Η πρόσφατη (5/4) υπογραφή του συμβολαίου εξερεύνησης και καταμερισμού παραγωγής (Exploration and Production Sharing Contract) μεταξύ της κυπριακής δημοκρατίας και της κοινοπραξίας των εταιρειών ExxonMobil/ Qatar Petroleum για το οικόπεδο 10 της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), σηματοδότησε την είσοδο ακόμα δύο «μεγάλων παικτών» της αγοράς παραγωγής υδρογονανθράκων στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Ο αμερικανικός κολοσσός, ο οποίος ανήκει στην κατηγορία των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών (supermajor oil companies) και η κρατική εταιρεία του Κατάρ, προστέθηκαν στη, διόλου ευκαταφρόνητη, λίστα των εταιρειών που έχουν δικαιώματα έρευνας στην Κυπριακή ΑΟΖ, μαζί με την Γαλλική Total, την Ιταλική ENI, την Κορεάτικη KoGas, την Αμερικανική Noble, την Ισραηλινή Delek και την Ολλανδική Shell (η οποία απέκτησε μερίδιο μετά την εξαγορά της Βρετανικής BG Gas).
Η κυπριακή δημοκρατία έχει καταφέρει με αξιοσημείωτη επιτυχία να προσελκύσει το ενδιαφέρον σημαντικών εταιρειών, ξεπερνώντας δύο βασικά προβλήματα: τη δεδομένη δυσκολία που αντιμετωπίζουν κράτη με ανεξερεύνητες θαλάσσιες περιοχές (offshore frontier areas) στην προσέλκυση επενδυτών οι οποίοι θα είναι πρόθυμοι να ρισκάρουν εκατομμύρια δολάρια με περιορισμένες πιθανότητες επιτυχίας ώστε να προβούν σε πολυέξοδες έρευνες για εντοπισμό υδρογονανθράκων και την ύπαρξη του Κυπριακού προβλήματος.
Περαιτέρω, η βαθιά ύφεση που διέρχεται η παγκόσμια αγορά πετρελαίου εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, αναπόφευκτα οδήγησε σε σημαντικές περικοπές στους προϋπολογισμούς των εταιρειών του κλάδου, προσθέτοντας ακόμα έναν παρανομαστή στην εξίσωση των προκλήσεων που είχε να αντιμετωπίσει η ΚΔ και το καθ' ύλην αρμόδιο Υπουργείο για τα θέματα Ενέργειας.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει στο παρόν στάδιο εάν οι εν λόγω προσδοκίες θα υλοποιηθούν ή θα παραμείνουν ευσεβείς πόθοι.
Ωστόσο, παρά τις προαναφερόμενες αντιξοότητες και προκλήσεις, η κυπριακή δημοκρατία επιδεικνύοντας εξαιρετικά αντανακλαστικά, αμέσως μετά την ανακάλυψη του γιγάντιου κοιτάσματος Zhor από την ENI, μόλις 6 χιλιόμετρα νοτίως των ορίων της Κυπριακής ΑΟΖ, προκήρυξε τον περασμένο Φεβρουάριο (2016) τον τρίτο κατά σειρά γύρο αδειοδότησης για την παραχώρηση άδειων αποκλειστικού δικαιώματος έρευνας στα οικόπεδα 6, 8 και 10.
Οι αρμόδιοι φορείς προώθησαν τα δεδομένα τα οποία αναδεικνύουν τις γεωλογικές ομοιότητες στη μορφολογία των οικοπέδων 8 και 10 με το οικόπεδο όπου εντοπίστηκε το Zhor στην Αιγυπτιακή ΑΟΖ, καθώς επίσης και τις ομοιότητες που εντοπίζονται στο οικόπεδο 6 με το οικόπεδο 12, όπου έχει βρεθεί το μέχρι σήμερα μοναδικό κυπριακό εμπορεύσιμο κοίτασμα, Αφροδίτη.
Το ενδιαφέρον που επιδείχθηκε στον Γ' γύρο αδειοδότησης επιβεβαίωσε, αφενός, την επιτυχία της κυπριακής δημοκρατίας στην προώθηση των πιο πάνω δεδομένων και, αφετέρου, τη βασιμότητα των προσδοκιών για την ανακάλυψη νέων, εμπορεύσιμων, κοιτασμάτων.
Οι βλέψεις για την ανακάλυψη ενός «νέου Zhor» επιβεβαιώθηκαν μάλιστα και πριν μερικές ημέρες (14/3) από τα πλέον αρμόδια χείλη: ο επικεφαλής εξερεύνησης της ENI, κ. Luca Bertelli, μιλώντας σε συνέδριο στη Λευκωσία, επιβεβαίωσε ότι η Ιταλική εταιρεία, η οποία υπέγραψε πριν λίγες μέρες (6/4) συμβόλαια για το οικόπεδο 6 (σε κοινοπραξία με την Total) και το 8 (όπου θα έχει αποκλειστικά δικαιώματα), πιστεύει ότι μπορεί να βρεθεί κοίτασμα αντίστοιχου του Zhor εντός της Κυπριακής ΑΟΖ.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει στο παρόν στάδιο εάν οι εν λόγω προσδοκίες θα υλοποιηθούν ή θα παραμείνουν ευσεβείς πόθοι. Αυτό που μπορεί να ειπωθεί με σιγουριά είναι ότι η Κυπριακή ΑΟΖ, χάρη στη συστηματικότητα και τη συνέπεια που έχουν επιδείξει τρεις διαδοχικές κυβερνήσεις, έχει κερδίσει τη θέση της και έχει πλέον εδραιωθεί στον παγκόσμιο χάρτη της παγκόσμιας αγοράς υδρογονανθράκων.