«Κόλαφος για την κυβέρνηση η δημοσκόπηση για το ασφαλιστικό», «Κόβουν στα δύο την Ελλάδα τα τρακτέρ», «Η κυβέρνηση αντιμέτωπη με την εξέγερση της γραβάτας», «Δεν βγαίνουν τα νούμερα της ελληνικής πρότασης, λένε οι θεσμοί». Είναι μερικοί μόνο από τους τίτλους της επικαιρότητας για το θέμα των ημερών: το ασφαλιστικό! Και δεν είναι η πρώτη φορά. Οι αντιδράσεις επαγγελματικών ομάδων, συντεχνιών και συνταξιούχων είναι πάνω-κάτω οι ίδιες, κάθε φορά που μια κυβέρνηση αγγίζει το πιο καυτό θέμα της ελληνικής οικονομίας...
Σίγουρα, όμως, δεν είναι τυχαίο ότι η νέα «μάχη» για το ασφαλιστικό συμπίπτει με τη συμπλήρωση ενός χρόνου διακυβέρνησης από ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ και έρχεται να δικαιώσει την πρόταση Γιαννίτση για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας, που έγινε πριν από ακριβώς 15 χρόνια και πολεμήθηκε λυσσαλέα, με αποτέλεσμα να μην προχωρήσει ποτέ, να μεσολαβήσουν «μπαλώματα» και να οδηγηθούμε στο σημερινό αδιέξοδο. Για μία ακόμα φορά, το «στερνή μου γνώση να σ' είχα πρώτα» βρίσκει εφαρμογή στην ελληνική πολιτική σκηνή...
Το ασφαλιστικό είναι κλειδί αλλά και πληγή για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Είναι ένα θέμα «βαρύ», που αντιμετωπίστηκε με ελαφρότητα από το σύνολο σχεδόν των ελληνικών κυβερνήσεων των τελευταίων 35 ετών -όχι τόσο από ανικανότητα όσο μάλλον από κομματική σκοπιμότητα. Και επανέρχεται σε πρώτο πλάνο σήμερα, μέσα σε συνθήκες εξαιρετικά αντίξοες, με την οικονομία καθημαγμένη και τις αντοχές της κοινωνίας εξαντλημένες, εν πολλοίς και λόγω μιας λαϊκίστικης ρητορικής που έπεισε πολλούς ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να παραμείνουν ως είχαν χωρίς κόστος (κοινώς με δανεικά και με τα προβλήματα να χώνονται κάτω από το χαλί).
Ειρωνεία: Το πρόβλημα καλούνται να το διαχειριστούν σήμερα αυτοί που συνέβαλαν τα μέγιστα στη συντήρηση των συλλογικών ψευδαισθήσεων (και) σε αυτό το ζήτημα και οι οποίοι προτείνουν ξανά λάθος συνταγές για την αντιμετώπισή του...
Το ασφαλιστικό έχει τεράστιο μερίδιο στην κατάρρευση των δημόσιων οικονομικών της χώρας, αλλά θα έχει αντίστοιχα μεγάλο μερίδιο και στην μελλοντική τους πορεία, ανάλογα με την διαχείρισή του. Και ένα πράγμα πρέπει να γίνει κατανοητό: καμία παρέμβαση-μπάλωμα δεν θα καταφέρει να αλλάξει την προδιαγεγραμμένη πορεία προς την πλήρη κατάρρευση του ελληνικού συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων, αν δεν μεσολαβήσουν ριζικές αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας!
Το ασφαλιστικό σύστημα στη χώρα μας είναι αναδιανεμητικό: εργαζόμενοι και εργοδότες καταβάλλουν εισφορές από τις οποίες πρέπει να πληρώνονται οι σημερινοί συνταξιούχοι. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να είναι κανείς οικονομολόγος για να αντιληφθεί ότι σε μία χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρώπη, με τεράστια εισοφοροδιαφυγή αλλά και με πολύ γερασμένο πληθυσμό και δυσανάλογα πολλούς συνταξιούχους -μεγάλος αριθμός των οποίων βγήκε στη σύνταξη μεταξύ 45 και 55 ετών(!)- οι εισφορές αυτές δεν επαρκούν για να πληρώνονται οι συντάξεις. Για την ακρίβεια, επαρκούν περίπου για τις μισές, με αποτέλεσμα οι υπόλοιπες να καλύπτονται από το κράτος. Μάλιστα το συγκεκριμένο κονδύλι, που αγγίζει τα 13-15 δισ. ευρώ ετησίως, είναι το μεγαλύτερο που εγγράφεται στον κρατικό προϋπολογισμό.
Με απλά λόγια: το χρεοκοπημένο κράτος χρηματοδοτεί (με δανεικά) τις συντάξεις τις οποίες το ίδιο αφειδώς προσέφερε τα προηγούμενα χρόνια ακόμα και σε πολίτες που βρίσκονταν στην πιο παραγωγική τους ηλικία...
Άρα, αν δεν σταματήσουν οι αδικαιολόγητες πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, αν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η ανεργία, αν δεν επέλθει φορολογική ελάφρυνση των επιχειρήσεων (που σήμερα έχουν γονατίσει) ώστε να μπορούν να «σηκώσουν» το εργατικό κόστος και τις επακόλουθες ασφαλιστικές εισφορές και αν δεν εξορθολογιστούν οι συντάξεις πολλαπλών ταχυτήτων (που ισχύουν ακόμα και σήμερα), δεν υπάρχει περίπτωση να σωθεί το σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων. Το διακύβευμα δεν είναι αν θα μειωθούν ή όχι κάποιες συντάξεις και αν θα αυξηθούν ή όχι οι ασφαλιστικές εισφορές. Το πραγματικό διακύβευμα είναι αν θα εξακολουθήσει να υπάρχει ασφαλιστικό σύστημα και συντάξεις ή όχι. Και αν δεν μειωθεί το κόστος του και δεν ενισχυθούν τα έσοδά του, η απάντηση είναι προφανής...
Προφανής, βέβαια, για όσους σκέπτονται στοιχειωδώς λογικά. Γιατί η σημερινή κυβέρνηση, οι ίδιοι άνθρωποι που πολέμησαν λυσσασμένα τη μεταρρύθμιση Γιαννίτση το 2001 και σήμερα κατηγορούν την τότε κυβέρνηση ότι δίστασε και ολιγώρησε(!), αναζητούν τώρα μία «μαγική συνταγή» που δεν θα θίγει κανέναν, δεν θα αλλάζει τίποτα και θα εγγυάται τη βιωσιμότητα του συστήματος. Ο υπουργός που έχει αναλάβει να μαγειρέψει αυτή τη συνταγή, ο Γ. Κατρούγκαλος, απευθυνόμενος στο εσωτερικό ακροατήριο λέει ότι βρήκε τη λύση, αλλά όταν βρίσκεται απέναντι στους δανειστές παραδέχεται ότι τα πράγματα είναι δύσκολα και ότι τα νούμερα της πρότασής του δεν βγαίνουν! Μια ματιά στις προτεινόμενες παρεμβάσεις, π.χ. για τους ελεύθερους επαγγελματίες, είναι αρκετή για να καταλάβει κανείς το γιατί. Είναι προφανές ότι και η σημερινή κυβέρνηση κάνει πολιτική/κομματική διαχείριση του προβλήματος -ιδιαίτερα υπό την πίεση των κοινωνικών αντιδράσεων.
Το ασφαλιστικό είναι ένα θέμα στο οποίο δεν χωρούν μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Είναι ένα θέμα που αφορά όχι μόνο το σήμερα αλλά, κυρίως, τις επόμενες γενιές. Είναι, συνεπώς, ένα θέμα εθνικής σημασίας, γι' αυτό και η διαχείρισή του απαιτεί ευρύτερες συναινέσεις. Αυτό, όμως, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει άλλοθι για να ζητά η σημερινή κυβέρνηση λευκή επιταγή από την αντιπολίτευση για να το διαχειριστεί. Η κυβέρνηση είναι η πρώτη που πρέπει να επιδείξει γενναιότητα αλλά και σοβαρότητα. Όχι για το δικό της μέλλον -που ελάχιστα μας ενδιαφέρει- αλλά για τις επόμενες γενιές...