Το Brexit από τα μάτια ενός Έλληνα του Λονδίνου

Η «προσωπική δημοκρατία» του καθενός είναι η μάστιγα της εποχής μας. Μέσα σε λίγες ημέρες βρεθήκαμε αντιμέτωποι με πιθανή διάλυση του Ηνωμένου Βασιλείου, που ήδη φαίνεται να αμφισβητεί τον ίδιο του τον εαυτό καθώς και τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος. Ως μετανάστες σε αυτή τη χώρα νιώσαμε για πρώτη φορά μία έντονη απειλή που βασίστηκε σε πλαστά διλήμματα και προεκλογικές υποσχέσεις. Ελπίζω το εν λόγω δημοψήφισμα να αποτελέσει την αρχή του τέλους μίας πνευματικής κρίσης που σιγά-σιγά αρχίζει να επιπλέει σε διάφορες χώρες της Ε.Ε.
Paul Hackett / Reuters

Ο τελευταίος μήνας στην Αγγλία είναι αναμφισβήτητα η πιο έντονη περίοδος που έχει βιώσει το Ηνωμένο Βασίλειο εδώ και δεκαετίες. Με τον κόσμο να χωρίζεται κυριολεκτικά σε δύο μεγάλα στρατόπεδα, τα ΜΜΕ της χώρας επιχείρησαν να σκιαγραφήσουν την ιδιοσυγκρασία των πολιτών και τάχθηκαν υπέρ ή κατά της παραμονής, με το "Leave" να συγκεντρώνει έντονη στήριξη κυρίως από tabloids όπως Daily Mail, The Sun, Metro κ.α. Η μάχη ήταν πολυεπίπεδη, όμως μόλις δύο εβδομάδες μετά το δημοψήφισμα οι βασικοί εμπνευστές του Brexit μαζί με τον πρωθυπουργό David Cameron, εξαφανίζονται από τη πολιτική ζωή της χώρας "like a fart in the wind" .

Είναι γεγονός ότι το νησί δεν έχει επηρεαστεί από την προσφυγική κρίση. Ο Cameron κράτησε τα σύνορα κλειστά και παραχώρησε άσυλο σε πολύ μικρούς αριθμούς προσφύγων, ενώ στην έκκληση της Γερμανίας να επιτρέψει την είσοδο σε 3,000 παιδιά, η κυβέρνηση δεν έδωσε σαφείς απαντήσεις. Έχοντας ζήσει στην Αγγλία δύο χρόνια δεν έχω αισθανθεί ποτέ αφιλόξενα. Η ζωή μου όμως κινείται κυρίως μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών και ομολογώ ότι για πρώτη φορά μετά τη μετανάστευση είδα τη φούσκα στην οποία ζούσα να εξατμίζεται εντός λίγων ωρών. Το puzzle άρχισε να συμπληρώνεται όταν με τα αποτελέσματα στις 24 Ιουνίου ήρθαμε αντιμέτωποι με την πραγματικότητα που η Ευρώπη μέχρι σήμερα αγνοούσε ή έκανε τα στραβά μάτια: Αγγλία δεν είναι μόνο το Λονδίνο.

Συντριπτικά ποσοστά στη πρωτεύουσα και διάφορες πόλεις γύρω από αυτή ψήφισαν υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε., ενώ η υπόλοιπη χώρα με μοναδική εξαίρεση τη Σκωτία, ενέδωσε στην ξενοφοβία, τον ρατσισμό και κυρίως τα ψέματα που μέσα σε διάστημα μίας εβδομάδας κατέρρευσαν σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Με την ανακοίνωση της παραίτησης του Nigel Farage στις 4 Ιουλίου, που αποτελεί τη μόνη πραγματική Independence Day των ημερών, τα πράγματα ξεκαθάρισαν. Οι προεκλογικές υποσχέσεις των Συντηρητικών λειτούργησαν ανασταλτικά, τερματίζοντας πρόωρα την πολιτική καριέρα τόσο του David Cameron, αλλα και των βασικών υποστηρικτών του Brexit που βρέθηκαν αντιμέτωποι με το τέρας λαϊκισμού που εξέθρεψαν. Ίσως ο ασυνήθιστα άχρωμος και χωρίς πάθος λόγος του Boris Johnson στη συνέντευξη τύπου μετά το Brexit να αποτελεί το μόνο ειλικρινές στοιχείο σε όλο το παραλήρημα ψεμάτων και πλασματικών αριθμών. Η δολοφονία δε της Jo Cox μάλλον ξεπεράστηκε ταχύτατα ως μεμονωμένο γεγονός και η ζωή στην Αγγλία συνεχίζεται με τους γνώριμους ρυθμούς.

Έχοντας ζήσει στην Αγγλία δύο χρόνια δεν έχω αισθανθεί ποτέ αφιλόξενα. Η ζωή μου όμως κινείται κυρίως μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών και ομολογώ ότι για πρώτη φορά μετά τη μετανάστευση είδα τη φούσκα στην οποία ζούσα να εξατμίζεται εντός λίγων ωρών.

Εάν εστιάσουμε σε αντίστοιχα πολιτικά γεγονότα του παρελθόντος, μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τη συσπείρωση επικίνδυνων και αγνώστων στοιχείων σε πολιτικές κινήσεις, όπως π.χ. αυτή του "Leave". Το φαινόμενο είναι διεθνές και σε αυτό η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Ένα χρόνο μετά το περσινό δημοψήφισμα οι συνέπειες είναι εμφανείς με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται ακόμα και σήμερα, ενώ τα ΟΧΙ και ΝΑΙ αποτελούν βασικό φίλτρο για «επιφανείς» φιγούρες της ελληνικής κοινωνίας, όπως βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ ή εμπνευστές «αχρωμάτιστων» πολιτικών κινήσεων. Κοινοί παρονομαστές και των δύο δημοψηφισμάτων είναι η έλλειψη παιδείας, η ελλιπής ενημέρωση και τα ψέματα που οδηγούν σε φαινόμενα κοινωνικών αναταραχών.

Πριν λίγα χρόνια αποκτήσαμε ρόλο θεατή σε λαϊκά δικαστήρια στην πλατεία Συντάγματος που πίσω από τις μάσκες «Αγανακτισμένων πολιτών» υψώνονταν κρεμάλες και υποσχέσεις για «Γουδί», ενώ οι προπηλακισμοί και επιθέσεις σε πολιτικούς ήταν συχνό φαινόμενο. Ο όχλος είναι πάρα πολύ απρόβλεπτος, όλοι είναι ευπρόσδεκτοι και χάρη σε αυτόν η Χρυσή Αυγή απέσπασε 6% στις εκλογές του 2012. Πιθανότατα η δικαιοσύνη δεν έδωσε τη δέουσα προσοχή το 2011, αφήνοντας το μίσος και την ανομία να κυριαρχήσουν. Αντίστοιχα θα είναι και τα αποτελέσματα νέων κινημάτων όπως των «Παραιτηθείτε» ή trends που προσκαλούν ανοιχτά τον κόσμο να «ρίξει» μία εκλεγμένη κυβέρνηση. Οι ζυμώσεις είναι δεδομένες.

Η «προσωπική δημοκρατία» του καθενός είναι η μάστιγα της εποχής μας. Μέσα σε λίγες ημέρες βρεθήκαμε αντιμέτωποι με πιθανή διάλυση του Ηνωμένου Βασιλείου, που ήδη φαίνεται να αμφισβητεί τον ίδιο του τον εαυτό καθώς και τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος. Ως μετανάστες σε αυτή τη χώρα νιώσαμε για πρώτη φορά μία έντονη απειλή που βασίστηκε σε πλαστά διλήμματα και προεκλογικές υποσχέσεις. Ελπίζω το εν λόγω δημοψήφισμα να αποτελέσει την αρχή του τέλους μίας πνευματικής κρίσης που σιγά-σιγά αρχίζει να επιπλέει σε διάφορες χώρες της Ε.Ε. Η ανάγκη για ενότητα δεν υπήρξε ποτέ στο παρελθόν τόσο έντονη όσο είναι σημέρα. Τα ιδανικά της Ε.Ε. είναι εφόδια ελευθερίας που δεν αντικαθίστανται και αυτό συνοψίζεται στη μακρά περίοδο εκεχειρίας που έχει προσφέρει η ένωση εδώ και δεκαετίες. Οι αλλαγές είναι απαραίτητες, αλλά πάνω απ' όλα διδαχτήκαμε ως πολίτες της ότι τυχόν διορθώσεις είναι εφικτές χωρίς να γκρεμιστούν όλα τα θεμέλια.

Δημοφιλή