Ένα από τα μεγαλύτερα αντίκτυπα της κρίσης τα τελευταία 6 χρόνια είναι η μαζική απαξίωση της πολιτικής και γενικότερα της δημοκρατικής διαδικασίας στη χώρα. Δυστυχώς, ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, με βασικό κορμό τους νέους, έχει παραιτηθεί από οποιασδήποτε είδους ενασχόλησης με τα κοινά, έχει πάψει να ενημερώνεται και συνειδητά απέχει από τις εκλογές. Μετά από χρόνια απογοήτευσης, οικονομικής εξαθλίωσης και γενικευμένης μιζέριας, πάρα πολλοί από εμάς αισθάνθηκαν αηδιασμένοι και γύρισαν την πλάτη σε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, θεωρώντας - απολύτως δικαιολογημένα - ότι, όχι μόνο ευθύνεται για τα δεινά που μας βρήκε, αλλά είναι και ανίκανο να μας βγάλει από το αδιέξοδο. Σε μία αναμενόμενη αντίδραση που κατά βάση στηρίζεται στο συναίσθημα, έγινε ένα ενδεχομένως άδικο τσουβάλιασμα όλων όσων βρέθηκαν να κατέχουν δημόσιο αξίωμα στο παρελθόν, αλλά και όσων σήμερα εκπροσωπούν τις πολιτικές δυνάμεις της Μεταπολίτευσης.
Σε αυτόν τον ισοπεδωτισμό επένδυσε τα τελευταία χρόνια ο Αλέξης Τσίπρας, υποσχόμενος στους πάντες τα πάντα και χαράζοντας τη στρατηγική του εθνικού διχασμού στη βάση των γραμμών που έθεσε ο ίδιος ως διακυβεύματα των πρόσφατων εκλογών: νέο εναντίον παλιού, φρέσκο εναντίον σάπιου, «εμείς» ή «αυτοί». Η απάθεια και ο μιθριδατισμός του εκλογικού σώματος σε συμπεριφορές πολιτικής αθλιότητας, η απόλυτη αποστροφή στον πρώην κραταιό δικομματισμό καθώς και η λογικοφανής ελπίδα του συλλογισμού «Πόσο χειρότερος πια να είναι αυτός; Και τα μισά να κάνει από όσα λέει, καλά θα είναι», έδωσαν στο σημερινό Πρωθυπουργό τη δυνατότητα να κερδίσει έδαφος και να καθιερώσει τη δική του κομματική ηγεμονία, δίνοντας την εντύπωση μιας πολύ μεγαλύτερης κοινωνικής αποδοχής από αυτήν που πραγματικά απολαμβάνει. Αρκεί μονάχα να αποτρέπει ψηφοφόρους που μπορεί να τον καταψηφίσουν με το να προβάλει ως σημαία την παραλαβή καμένης γης από τους προκατόχους του, μαζί με τον ωχαδερφισμό του «όλοι το ίδιο είναι», και να συσπειρώνει τους δικούς του ψηφοφόρους με το αναμφισβήτητο επικοινωνιακό του χάρισμα. «Θα πληρώσουν οι τραπεζίτες», «θα τα βάλω με τους καναλάρχες» και άλλα παρόμοια συνθήματα που ακούσαμε πρόσφατα μπορεί να μην έχουν καμία απολύτως ουσία ή επαφή με την πραγματικότητα, αλλά ακούγονται πολύ ωραία στα αφτιά του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ. Σε όλους τους άλλους, θα στέλνει κάθε μήνα το λογαριασμό των σκληρών μέτρων που πρόκειται να πάρει, αλλά θα δηλώνει στεναχωρημένος και θα διαιωνίζει το μύθο ότι δεν φταίει αυτός αλλά οι προηγούμενοι διεφθαρμένοι που κυβέρνησαν τη χώρα 40 χρόνια.
Ο κυνισμός αυτός της κυβέρνησης αποτυπώθηκε χαρακτηριστικά σε δύο πρόσφατες περιπτώσεις: στην απάντηση του Αλέξη Τσίπρα για τα προβληματικά πόθεν έσχες των κυρίων Φλαμπουράρη και Σταθάκη, και στην αποστροφή του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρη Σεβαστάκη, για την επιβολή ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση. Από το βήμα της Βουλής, ο Πρωθυπουργός κάλυψε πλήρως τους δύο Υπουργούς του, λέγοντας ότι τα επίμαχα ποσά φορολογήθηκαν, ενώ αντίθετα το 1 εκατομμύριο μάρκα που πήρε ο Τσουκάτος από τη Siemens ήταν μαύρα. Παραβλέποντας εντελώς ότι από μόνη της η απόκρυψη είναι κακούργημα ασχέτως αν τα χρήματα είναι καθαρά ή όχι, σημασία έχει πως το 1999 έγιναν σκάνδαλα επί ΠΑΣΟΚ, άρα σύσσωμη η αντιπολίτευση του 2015 είναι διεφθαρμένη και δεν δικαιούται δια να ομιλεί. Η ειρωνεία είναι ότι, για την ίδια ακριβώς κατηγορία απόκρυψης περιουσιακών στοιχείων από το πόθεν έσχες, ο Άκης Τσοχατζόπουλος καταδικάστηκε σε 7 χρόνια φυλάκισης. Για το θέμα του ΦΠΑ, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ είπε σε μια στιγμή ειλικρίνειας: «Το πολιτικό κόστος του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι, σε σχέση με το κοινό του, από τη δυσαρέσκεια των γονέων των παιδιών των ιδιωτικών σχολείων. Επομένως δεν έχει και κανένα λόγο να το πάρει πίσω». Καταλάβατε; Τι κι αν δεσμεύτηκε προεκλογικά ο Αλέξης Τσίπρας πως είναι ένα αντιλαϊκό μέτρο που θα αποσύρει άμεσα; Τι κι αν ακούγαμε σενάρια για δήθεν απαλλαγές και διαβαθμίσεις; Τι κι αν θα κινδυνεύσουν να μείνουν άνεργοι χιλιάδες εργαζόμενοι στο χώρο της ιδιωτικής παιδείας; Αφού δεν πειράζει τους δικούς του, δεν υπάρχει κανένας λόγος απόσυρσης του μέτρου.
Τα παραπάνω παραδείγματα είναι τα δύο τελευταία από μια σειρά τέτοιων συμπεριφορών: μαζικοί διορισμοί συγγενών, κολλητών και συντρόφων, επαναπρόσληψη στο Δημόσιο επίορκων, φακελάκηδων και παιδεραστών, νομοθέτηση που οδήγησε στην αποφυλάκιση δολοφόνων και σκληρών εγκληματιών, μυστικές συναντήσεις με επενδυτικά κεφάλαια με αποκαλύψεις σχεδίων εθνικού νομίσματος, διακοπές του Πρωθυπουργού σε κότερα και βίλες επιχειρηματιών, αναλήψεις χρημάτων Υπουργού μία μέρα πριν την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων, Υπουργό που έτρεχε μαύρα ταμεία ως δήμαρχος, Υπουργό που πήρε έκπτωση χιλιάδων ευρώ από την ΕΥΔΑΠ στο λογαριασμό για το νερό της πισίνας του, δέσμευση όλων των ταμειακών διαθεσίμων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, και αρκετά ακόμα. Όλα αυτά έχουν γίνει ανεκτά από την κοινωνία με ελάχιστες αντιδράσεις, όταν υπό προηγούμενες κυβερνήσεις αντίστοιχα περιστατικά θα προκαλούσαν τον κακό χαμό, και όποιος τολμήσει να τα καταδείξει λοιδορείται ότι έχει πολιτικά κίνητρα και επιχειρεί να πλήξει το δήθεν ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς.
Μέχρι στιγμής, η κυβερνητική αμετροέπεια του Αλέξη Τσίπρα έχει καλυφθεί από την επικοινωνιακή του δεινότητα να παρουσιάζει τη δική του εκδοχή της πραγματικότητας, συνδυαζόμενη και με ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που είτε την αποδέχεται είτε αδιαφορεί να την αντικρούσει. Ως πρόσωπο, κυριάρχησε απολύτως στις τέσσερις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις (μαζί με το δημοψήφισμα), παρά το γεγονός ότι οι δύο από αυτές έγιναν με κλειστές τράπεζες, με επιστροφή στην ύφεση και με αυξημένη ανεργία. Ακόμη και για το σκληρότατο και πιο υφεσιακό μνημόνιο που έφερε, το οποίο από επιλογή του βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε φόρους και ελάχιστα σε μεταρρυθμίσεις, κατάφερε να πείσει πολύ κόσμο ότι αυτός τουλάχιστον διαπραγματεύτηκε σθεναρά, ενώ στην πραγματικότητα αποδέχτηκε όλους τους όρους των δανειστών που τόσα χρόνια οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν αποτρέψει, όπως η κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά. Και όλα αυτά τα σκληρά μέτρα, τα οποία θα εξαθλιώσουν πλήρως ό,τι απέμεινε από τον ιδιωτικό τομέα και τη μεσαία τάξη, ψηφίστηκαν σε ένα 24ωρο χωρίς να ανοίξει ούτε μύτη, όταν στα δύο προηγούμενα Μνημόνια είχε καεί η Αθήνα. Σε αυτό φυσικά συνέβαλε και το γεγονός πως ένα ολόκληρο παρακρατικό σύστημα κινητοποιήσεων, καταλήψεων και αντίδρασης που τόσα χρόνια αντιστεκόταν στα πάντα, από τις μεταθέσεις γιατρών σε διπλανά νοσοκομεία μέχρι την πληρωμή του ΕΝΦΙΑ, πλέον έχει σιωπήσει, αποδεικνύοντας πως το κίνητρο όλων αυτών δεν ήταν ποτέ ιδεολογικό αλλά κομματικό.
Ο ΦΠΑ στα νησιά άλλαξε, ο Πάνος Καμμένος δεν υπάρχει
Σαφώς, ο Αλέξης Τσίπρας δεν είναι ο μοναδικός πολιτικός που έχει παραβεί προεκλογικές υποσχέσεις ή έχει πει ψέμματα στον κόσμο. Δε θυμάμαι όμως άλλον που να είναι τόσο απροκάλυπτα ψεύτης για πράγματα που είναι τόσο αυταπόδεικτα διαψεύσιμα. Κάποια στιγμή, ο χάρτινος αυτός πύργος της εικονικής πραγματικότητας και αποδοχής που παρουσιάζει ο Πρωθυπουργός θα καταρρεύσει υπό το βάρος των ανεπαρκειών και των λανθασμένων επιλογών του, στην καλύτερη περίπτωση με μια μακροχρόνια ύφεση και συνεχή μείωση του οικονομικού μας κύκλου εντός ευρώ, στη χειρότερη με έξοδο από το ευρώ και βίαια χρεωκοπία. Ακόμα και το ευλογοφανές επιχείρημα «πόση ευθύνη έχουν αυτοί που κυβέρνησαν μόνο 8 μήνες» που ακούγαμε το Σεπτέμβριο, μετά από ένα επαρκές χρονικό διάστημα θα χάσει την ισχύ του. Το πρόβλημα είναι ότι η ενδεχόμενη κατάρρευση αυτή της κυβέρνησης θα έρθει και με την κατάρρευση της χώρας. Δυστυχώς δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και ώριμα φρούτα, και η Αντιπολίτευση έχει πολύ μεγάλη ευθύνη απέναντι στη χώρα και τους πολίτες της.
Στην εικόνα της κοινωνικής απάθειας και επικράτησης του Αλέξη Τσίπρα στους τελευταίους 9 μήνες που περιέγραψα, υπάρχει μία μεγάλη εξαίρεση: Το κίνημα «Μένουμε Ευρώπη», το οποίο εν μέρει ευθύνεται για την ξαφνική στροφή του Πρωθυπουργού το καλοκαίρι και την προσωρινή απομάκρυνση του Grexit. Ήταν η πρώτη φορά που ο Αλέξης Τσίπρας βρήκε απέναντί του ένα τεράστιο πλήθος κόσμου, και, το κυριότερο, ήταν η πρώτη φορά που άνθρωποι της μεσαίας τάξης, αρκετοί χωρίς κομματική ταυτότητα, που μπορεί να μην είχαν ξαναπάει ποτέ σε διαδήλωση, συσπειρώθηκαν για να εκφράσουν το κοινό αίτημα της αδιαμφισβήτητης παραμονής της χώρας στην Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αντίθετα με όλες τις «αυθόρμητες» διαδηλώσεις υπέρ της κυβέρνησης, το Μένουμε Ευρώπη είχε καθαρά κινηματικό χαρακτήρα, χωρίς κανένα κομματικό μηχανισμό από πίσω του. Εξέφρασε ένα πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων που, μετά από έξι χρόνια κατηφόρας, ένιωσαν πως για πρώτη φορά η χώρα βρέθηκε πιο κοντά στον γκρεμό όσο ποτέ άλλοτε, καθώς είχε τεθεί υπό αμφισβήτηση όχι μόνο το νομισματικό καθεστώς αλλά η ίδια η Ευρωπαϊκή της ταυτότητα.
Aπό τη συγκέντρωση του «Μένουμε Ευρώπη»
Χωρίς μίσος, χωρίς «ψόφους» και «κρεμάλες», χωρίς φωτιές και καταστροφές, αλλά με ενθουσιασμό, ομοψυχία και διάχυτη αγωνία, δεκάδες χιλιάδες κόσμος κατέβηκε να διεκδικήσει την Αξιοπρέπειά του. Την Αξιοπρέπεια να μη γίνονται διεθνώς περίγελοι και παρίες ο Υπουργός Οικονομικών με τις απίστευτες θεωρίες του και τον ναρκισσισμό του, ο Υπουργός Άμυνας με τις απειλές του να γεμίσει την Ευρώπη τζιχαντιστές, οι διάφοροι Υπουργοί που σχεδίαζαν πλιάτσικα στην Τράπεζα της Ελλάδος, και ο Πρωθυπουργός, ο οποίος επέλεξε όλους τους παραπάνω, με την αδυναμία του να απαντήσει μπροστά σε ένα διεθνές ακροατήριο αν οι επενδυτές στην Ελλάδα θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους. Την Αξιοπρέπεια να μη γίνεται η Ελλάδα το μεγαλύτερο παγκοσμίως παράδειγμα προς αποφυγή μέχρι και για χώρες της Αφρικής. Την Αξιοπρέπεια να μπορέσουμε να σπάσουμε το φαύλο κύκλο του κρατισμού και της ιδεοληψίας που δεν επιτρέπει την παραγωγή και την καινοτομία, αλλά διώχνει δεκάδες χιλιάδες νέους που προοδεύουν σε άλλες χώρες. Κι επειδή άκουσα πολλά ειρωνικά σχόλια από όσους έσπευσαν να μας λοιδορήσουν του στυλ «Ευρώπη δε θέλατε; Πληρώστε τώρα ΕΝΦΙΑ και ΦΠΑ και βουλώστε το!», ας ξέρουν πως σκοπός δεν είναι μόνο η αποφυγή του θανάτου που θα έφερνε ένα Grexit, αλλά η δυνατότητα εξυγίανσης και ανάπτυξης της χώρας.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την Αντιπολίτευση είναι να μπορέσει να δώσει φωνή σε αυτό το τεράστιο κίνημα και να αντιμετωπίσει στα ίσια την «ηγεμονία» του Αλέξη Τσίπρα, όσο πιο μαχητικά και άμεσα γίνεται. Μόλις ένα μήνα από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου και ήδη εμφανίζονται οι πρώτες εικόνες εμπλοκής με τους δανειστές μας. Προσωπικά εκτιμώ πως η παρούσα Κυβέρνηση όχι μόνο δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει όσα δεσμεύτηκε, διακινδυνεύοντας την επαναφορά του σεναρίου Grexit, αλλά, το σημαντικότερο, το δημοσιονομικό μείγμα της υπερφορολόγησης έναντι της φιλελευθεροποίησης που επέλεξε δε θα καταφέρει να επαναφέρει τη χώρα στην ανάπτυξη, αλλά την καταδικάζει σε μια διαρκή ύφεση. Επιπλέον, ο τεράστιος ερασιτεχνισμός που έχει επιδείξει μέχρι και στα πιο απλά διαδικαστικά θέματα ενισχύει επικίνδυνα την πιθανότητα ατυχήματος ή εκτροπής. Σύντομα, ακόμη και ο πιο καλοπροαίρετος πολίτης θα διαπιστώσει τα αδιέξοδα στα οποία μας οδηγεί η κυβερνητική και διαχειριστική ανικανότητα του Πρωθυπουργού και των Υπουργών του.
Λόγω της κρισιμότητας των στιγμών, πρέπει να υπάρχει ρεαλιστική και ετοιμοπόλεμη εναλλακτική πρόταση για τους πολίτες. Οι δυσκολίες και οι μάχες που θα έρθουν τους επόμενους μήνες θα είναι τεράστιες, και η Αντιπολίτευση πρέπει να κάνει αυτά που δυστυχώς μέχρι τώρα δεν κατάφερε: Να κοντραριστεί σκληρά με την προπαγάνδα του Αλέξη Τσίπρα, να πείσει τον κόσμο που την άφησε πίσω του ότι θα δώσει λύσεις στα προβλήματά του, και να αποδείξει ότι είναι έτοιμη να βάλει μπροστά με πυγμή όλες τις μεταρρυθμίσεις που τόσο χρειάζεται η χώρα, ώστε να παραμείνει αναμφισβήτητη η θέση της στην Ευρώπη και να δοθεί επιτέλους μια διέξοδος από την κρίση. Το κίνημα «Μένουμε Ευρώπη» απέδειξε ότι υπάρχει ένα ευρύτατο κοινό πολιτών έτοιμο να ακολουθήσει μια τέτοια προοπτική, αρκεί ο επικεφαλής της να μπορέσει να το εκπροσωπήσει επάξια και μαχητικά, χωρίς να αφήσει ούτε μια μέρα να πάει χαμένη.