεν αθλείσαι, ντρέπεσαι να μιλήσεις σε δημόσιους χώρους, δεν παίρνεις ψηλούς βαθμούς, η δουλειά σου δεν αντιπροσωπεύει τις δυνατότητές σου, δεν έχεις φίλους. Αυτή είναι η Ιστορία σου. Το σενάριο της ζωής σου.
Αλλά έχεις συνείδηση των πραγμάτων στα οποία τα στοιχεία αυτά σε περιορίζουν, εμπνέεσαι από κάτι- ένα άρθρο στη Huffpost - και κινητοποιείσαι. Κάνεις το Πρώτο Βήμα.
Και ύστερα κάνεις το δεύτερο και το τρίτο βήμα μέχρι που αρχίζεις να νιώθεις ότι τα στοιχεία αυτά δεν είναι δεδομένα: ότι ο εαυτός σου μαζί με τον χαρακτήρα σου είναι πράγματα δυναμικά. Και τότε καταλαβαίνεις κάτι πολύ τρομακτικό: ότι έχεις Αυτενέργεια.
Αντιλαμβάνεσαι ότι από εδώ και στο εξής θα ξέρεις ότι Εσύ και όχι οι άλλοι, Εσύ και όχι οι καταστάσεις χειρίζονται την αύρα και τα αποτυπώματά σου. Από εδώ και στο εξής δεν θα φταίει το άγχος που τρως παραπάνω, δεν θα φταίνε τα γονίδιά σου που δεν τρέχεις στον μαραθώνιο, δεν θα φταίνε οι συμφοιτητές ή οι συνεργάτες σου που σε χλευάζουν που δεν παρουσιάζεις την εργασία σου, δεν θα φταίει εκείνος ο κανένας που δεν σε καταλαβαίνει που έχεις απομονωθεί. Από εδώ και στο εξής έχεις εξουσία.
Αλλά η εξουσία είναι τόσο τρομακτική όσο είναι απελευθερωτική. Επειδή τα στοιχεία εκείνα που μέχρι πριν λίγο δήλωνες ότι σε κρατούσαν σε απόσταση από τον εαυτό σου, το βάρος, η αδράνεια, η ντροπή, η αεργία, η μοναξιά, συνέθεταν κάτι παρερμηνευμένο ως δύσκολο: έχτιζαν το πιο Εύκολο καταφύγιο της ύπαρξής σου. Ήταν η πατερίτσα σου στην ζωή. Η δικαιολογία σου. Ο αποδιοπομπαίος τράγος τον οποίο φόρτωνες με ευθύνες.
Η Αυτενέργεια είναι δύναμη βίαια ειλικρινής: σε απογυμνώνει από προφάσεις και σου λέει πως μόνος σου θα κολυμπήσεις για να φτάσεις στην αντίπερα όχθη. Ακόμη χειρότερα, αφού βγεις από το νερό και στεγνώσεις σου ξεκαθαρίζει ότι εάν ξαναβουτήξεις και πας πίσω Εσύ θα ευθύνεσαι. Και η ευθύνη της ευτυχίας του καθενός, η ευθύνης της αυτοπραγμάτωσης δεν είναι ελαφρύ φορτίο. Οπότε στη μέση της θαλάσσιας διαδρομής οπισθοχωρείς και στραγγίζεις πίσω από την αφετηρία: συνεπής στην Ιστορία σου, άμοιρος ευθυνών και άθικτος τύψεων.
Για να επικοινωνήσεις μαζί μου, email: spyropoulosdaphne@gmail.com