Η ευρωπαϊκή πολιτική για την εσωτερική ασφάλεια δοκιμάζεται το τελευταίο διάστημα από την ανεξέλεγκτη δράση μίας νέας μορφής, θρησκευτικά υποκινούμενης τρομοκρατίας των λεγόμενων «ξένων μαχητών» (Τζιχαντιστές του ISIL ή ελληνιστί ΙΚΙΛ), η οποία τροφοδοτείται από ένα καλά οργανωμένο σύστημα «ριζοσπαστικοποίησης» πολιτών σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Έχω κατ' επανάληψη αναφερθεί με παρεμβάσεις μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη σύγχρονη τρομοκρατική απειλή, που μεταβάλλεται συνεχώς και δείχνει να είναι πιο σύνθετη από ποτέ, πρωτίστως λόγω της ευρείας εξάπλωσης του διαδικτύου και της ανεμπόδιστης, μαζικής και κυρίως ανώνυμης διάδοσης ιδεών που αυτό πρεσβεύει.
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο γίνεται συχνή αναφορά στον όρο της ριζοσπαστικοποίησης και πρόσφατα ψηφίστηκε στην αρμόδια Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων η αντίστοιχη έκθεση για τους τρόπους πρόληψης του φαινομένου (Prevention of Radicalisation and Recruitment of European Citizens by Terrorist Organisations), που ξεκινά από την υιοθέτηση ακραίων πολιτικών ή θρησκευτικών πεποιθήσεων, διέρχεται μέσα από το βίαιο εξτρεμισμό και καταλήγει στην τρομοκρατική δράση.
Στην Ευρώπη το φαινόμενο της ριζοσπαστικοποίησης μεμονωμένων ατόμων ή ομάδων πολιτών έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, όπως επισήμανε άλλωστε πρόσφατα και ο Επίτροπός μας, Δημήτρης Αβραμόπουλος, τονίζοντας ευσχήμως το ρόλο της αυξανόμενης χρήσης του διαδικτύου στην εξάπλωση της τρομοκρατικής προπαγάνδας θρησκευτικού περιεχομένου.
Και επειδή η ευρωπαϊκή πολιτική κατά της ριζοσπαστικοποίησης έχει ως κεντρικό άξονα την πρόληψη, είναι εξόχως σημαντικό να αναλύσουμε και να κατανοήσουμε τους λόγους, τις αιτίες αλλά και τις διαδικασίες που οδηγούν στη ριζοσπαστικοποίηση και την τρομοκρατία, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων.
Το φαινόμενο της ριζοσπαστικοποίησης έγινε αντιληπτό αρχικά ως μία μορφή αντίδρασης σε ένα κοινωνικοπολιτικό κατεστημένο που παρουσιάζει χαρακτηριστικά σημάδια διαφθοράς και δείχνει να έχει χάσει τις ισορροπίες του, εξελίσσεται όμως σε μία συνειδητή πολιτική επιλογή με αυξανόμενες τάσεις. Η ρητορική μίσους ειδικά στο διαδίκτυο κερδίζει ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές και οδηγεί στην υιοθέτηση ακραίων ρατσιστικών και ξενοφοβικών αντιδράσεων με μία έντονη δόση θρησκευτικού φονταμενταλισμού.
Ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου, με τη σωστή εκπαίδευση, αγωγή και ενθάρρυνση για τη συμμετοχή των νέων και εφήβων, ως ιδιαίτερα ευάλωτης ομάδας, σε κοινότητες ενασχόλησης με τα κοινά, αποδεικνύεται (σ.σ. όπως πάντα άλλωστε) πρωταρχικής σημασίας. Είναι κρίσιμο, οι νέοι μας να θωρακιστούν από νωρίς με τα κατάλληλα πνευματικά, ηθικά και ψυχικά εφόδια, που θα τους επιτρέψουν να διακρίνουν τα εξτρεμιστικά μηνύματα με κριτικό πνεύμα, στη βάση μίας συγκροτημένης πολιτικής σκέψης και όχι μίας ανάγκης για κοινωνική αντίδραση με οποιοδήποτε κόστος. Η κοινωνική ενσωμάτωση και η πολύπλευρη γνώση αποτελούν ανέκαθεν τον πιο αποτελεσματικό παράγοντα πρόληψης κάθε εγκληματικής δράσης.
Ασφαλώς, δεν πρέπει να ξεχνάμε το βασικό μέσο επιτάχυνσης της ριζοσπαστικοποίησης των Ευρωπαίων πολιτών, το διαδίκτυο. Σε αυτό το πεδίο είναι αναγκαία η ενίσχυση αφενός μεν των εθνικών μονάδων δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος και αφετέρου του ευρωπαϊκού κέντρου για εγκλήματα στον κυβερνοχώρο, ώστε να καταστεί ευχερέστερος ο εντοπισμός των ψηφιακών μέσων που μετέρχονται οι εγκληματικές οργανώσεις για τη διάδοση του παράνομου υλικού τους και των ''online'' διαδικασιών που ακολουθούν.
Πρόσφατα είδαμε τους λεγόμενους κολοσσούς του διαδικτύου (Google, Facebook, Microsoft, Twitter) να συσπειρώνονται στον αγώνα κατά της παιδικής πορνογραφίας. Ανάλογη κινητοποίηση πρέπει να ενθαρρύνουμε με τη δύναμη που διαθέτουμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και για την απομάκρυνση κάθε παράνομου υλικού μισαλλοδοξίας και εξύμνησης της τρομοκρατίας στον κυβερνοχώρο και την αυτόματη αντικατάστασή του με μηνύματα αγάπης, ανθρωπιάς και ανεκτικότητας.
Η πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης που τροφοδοτεί την τρομοκρατία είναι στα δικά μας χέρια, στα χέρια των πολλών που ασπαζόμαστε τις αρχές της δημοκρατίας, της ελευθερίας και αγωνιζόμαστε για τον απόλυτο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να γίνουν θύματα με οποιονδήποτε τρόπο της αγριότητας και του μίσους μίας περιορισμένης ομάδας νοσηρών εγκεφάλων, την οποία πρέπει και μπορούμε τελικά να απομονώσουμε και να αποδομήσουμε, όσο και αν δείχνει προσωρινά σημάδια επέκτασης.