Όσο οι μέρες των πανελλήνιων και των προαγωγικών εξετάσεων πλησιάζουν, τόσο μεγαλώνει το άγχος των παιδιών σχετικά με αυτές. Το άγχος αυτό προέρχεται από τις αρνητικές σκέψεις μιας υποτιθέμενης αποτυχίας και απογοήτευσης των οικείων προσώπων. Όλοι όσοι έχουν περάσει από αυτές τις διαδικασίες μπορούν να καταλάβουν πώς νιώθουν τα παιδιά την περίοδο αυτή και πόσο όλα μεγεθύνονται στο μυαλό τους.
Τι είναι το άγχος και πώς επηρεάζει την απόδοση στις εξετάσεις
Το άγχος σε μικρό βαθμό είναι δημιουργικό. Είναι αυτό που μας κινητοποιεί να συγκεντρωθούμε και να δράσουμε με όλες τις δυνάμεις μας ώστε να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση, στην περίπτωση αυτή τις εξετάσεις. Το υπερβολικό όμως άγχος είναι καταστροφικό, καθώς:
• προκαλεί έντονα ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλοι, κοιλόπονοι, εμετοί, ζαλάδα, εφίδρωση, ευερεθιστότητα, μυϊκή ένταση.
• μειώνει την συγκέντρωση και την προσοχή, εμποδίζει την καθαρή σκέψη με αποτέλεσμα να μειώνεται η απόδοση, παρά τις πραγματικές δυνατότητες του ατόμου.
• προκαλεί νοητικό μπλοκάρισμα, το γνωστό μπλακ άουτ, με αποτέλεσμα το άτομο να μην μπορεί να σκεφτεί, να απογοητεύεται και να εγκαταλείπει την προσπάθεια.
Μικρές συμβουλές που μπορείτε να ακολουθήσετε την περίοδο των εξετάσεων
Η περίοδος των εξετάσεων είναι μια έντονα πιεστική και απαιτητική περίοδος. Ωστόσο μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας και να έχετε καλύτερη απόδοση στις εξετάσεις με λιγότερο άγχος. Παρακάτω υπάρχουν μερικές συμβουλές που ίσως να βρείτε χρήσιμες:
• Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι νιώθετε πιεσμένοι και κουρασμένοι την περίοδο αυτή και ίσως για αυτό σκέφτεστε αρνητικά. Αυτό που σήμερα φαίνεται «βουνό», σε λίγες μέρες ίσως δεν θα αξίζει τόσο τελικά. Συχνά είναι οι αρνητικές σκέψεις που σας εμποδίζουν να σκεφτείτε τις απαντήσεις και πιθανά όχι ότι δεν γνωρίζετε την απάντηση.
• Θα κάνετε την προσπάθεια σας με ηρεμία και θα δώσετε τον καλύτερο εαυτό σας.
• Ακόμη και αν σε ένα μάθημα δεν γράψετε καλά, αφήστε το πίσω και συγκεντρωθείτε στο επόμενο. Μπορεί να πιστεύετε ότι δεν γράψατε καλά, αλλά στην πραγματικότητα δεν θα το μάθετε μέχρι να πάρετε την βαθμολογία και ίσως η υπόθεση αυτή να είναι λανθασμένη και άδικα εκ των προτέρων να απογοητεύεστε.
• Αν από την άλλη για οποιοδήποτε λόγο δεν απαντήσετε σε κάποιες ερωτήσεις και πιστεύετε ότι ο βαθμός θα μειωθεί, αυτό ανήκει πια στο παρελθόν, δεν μπορείτε να το αλλάξετε. Το μόνο που θα καταφέρετε με αρνητικές σκέψεις και αυτοκατηγορίες είναι να ταλαιπωρηθείτε άδικα και να μην αποδώσετε και στα επόμενα μαθήματα.
• Συζητήστε και μοιραστείτε τις ανησυχίες σας με άτομα της εμπιστοσύνης σας.
• Μετά το διάβασμα ή την εξέταση επιβραβεύεστε τον εαυτό σας για την προσπάθεια και προσφέρετε του κάτι που σας ευχαριστεί, μια βόλτα, μια ταινία, ένα αφρόλουτρο, οτιδήποτε σας αρέσει.
• Κάντε διαλλείματα, ξεκουράστε το σώμα και το μυαλό σας ώστε να είναι πιο αποδοτικό.
• Αφιέρωσε λίγα λεπτά κάθε μέρα κάνοντας ασκήσεις χαλάρωσης.
• Φέρτε στον νου τον χώρο των εξετάσεων και φανταστείτε εσάς να καθόσαστε στο θρανίο ήρεμοι. Όσο πιο συχνά το κάνετε τόσο πιο πολύ εξοικειώνεστε με τον χώρο και τις εξετάσεις. Αν αισθανθείτε άγχος προσπαθήστε να ηρεμήσετε τον εαυτό σας στην φαντασία με κάποιες ασκήσεις χαλάρωσης, εστιασμένοι στην αναπνοή, φέρνοντας μια ευχάριστη εικόνα, επαναλαμβάνοντας εμψυχωτικές φράσεις προς τον εαυτό σας. Έτσι θα είστε προετοιμασμένοι να τα εφαρμόσετε και την ημέρα των εξετάσεων.
• Κοιμηθείτε καλά το βράδυ. Όταν πέφτετε για ύπνο υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι ο χρόνος αυτός είναι για να κοιμηθείτε και να ξεκουραστείτε, και όχι για να σκεφτόσαστε το διάβασμα ή τι θα γίνει στις εξετάσεις. Οι σκέψεις αυτές δεν βοηθούν στο να χαλαρώσετε και επιπλέον δεν θα έχετε ξεκουραστεί με αποτέλεσμα να έχετε μειωμένες δυνάμεις την επόμενη ημέρα. Αν έρχονται αγχωτικές, αρνητικές σκέψεις προσπαθήστε να τις διώξετε και σκεφτείτε κάτι ευχάριστο που σας ηρεμεί.
• Φροντίστε το φαγητό σας. Μην αμελείτε γεύματα και μην τρώτε μόνο γρήγορο φαγητό.
• Πριν και κατά την διάρκεια της εξέτασης αν νιώθετε το άγχος να σας κυριεύει, θυμηθείτε ότι δεν υπάρχει κάποια πραγματική απειλή, είναι οι αρνητικές σκέψεις και ο φόβος της αποτυχίας που σας προκαλούν το άγχος και όλα τα σωματικά συμπτώματα που βιώνετε. Εστιαστείτε για λίγο στις αναπνοές σας και υπενθυμίστε στον εαυτό ότι μπορείτε με ηρεμία να τα καταφέρετε.
Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά την περίοδο των εξετάσεων
Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τα παιδιά την περίοδο των εξετάσεων, ενθαρρύνοντάς τα, ακούγοντας τις ανησυχίες τους και επιβραβεύοντας την προσπάθεια τους. Παρακάτω υπάρχουν μερικές συμβουλές που μπορούν να ακολουθήσουν οι γονείς ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά την περίοδο των εξετάσεων:
• Ακούστε τις ανησυχίες και τους φόβους των παιδιών. Δείξτε ότι καταλαβαίνετε το άγχος τους, μοιραστείτε τα συναισθήματα σας και καθησυχάστε τους φόβους τους.
• Ακούστε και σεβαστείτε τις επιθυμίες των παιδιών, για παράδειγμα αν θέλουν κάποια βοήθεια στο διάβασμα και αν δεν θέλουν, μην τα πιέζετε.
•Γράψτε μαζί με το παιδί σε ένα χαρτί όλα όσα το αγχώνουν και αντιμετωπίστε τα. Έτσι θα βγουν από το μυαλό τους και θα μπορέσετε μαζί να κάνετε εναλλακτικές, πιο βοηθητικές σκέψεις.
• Δημιουργήστε ένα ήρεμο και ήσυχο περιβάλλον στο σπίτι την περίοδο των εξετάσεων για να μπορούν τα παιδιά να διαβάσουν απερίσπαστα. Αποφύγετε τις επισκέψεις στο σπίτι την περίοδο αυτή.
• Φροντίστε να έχουν τα παιδιά καλό και θρεπτικό φαγητό.
•Υπενθυμίστε τους να κάνουν μερικά διαλείμματα, να βγούνε μια βόλτα, να ακούσουν χαλαρωτική μουσική, να κάνουν κάποιες ασκήσεις χαλάρωσης, να ασχοληθούν για λίγο με μια ευχάριστη δραστηριότητα, ώστε να ξεκουράζονται και όχι να εξαντλούν τον οργανισμό τους.
• Εστιάστε στο θετικό, όχι στο αρνητικό. Μην επαναλαμβάνετε αρνητικά σχόλια των παιδιών και μην μιλάτε για αποτυχία.
• Για τα παιδιά που προσπαθούν να μπουν σε κάποια σχολή, υπενθυμίστε τους ότι πάντοτε υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, αν δεν πετύχουν με την πρώτη στην σχολή που επιθυμούν και ότι αυτό είναι κάτι που θα συζητήσετε μετά τις εξετάσεις. Αυτό που αυτή την περίοδο έχει προτεραιότητα και σημασία είναι να εστιαστούν στις εξετάσεις τους.
• Πείτε στα παιδιά πόσο πολύ τα αγαπάτε (κάντε το όχι μόνο την περίοδο αυτή, αλλά συχνά) και ότι είστε υπερήφανοι για την προσπάθεια που κάνουν.
• Μην έχετε υπερβολικές απαιτήσεις από τα παιδιά και μην τα πιέζετε να πετύχουν κάτι που εσείς και όχι τα ίδια επιθυμούν.
Η περίοδος των εξετάσεων είναι μια αρκετά πιεστική περίοδος. Ωστόσο μην αφήσετε τις αρνητικές σκέψεις και το άγχος που προκαλούν να σας κυριεύσουν. Με την κατάλληλη πάντοτε προετοιμασία, με ηρεμία και θετική σκέψη θα μπορέσετε να τα καταφέρετε. Ακόμη και αν δεν αποδώσετε όπως θα θέλατε, περιμένετε τα αποτελέσματα και μην κάνετε υποθέσεις που μπορεί να μην επαληθευτούν. Και αν ακόμη δεν περάσετε στην σχολή που επιθυμείτε θυμηθείτε ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για όλους. Δεν τελειώνει τίποτα, το μέλλον είναι δικό σας και αν προσπαθήσετε θα τα καταφέρετε, όπως πολλοί άλλοι που βρέθηκαν στο παρελθόν στην θέση σας.