(Β' Μέρος)
Αναμφισβήτητα στην Αγία Πετρούπολη χτυπά η καρδιά της τουριστικής Ρωσίας, άλλωστε αυτή είναι η πόλη που αναδείχθηκε ως ο καλύτερος τουριστικός και πολιτιστικός προορισμός στον κόσμο για το 2016! Για αυτό το λόγο επιλέξαμε να ξεκινήσουμε από εκεί την έρευνα μας για τα πλοία-μουσεία της Ρωσίας. Δεύτερος σταθμός μας είναι το Ίδρυμα Πολιτισμού με όνομα «Κόσμος του Ωκεανού» στο Καλίνιγκραντ, μια πόλη που βρίσκεται μεταξύ της Πολωνίας και της Λιθουανίας, στην Βαλτική Θάλασσα (world-ocean.ru).
Πρόκειται για το σημαντικότερο ναυτικό μουσείο της Ρωσίας και εκτελεί μια σπουδαία έρευνα, τόσο σε θέματα ιστορίας όσο και στην αναλυτική μέθοδο, με την οποία μελετήθηκε η φύση των ωκεανών.
Οι επισκέπτες του Μουσείου έχουν την ευκαιρία να δουν μια μεγάλη συλλογή από εκθέματα, μάλιστα αρκετά από αυτά χρησιμοποιήθηκαν για στρατιωτικούς σκοπούς και παλαιότερα η πρόσβαση των πολιτών ήταν απαγορευμένη.
Το κύριο συγκρότημα του Μουσείου περιλαμβάνει καταρχήν το κεντρικό κτίριο, όπου οι επισκέπτες περιηγούνται σε μια έκθεση απίστευτων θαλάσσιων ενυδρείων, ακόμη υπάρχουν συλλογές από όστρακα και κοράλλια, γεωλογικά και παλαιοντολογικά δείγματα και τη μεγαλύτερη συλλογή σκελετών από φυσητήρες φάλαινες της Ρωσίας.
Ανοικτός στο κοινό είναι ακόμη ένας κλάδος του Μουσείου, που βρίσκεται όχι μακριά από την αποβάθρα, στην άλλη όχθη του ποταμού Pregolya. Εκεί οι επισκέπτες μπορούν να μάθουν την ιστορία της ναυπηγικής βιομηχανίας.
Τα τελευταία χρόνια κατασκευάζεται δίπλα στην αποβάθρα ένα νέο κτίριο, το "Planet Ocean", σκοπός του είναι να γίνει ένα από τα σύμβολα της πόλης και της Ρωσίας!
Πρόκειται για μια μοναδική κατασκευή σε σχήμα σφαίρας, που μοιάζει με το Γη, στο σχεδιασμό υπάρχει και ένα γιγάντιο κύμα, που θα τυλίγει το σφαιρικό κτήριο.
Μέσα στον υπο-κατασκευή πολυχώρο θα υπάρχουν εκθέσεις, ενυδρεία, ένας σύγχρονος κινηματογράφο-πλανητάριο, ένα εργαστήριο τέχνης, εκθεσιακοί χώροι και αίθουσες συνεδριάσεων. Η σημερινή διοίκηση του Μουσείου ελπίζει ότι το 2020 θα είναι έτοιμο το νέο κτήριο του Ωκεανού και θα υποδεχθεί τους πρώτους επισκέπτες. Η ικανότητα των επισκεπτών του νέου κτιρίου θα είναι περίπου 800 000 άτομα ετησίως.
Μόλις πριν από λίγα χρόνια περίπου 300.000 σε 400.000 άτομα επισκέφθηκαν τα πλοία και τα κτήρια του Μουσείου "Κόσμος του Ωκεανού". Το 2016 υπήρχαν περίπου 700.000 επισκέπτες (συμπεριλαμβανομένων των επισκεπτών του παγοθραυστικού Krasin στην Αγία Πετρούπολη και το εκθεσιακό κέντρο Ναυτιλίας, στο Svetlogorsk).
Η αποβάθρα με τα πλοία
Στην αποβάθρα του Μουσείου του Παγκόσμιου Ωκεανού (World Ocean Museum), υπάρχουν 4 σκάφη-μουσεία: το αλιευτικό σκάφος SRT-129, το ερευνητικό-διαστημικό σκάφος KOSMONAVT VIKTOR PATSAYEV, το ερευνητικό-ωκεανογραφικό πλοίο VITYAZ και το υποβρύχιο Β-413.
Φέτος, ένα ακόμη πλοίο πρόκειται να ενταχθεί στο μουσείο! Πρόκειται για το 43 μέτρων ιστορικό φαρόπλοιο IRBENSKY (1962-1986). Αυτό το ειδικό πλοίο βρίσκεται αγκυροβολημένο στην Κρονστάνδη και τώρα ετοιμάζεται για το πέρασμα από την Αγία Πετρούπολη στο Καλίνινγκραντ. Έτσι, ο «στόλος» του μουσείου θα αποτελείται από 6 μεγάλα πλοία και περίπου 20 παραδοσιακά σκάφη (μια μουσειακή συλλογή που περιέχει μικρότερα πλεούμενα από διάφορες χώρες αλλά και περιφέρειες της Ρωσίας. Πιρόγες, κανό, βάρκες κλπ).
Το SRT-129 είναι το μόνο αλιευτικό σκάφος που έγινε μουσείο, ταυτόχρονα στο κατάστρωμα του δημιουργήθηκε και μια σημαντική έκθεση, στην οποία περιγράφεται η ιστορία και η ναυτική ζωή στον ρωσικό αλιευτικό στόλο.
Πρόκειται για ένα από τα αλιευτικά σκάφη της μεταπολεμικής περιόδου, έχει μήκος 38,5 μέτρα, μηχανή 300hp και είχε 26μελές πλήρωμα, είναι το μοναδικό που έχει διατηρηθεί στη βορειοδυτική περιοχή της Ρωσίας.
Αυτοί οι τύποι των πλοίων κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά στη Γερμανία, το 1939 - 1944. Μετά τον πόλεμο μεταφέρθηκαν στη Σοβιετική Ένωση ως αποζημίωση (1947-49). Το SRT-129 έχει σχεδιαστεί για την αλιεία ρέγγας στο Βόρειο Ατλαντικό με παρασυρόμενα δίχτυα και τράτες βυθού.
Το σκάφος ανήκει στην μόνιμη έκθεση του World Ocean Museum.
Το ερευνητικό-διαστημικό σκάφος KOSMONAVT VIKTOR PATSAYEV
Το ερευνητικό σκάφος Kosmonavt Viktor Patsayev για την εποχή του ήταν ένα πρωτοπόρο πλοίο, που σχεδιάστηκε για να επιτυγχάνει επικοινωνία με το διάστημα.
Από το 2001, το πλοί δόθηκε Μουσείου Ωκεανού και βρίσκεται στην αποβάθρα του στο Καλίνινγκραντ. Η παράδοση στο μουσείο έσωσε από την τύχη των υπόλοιπων 18 πλοίων του «Κοσμικού» στόλου που έχουν διαλυθεί.
Το πλοίο κατασκευάστηκε το 1968 Το πλοίο κατασκευάστηκε το 1968 ως Holzfrachter). Η μετατροπή σε ερευνητικό σκάφος έγινε το 1977-1978.
Στις 24 Νοεμβρίου 1978, το Kosmonavt Βίκτορ Patsaev παραδόθηκε στην Ακαδημία των Επιστημών. Αυτό ιδρύθηκε το 1962 μια υπηρεσία διαστημικής έρευνας, στα επόμενα χρόνια δημιούργησε τον "Κοσμικό Στόλο" (Starfleet), με συνολικά 19 πλοία!
Το σκάφος πρότυπο έχει χωρητικότητα 6.360 τόνων, μήκος 121,8 μέτρα, πλάτος 16,7 μέτρα, ιππποδύναμη 19.000 ίππους, ταχύτητα 14,7 κόμβων και πλήρωμα 60 ναυτικών και 77 επιστημόνων.
Το ερευνητικό σκάφος KOSMONAVT VIKTOR PATSAYEV αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στην εξερεύνηση του διαστήματος από την πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση, που συμμετείχε ακόμη και στη δημιουργία της Σοβιετικής αντιπυραυλικής ασπίδας κατά των πυρηνικών πυραύλων, ενώ χρησιμοποιήθηκε στη δοκιμή και την πτήση του διαστημικού οχήματος.
Στο πλοίο δόθηκε το όνομά του Victor Patsayev (1933-1971), ήρωα αστροναύτη της Σοβιετικής Ένωσης. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που λειτούργησε ένα τηλεσκόπιο έξω από την ατμόσφαιρα της Γης και σκοτώθηκε από μια ξαφνική πτώση της πίεσης στην καμπίνα στην επανδρωμένη αποστολή Soyuz 11.
Το ερευνητικό σκάφος είναι εφοδιασμένο με παράξενες κεραίες, με σύνθετα ηλεκτρονικά συστήματα του στόχευαν προς τον ουρανό, ενώ εκείνο ταξίδευε στην ανοιχτή θάλασσα.
Μέσα σε 16 χρόνια το πλοίο ανέλαβε 14 επιστημονικές αποστολές στο νότιο και κεντρικό Ατλαντικό. Μέχρι το 1994, το πλοίο ήταν διοικητικό κέντρο για πολλές διαστημικές αποστολές, συμπεριλαμβανομένου των Σαλιούτ 6, Soyuz 34 και του Σαλιούτ 7. Η αποστολή του ήταν να ελέγχει την επικοινωνία με τους κοσμοναύτες και τις τροχιές των δορυφόρων και να μεταδίδει τα δεδομένα σε Flugleitzentrum.
Ακόμη και σήμερα το πλοίο εκτελεί τα ίδια καθήκοντα όπως πριν από 30 χρόνια, παρέχει δεδομένα τηλεμετρίας και έχει επικοινωνία με διαστημικά σκάφη καθώς και με τον Διεθνή Ερευνητικό Διαστημικό Σταθμό ISS (στο πρόγραμμα συμμετέχουν: ΝΑΣΑ, Ρωσία, Ιαπωνία, Καναδάς και Ευρώπη)!
Η μόνιμη έκθεση στο κατάστρωμα του πλοίου προσεγγίζει την αιώνια επιδίωξη της ανθρώπινης φύσης να δώσει απαντήσεις στα άλυτα αινίγματα του σύμπαντος.
Το ερευνητικό σκάφος VITYAZ (ΗΡΩΑΣ)
Πρόκειται για ένα θρυλικό πλοίο στην ιστορία της ωκεανογραφίας με εξαιρετική συμβολή στην εξερεύνηση των Παγκόσμιων Ωκεανών.
Το VITYAZ κατασκευάστηκε το 1939 ως φορτηγό, από την Deutsche Schiff und Maschinenbau AG, στην Βρέμη της Γερμανίας κα το πρώτο του όνομα ήταν MARS.
Είχε πλήρωμα 38 ναυτικούς και διαμονή για δώδεκα επιβάτες. Από την αρχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου επιτάχθηκε από το Ναυτικό των Ναζί (Kriegsmarine) και το 1942 μετατράπηκε σε στρατιωτικό πλοίο-νοσοκομείο.
Στις 13 Δεκεμβρίου 1943 το πλοίο MARS βρισκόταν στη Βρέμη, όπου χτυπήθηκε και υπέστη σοβαρές ζημιές από μια αεροπορική επιδρομή της 8ης μοίρας της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Λίγο πριν το τέλος του πολέμου το πλοίο βοήθησε στην εκκένωση των Γερμανών, από τις πόλεις Konigsburg και Pillau. Μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου του 1945, με αυτό το πλοίο μετακινήθηκαν 20.000 άνθρωποι.
Τον Μάιο του 1945, το πλοίο MARS κατασχέθηκε και κρατήθηκε στην Κοπεγχάγη της Δανία και στη συνέχεια πέρασε στο Υπουργείο Πολέμου Μεταφορών και μετονομάστηκε EMPIRE FORTH. Το 1946 δόθηκε στη Σοβιετική Ένωση, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας του Πότσνταμ, μετονομάστηκε ΙΣΗΜΕΡΙΝΟΣ (Ρωσικά: Экватор) και μεταφέρθηκε στο Λένινγκραντ. Λίγο αργότερα το πλοίο άλλαξε και πάλι όνομα, του δόθηκε το ονοματεπώνυμο του ενός από τους εμπνευστές των παγοθραυστικών πλοίων, του ανθρώπου που ανέπτυξε το ρωσικό σηματόρο αλφάβητο, το ΝΑΥΑΡΧΟΣ ΜΑΚΑΡΩΦ (Ρωσικά: Адмирал Макаров).
Μετασκευάστηκε και το 1948 είχε μετατραπεί σε ερευνητικό σκάφος και παραχωρήθηκε στο Ινστιτούτο Ωκεανολογία και στην Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ. Κατά τη διάρκεια της μετατροπής, το πλοίο είχε μεγαλώσει και ήταν εξοπλισμένο με τα πιο σύγχρονα εργαστήρια της εποχής του.
Το 1949 πήρε το τέταρτο και τελευταίο του όνομα, έγινε το VITYAZ (ΗΡΩΑΣ)! Ως ωκεανογραφικό πλοίο πραγματοποίησε 65 επιστημονικές ερευνητικές αποστολές, κάλυψε περίπου 800.000 μίλια και έκανε εργασίες σε 7.942 επιστημονικούς σταθμούς.
Πραγματοποίησε έρευνες και έκανε μετρήσεις στην διάσημη και πιο βαθιά τάφρο στον κόσμο, στα νησιά των Μαριανών (11.022 μ) στον Ειρηνικό Ωκεανό. Πάνω στο πλοίο έγιναν μαθήματα από τη Ρωσική σχολή ωκεανολογία, ενώ επιστήμονες από 50 διαφορετικά ερευνητικά ιδρύματα από 20 χώρες συμμετείχαν σε διάφορες αποστολές του.
Οι επιστήμονες του σκάφους VITYAZ ανακάλυψαν 1.176 νέα είδη θαλάσσιων φυτών και ζώων μεταξύ αυτών και ένα νέο είδος σιβογλινίδων (siboglinidae, πάνω στο πλοίο μελετήθηκε η μορφολογία και η εμβρυολογία των Pogonophora), πρόκειται για σκωληκοειδή πλάσματα, που ζουν σε λεπτούς σωλήνες και θάβονται σε ιζήματα στα βάθη των ωκεανών από 100 έως 10.000 μέτρα.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ως ερευνητικό πλοίο, το VITYAZ επισκέφθηκε 49 χώρες και έδρασε ως πρεσβευτής καλής θέλησης για τη Σοβιετική Ένωση.
Jεχωριστοί άνθρωποι που ανέβηκαν στο πλοίο ήταν ο διάσημος Γάλλος Ωκεανογράφος Ζακ Υβ Κουστώ και πρωτοπόρος Νορβηγός επιστήμονας Θορ Χέιερνταλ.
Στις 22 Απριλίου 1979 πραγματοποίησε το τελευταίο του ταξίδι γύρω από την Ευρώπη και αποσύρθηκε. Από το 1982 διατηρήθηκε ως πλοίο-μουσείο στο Λένινγκραντ. Το 1988 μεταφέρθηκε στο ναυπηγείο Yantar, στο Καλίνινγκραντ, επισκευάστηκε και ανακατασκευάστηκε, αυτή τη φορά με το σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως πλωτό μουσείο και το 1994 μεταφέρθηκε στην αποβάθρα του Μουσείο του Παγκόσμιου Ωκεανού (World Ocean Museum).
Το VITYAZ φέρεται να είναι το μεγαλύτερο ερευνητικό σκάφος στον κόσμο που έχει κρατηθεί ζωντανό.
"Β-413", απομεινάρι της εποχής του «ψυχρού» πολέμου
Στις προτάσεις της διάσημης ιστοσελίδας του TripAdvisor και ανάμεσα στα 147 μουσεία της Ρωσίας, το υποβρύχιο Β-413, για το 2017, βρίσκεται στην 15η θέση, στις επιλογές των επισκεπτών! Από τις 2 Ιουλίου 2000 μέχρι τις 24 Δεκέμβρη 2013 το επισκέφθηκαν και περιηγήθηκαν στο σκάφος 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι.
Το υποβρύχιο Β-413 (με κωδικό για το ΝΑΤΟ Foxtrot) είναι το μοναδικό υποβρύχιο στη Ρωσία και ένα από τα ελάχιστα στον κόσμο που ανήκει στην προ-ατομική περίοδο.
Το υποβρύχιο σώζεται στην αρχική μορφή του, τόσο το εξωτερικό περίβλημα, όσο και οι υπερκατασκευές καθώς οι κύριοι και οι βοηθητικοί μηχανισμοί, ο εξοπλισμός και οπλισμός παραμένενει ο ίδιος, όπως ήταν την εποχή που αποσύρθηκε από το Πολεμικό Ναυτικό της Ρωσίας. Ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στα επτά διαμερίσματα του σκάφους τα οποία περιλαμβάνουν, με σειρά από το πρώτο στο έβδομο:
Το διαμέρισμα τορπιλών, τα ράφια των πυρομαχικών και η τορπίλη 53-65K. Ακολουθούν οι μπαταρίες και οι καμπίνες τους διοικητή και των αξιωματικών, το Σαλόνι αξιωματικών, σόναρ MG-10.
Το κεντρικό γραφείο, όπου υπάρχει ο εξοπλισμός που απαιτείται για τον έλεγχο του σκάφους: ραντάρ, γυροσκοπική πυξίδα "LR-2", Βαθύμετρο ΝΕΛ-6, eholedomer EL -1 ανιχνευτής ARP-53 και πολλά άλλα όργανα διεύθυνσης. Υπάρχει επίσης θέση ελέγχου για τα κάθετα και τα οριζόντια πηδάλια.
Στο 4ο Διαμέρισμα υπάρχουν οι μπαταρίες τροφοδοσίας και οι καμπίνες, το δωμάτιο ασυρμάτου και ο εξοπλισμός επικοινωνίας ultrafast "Shark-2DP". Επίσης στο θάλαμο επιβατών βρίσκεται το γραφείο του υπάρχου, η καμπίνα CU-5 και το μαγειρείο. Στο 5ο διαμέρισμα βρίσκεται η ντιζελομηχανή του σκάφους, ενώ στο 6ο η ηλεκτρογενήτρια, εκέι υπάρχουν δύο υποβρύχια μοτέρ PG101, ένας κινητήρας PG102, για την αθόρυβη υποβρύχια κίνηση του σκάφους, καθώς και μονάδες αφαλάτωσης, ηλεκτροσυμπιεστές ΕΚ-10 και τα ντους και η τουαλέτα του πληρώματος. Στο 7ο και τελευταίο διαμέρισμα του υποβρυχίου, στην άκρη της πρύμνης, είναι ο χώρος των τορπιλών. Εκτός από τον εξοπλισμό, σε αυτό το δωμάτιο υπάρχει μια έκθεση αφιερωμένη σε δυο του πυρηνικά υποβρύχια που χάθηκαν, το "KOMSOMOLETS" (1989) και το "KURSK" (2000).
Από τις 12 Ιανουαρίου 1967 το B-413 ήταν εγγεγραμμένο στους καταλόγους των πλοίων του Σοβιετικού Ναυτικού, έχει μήκος 91.3 m, πλάτος 8,5 m, επιφανειακή ταχύτητα πλεύσης 16 κόμβους, μέγιστο βάθος βύθισης τα -400 μέτρα και πλήρωμα 80 άτομα.
Για 21 χρόνια, από το 1969 μέχρι το 1990, το υποβρύχιο εκτελούσε περιπολίες στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της 96ης ταξιαρχία και ήταν μέλος της 4ης μοίρα των υποβρυχίων του Βόρειου στόλου, από το 1990 μεταφέρθηκε στο στόλο της Βαλτικής.
Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής υπηρεσία κατ' επανάληψη πραγματοποίησε μακρινά ταξίδια στον Ατλαντικό Ωκεανό και τη Μεσόγειο Θάλασσα. Πήρε μέρος και σε ένα πολύ μακρύ ταξίδι της 96η Ταξιαρχία υποβρυχίων, το οποίο διήρκεσε περισσότερο από ένα χρόνο χωρίς αλλαγή του πληρώματος και επανειλημμένα βρέθηκε σε ξένα λιμάνια στο πλαίσιο επίσημων επισκέψεων.
Από τις 12 Σεπτέμβριο 1973 έως τον 8 Οκτωβρίου, 1974 το υποβρύχιο Β-413 που πραγματοποιήθηκε μεγαλύτερη εκστρατεία του: 392 ημέρες μέσα στη θάλασσα, χωρίς αντικατάσταση του πληρώματος!
Ένα από τα σημαντικότερα επεισόδια της υπηρεσίας του ήταν η συμμετοχή του σε μια αντιπροσωπεία πλοίων από τους τρεις πολεμικούς στόλου - της Μαύρης Θάλασσας, της Βαλτικής και της Βόρειας, με την οποία πραγματοποιήθηκε η επίσημη επίσκεψη στην Αβάνα της Κούβας.
Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε από τις 20 - 27 Ιουλίου 1975. Σύμφωνα με πληροφορίες η επίσκεψη έγινε με συγκεκαλυμμένη είσοδο στον Κόλπο του Μεξικού. Η έλευση των ρωσικών υποβρυχίων στην περιοχή του στρατιωτικού τομέα εκπαίδευσης του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ προκάλεσε την έντονη αντίδραση από την πλευρά του αμερικανικού Τύπου.
Μέχρι το τέλος του 1990 και τον παροπλισμό του το Β-413 συμμετείχε σε στρατιωτικές ασκήσεις, περιπολίες στο βόρειο-ανατολικό Ατλαντικό, στη Μεσόγειο, στη Θάλασσα Μπάρεντς και τη Νορβηγική Θάλασσα. Κατά τη διάρκεια πολλών ασκήσεων το υποβρύχιο παρουσίασε «άριστη» απόδοση και συχνά επιβεβαίωνε τον τίτλο του: ήταν ένα «εξαιρετικό πλοίο»!
Σύμφωνα με την οδηγία του διοικητή του στόλου της Βαλτικής Ναυάρχου V. Egorov, το B-413 στο τέλος του 1999 μεταφέρθηκε από τη Κρονστάνδη στο Καλίνινγκραντ και μπήκε στο ναυπηγείο για να μετατραπεί σε μουσείο.
Κατά τη διαδικασία της μετατροπής έχει διατηρηθεί ο εσωτερικός εξοπλισμός και η αρχική διάταξη του σκάφους. Από τα συστήματα του πλοίου αφαιρέθηκαν τα υπολείμματα του πετρελαίου και των καυσίμων και έγινε στεγανοποίηση. Για την είσοδο των επισκεπτών έγινε μετατροπή της καταπακτής φορτώσεως τορπιλών.
Στις 14 Ιουνίου 2000 το υποβρύχιο αγκυροβόλησε στην αποβάθρα-μουσείο στην πόλη του Καλίνινγκραντ, και η 1η Ιουλίου έγινε η επίσημη μεταφορά του υποβρυχίου από το Στόλο της Βαλτικής στο Μουσείο Παγκόσμιου Ωκεανού, την επόμενη ημέρα, στις 2 Ιουλίου, το Β-413 άνοιξε τις πόρτες για τους επισκέπτες, ήταν πια ένα μουσείο.
Από το 2016 το υποβρύχιο Β-413, μαζί με το ερευνητικό σκάφος VITYAZ και η μηχανότρατα 129, εντάχθηκαν στο μητρώο της πολιτιστικής κληρονομιάς των λαών της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Διαβάστε ακόμα: Πλοία-Μουσεία στη Ρωσία (Α΄ Μέρος)