Όπως στην προεκλογική περίοδο του2012, έτσι και σήμερα, η λέξη «επαναδιαπραγμάτευση» είναι από εκείνες που κυριαρχούν στη δημόσια αντιπαράθεση. Το 2012, η επαναδιαπραγμάτευση ξεχάστηκε από το βράδυ κιόλας των εκλογών. Θα συμβεί το ίδιο και τώρα; Πρώτα απ όλα όταν μιλάμε για διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους, κάποιοι έχουν την αφέλεια να πιστεύουν ότι πρόκειται κάτι σαν ανατολίτικο παζάρι, όπου εκείνος που θα φανεί περισσότερο άκαμπτος στις θέσεις του θα σηκωθεί από το τραπέζι έχοντας κερδίσει τα περισσότερα. Όσοι σκέφτονται με αυτο τον τρόπο, έχουν κατά νου την αγορά χαλιού στην Αίγυπτο ή την Τουρκία, αλλά αγνοούν πλήρως τους κανόνες της σύγχρονης διαπραγμάτευσης.
Η διαπραγμάτευση απαιτεί, πρώτα απ' όλα, μεθοδική προεργασία: να γνωρίζεις σε βάθος τις θέσεις της άλλης πλευράς, να ξέρεις από πού ξεκινάει και ως πού μπορεί να φτάσει, να έχεις προ-υπολογίσει σε ποιό σημείο μπορεί να συναντηθούν οι επιδιώξεις σας και πώς θα οδηγήσεις τα πράγματα ως μια αμοιβαία επωφελή λύση. Χρειάζεται να έχεις επεξεργαστεί όσο το δυνατόν καλύτερα τις θέσεις σου και να έχεις οικοδομήσει τις κατάλληλες συμμαχίες.
Πριν προχωρήσεις λοιπόν σε διαπραγμάτευση με τους εταίρους, πρέπει να έχεις καθορίσει τους δικούς σου, ρεαλιστικούς στόχους. Για να γίνει αυτό απαιτείται εσωτερική διαπραγμάτευση. Πρέπει, πρώτα απ' όλα η κυβέρνηση (οποια κι αν είναι αυτή μετα τις εκλογές) να προχωρήσει σε συζήτηση στο εσωτερικό της, για να αποσαφηνίσει τις θέσεις και την τακτική της. Αν μάλιστα πρόκειται για κυβέρνηση συνεργασίας, η εσωτερική διαπραγμάτευση αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία.
Έχει γίνει άραγε ποτέ τέτοιου είδους συζήτηση στη ΝΔ ή τον ΣΥΡΙΖΑ για το πως θα διαπραγματευθούμε με τους εταίρους;
Όρος sine qua non σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση είναι η διαμόρφωση καλύτερης εναλλακτικής (Best Alternative To a Negotiated Agreement). Δίχως αυτή δεν μπορείς να πετύχεις πολλά. Αν η εναλλακτική λύση που έχεις είναι καταστροφική (πχ επιστροφή στη δραχμή), τότε είσαι πολύ αδύναμος στο διαπραγματευτικό τραπέζι. Εχει διαμορφωθεί σήμερα σοβαρή εναλλακτική;
Στη διαπραγμάτευση, το μισό της επιτυχίας κρίνεται στην προετοιμασία. Οπως λέει ο Σουν Τζού, στην «Τέχνη του Πολέμου» : «Οι νικηφόροι πολεμιστές, πρώτα νικούν και μετά πάνε στον πόλεμο. Οι ηττημένοι πολεμιστές, πηγαίνουν στον πόλεμο και τότε κοιτάζουν να δουν πως θα νικήσουν». Υπάρχει από κανένα μεγάλο κόμμα αυτή η προετοιμασία;
Ο χρόνος μετα τις εκλογές θα είναι ασφυκτικά πιεστικός. Και για τον σχηματισμό κυβέρνησης και για τη διαμόρφωση σοβαρής διαπραγματευτικής γραμμής. Το ΠΟΤΑΜΙ ζητάει την «επιστράτευση» του καλύτερου δυναμικού που διαθέτει η χώρα προκειμένου να διαμορφωθεί ενα αξιόπιστο σχέδιο το οποίο θα προτείνουμε στους εταίρους μας και μπορεί να αποτελέσει τη βάση διαπραγμάτευσης. Αν είναι τρίτο κόμμα και ρυθμιστής των εξελιξεων θα έχει τη δύναμη να το απαιτήσει και ίσως να το επιβάλει.