Ωραίο το σύνθημα αλλά το έλεγαν λίγο ανάποδα... δεν ήταν «Ο Σύριζα αλλάζει την Ευρώπη» αλλά «Η Ευρώπη αλλάζει τον Σύριζα»*
Φαντάζομαι τις περιπέτειες αυτής της κυβέρνησης, όπως περίπου τις περιπέτειες της θρυλικής Πολυάννας. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ επιτέλους μπήκε στην «εθνική οδό», σκέφτομαι μετά την τελευταία αυτή συμφωνία με τους θεσμούς, μόνο που η αυτή περιπέτεια, μέχρι να καταλήξει σ' αυτή την κεντρική «οδική» αρτηρία είναι κωμικοτραγική. Είναι σα να θες να πας από Αθήνα - Θεσσαλονίκη, χωρίς να πληρώσεις διόδια και μόλις φτάσεις στα πρώτα στις Αφίδνες, να πάρεις ό,τι παράδρομο βρίσκεις αριστερά και δεξιά, να πας πάνω κάτω όλη την Ελλάδα για κάνα χρόνο, να ξοδέψεις όλες τις βενζίνες και τα ψιλά, σε νερά και σάντουιτς και μόλις ξαναβγείς στην εθνική οδό να διαπιστώσεις ότι είσαι πάλι στα διόδια Αφιδνών. Αποφασίζεις -αναγκαστικά- να τον πας το δρόμο λοιπόν, κανονικά κι ορθόδοξα προς Θεσσαλονίκη και πανηγυρίζεις γι' αυτό ως επιτυχής έκβαση της περιπέτειας, παραβλέποντας πως εκτός της αχρείαστης ταλαιπωρίας, μετά από τόσο καιρό ακρίβυναν και τα διόδια.
Βέβαια, μπορεί ίσως να σου απαλύνει την ιστορία το παρηγορητικό «τουλάχιστον προσπαθήσαμε». Μπορεί; Μπορεί αυτή η αναφορά και η θεωρητικώς σκληρή διαπραγμάτευση ν' αποτελεί επιχείρημα; Και λέω θεωρητικώς γιατί και για να μετακινήσεις ένα βουνό, οπωσδήποτε θα καταβάλεις μια κάποια προσπάθεια και θα κουραστείς, ωστόσο δε σημαίνει ότι αυτή, δεν έγινε εξ αρχής τσάμπα. Το «τουλάχιστον προσπαθήσαμε» μπορεί να το επικαλεστεί ένας σχολικός θίασος, που ανεβάζει Σαίξπηρ, στους φίλους, συμμαθητές και κηδεμόνες που την παρακολούθησαν. Όταν πας στο εθνικό θέατρο όμως, δε θες μετά το τέλος να βγει ο πρωταγωνιστής και ν' αρχίσει να σου εξηγεί, πως η παράσταση μπορεί ήταν για ντομάτες αλλά θα πρέπει να σας αρέσει, γιατί έλιωσαν στις πρόβες και έκαναν γενική πριν την πρεμιέρα για 17 ώρες.
Επίσης η κάθε προσπάθεια, ιδίως όταν κουβαλάς στην πλάτη σου έντεκα εκατομμύρια ανθρώπους, καλό είναι να έχεις κι ένα σχέδιο Β. Ο Τσίπρας δικαιούταν να έχει πίστη στις ικανότητες του να πείσει τους Ευρωπαίους και να προσπαθήσει, δεν είχε δικαίωμα όμως, να μην έχει εναλλακτικό σχέδιο στην περίπτωση αποτυχίας, που φυσικά αρκετοί επισημαίναμε, χωρίς να είμαστε η αντιπολίτευση και χωρίς να θέλουμε να πέσει απ' την κυβέρνηση ώστε ν' ανέβουμε εμείς. Στην πολιτική δικαιούσαι να μπλοφάρεις αλλά δεν δικαιούσαι να μην έχεις σχέδιο διαφυγής. Δε θυμάμαι ούτε έναν συριζαίο ν' απάντησε ούτε μια φορά στο ερώτημα «κι αν δεν τους πείσετε;».
Το «τουλάχιστον προσπαθήσαμε» μπορεί να το επικαλεστεί ένας σχολικός θίασος, που ανεβάζει Σαίξπηρ, στους φίλους, συμμαθητές και κηδεμόνες που την παρακολούθησαν.
Ψέμα ή αυταπάτη; Ένας σοβαρός πολιτικός δε θα έλεγε «θα τους πείσουμε» αλλά «θα προσπαθήσουμε να τους πείσουμε». Δεν θα έλεγε «θα σκίσουμε τα μνημόνια» αλλά «θα προσπαθήσουμε να σκίσουμε τα μνημόνια». Δε νομίζω ότι ο Τσίπρας είχε αυταπάτες. Οι ψηφοφόροι είχαν αυταπάτες. Ο Τσίπρας «πούλησε» αυταπάτες γιατί οι ψηφοφόροι αυταπάτες θέλαν ν' αγοράσουν. Ποιος θα ψήφιζε έναν ρεαλιστή πολιτικό, που θα δεσμευόταν για την προσπάθεια κι όχι για το αποτέλεσμα; Το λεγόμενο -με οικονομολογικούς όρους, κόστος ευκαιρίας (opportunity cost) δε θα το μάθουμε ποτέ. Άλλωστε «οι άνθρωποι γνωρίζουν τα γινόμενα, τα μέλλοντα γνωρίζουν οι Θεοί», που θα 'λεγε κι ο Καβάφης. Οι πολιτικοί έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη αλλά μην τους φάμε και το λιγοστό δίκιο που έχουν. Αυταπάτες με ανύπαρκτα λεφτά πούλησε κι ο ΓΑΠ ώστε να εκλεγεί και μνημόνια σκισμένα κι ο Σαμαράς αλλά βλέπεις ότι κατά έναν μυστήριο τρόπο, μόλις ανοίγουν οι κάλπες, κλείνουν οι μνήμες.
Ας ανασκευάσω λοιπόν λέγοντας πως ένας σοβαρός πολιτικός σ' ένα σοβαρό εκλογικό σώμα, δε θα έλεγε «θα τους πείσουμε» αλλά «θα προσπαθήσουμε να τους πείσουμε».
Η χώρα θα βγει απ' την κρίση όταν αποκτήσουν κρίση οι πολίτες της. Είμαστε αυτό που εκλέγουμε.
*Από την παράσταση «20 Χρόνια Stand-up Comedy»