Το 2009, πολύ πριν παγιωθεί η αντίληψη για τις επιλογές-εκπλήξεις της επιτροπής, το Ινστιτούτο Νόμπελ της Νορβηγίας, βράβευσε τον Μπάρακ Ομπάμα με το Νόμπελ Ειρήνης εννέα μόλις μήνες μετά την είσοδο του στον Λευκό Οίκο. Στην αιτιολόγηση για την απόφαση της, η επιτροπή εξήγησε ότι απένειμε την μέγιστη τιμητική διάκριση στον Ομπάμα για τις «εξαιρετικές προσπάθειές του να εντείνει τις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις και τη συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων» και για το γεγονός ότι «πολύ σπάνια έχει ένας άνθρωπος καταφέρει, στο βαθμό που το έκανε ο Ομπάμα, να συγκεντρώσει τα βλέμματα του κόσμου και να δώσει στους πολίτες ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον».
Ήταν, φυσικά, μια ατυχέστατη στιγμή στην ιστορία του Ινστιτούτου, αλλά η πενταμελής επιτροπή, για να είμαστε δίκαιοι και αντικειμενικοί, παρασύρθηκε, όπως και οι υπόλοιποι παγκοσμίως από την σαρωτική προβολή και την χαρισματική προσωπικότητα ενός ψηλού, μαύρου, συνεσταλμένου πολιτικού με αμίμητο στυλ και gravitas, του οποίου ο λόγος ήταν τόσο ορμητικός, τόσο αισιόδοξος, τόσο λαμπερός που σε τύφλωνε. Όπως εγραψε τότε χαρακτηριστικά για τον Ομπάμα και ένας άλλος Νομπελίστας Ειρήνης, ο Χένρι Κίσιντζερ, ποτέ άλλοτε μετά τον JFK δεν επενδύθηκαν τόσες ελπίδες και τόσες προσδοκίες σε ένα νέο αμερικανό πρόεδρο όσο στον Μπάρακ Ομπάμα.
Βέβαια, μπορεί ο Χένρι να έχει τόση σχέση με την ειρήνη όση η Λωζάνη με την Κοζάνη αλλά ως βαθύς γνώστης της αμερκανικής ρεαλπολιτίκ σκηνής φανταζόταν λίγο-πολύ πως θα κατέληγε η όλη «Yes, We Can!» ιστορία. Και για να είμαστε εξίσου δίκαιοι και αντικειμενικοί ήταν αναπόφευκτο και πρακτικά αδύνατον τέτοιες υπερβολικές προσδοκίες να εκπληρωθούν. Ωστόσο, μετά το αξιοθρήνητο επεισόδιο που ήταν η Προεδρία Μπους τζούνιορ η οποία κληροδότησε δύο πολέμους σε Ιράκ και Αφγανιστάν και ένα στρατόπεδο-ντροπή, το Γκουαντάναμο, όλοι περιμέναμε από τον Νομπελίστα Ειρήνης και πρώτο μαύρο Προεδρο των ΗΠΑ, αν όχι σπουδαία πράγματα τουλάχιστον τα βασικά. Μόνο που, δυστυχώς, δεν ήρθαν έτσι τα πράγματα.
Είναι αξιοσημείωτο ότι το 2009, για να μιλήσουμε με δεδομένα, όταν ο Ομπάμα αποδεχόταν το Νόμπελ Ειρήνης, που κακώς για μένα το δέχτηκε, είχε ήδη ξεκινήσει το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα ρίψης βομβών με μη επανδρωμένα σκάφη (drones) στη Μέση Ανατολή, που προκάλεσε τον θάνατο εκατοντάδων, αν όχι χιλιάδων, αθώων αμάχων για το οποίο δέχτηκε την έντονη κριτική της Διεθνούς Αμνηστίας, η οποία ζήτησε από το αμερικανικό Κογκρέσο τη διεξαγωγή επείγουσας ανεξάρτητης έρευνας. Στα έξι από τα 8 χρόνια διακυβερνησης, ο Ομπάμα ενέκρινε αεροπορικούς βομβαρδισμούς στο Ιράκ, το Αφγανιστάν, στο Πακιστάν, στη Σομαλία, την Υεμένη, στη Λιβύη και στη Συρία στη μάχη των Αμερικανών κατά του ISIS.
Ο Μπάρακ Ομπάμα, θα μου αντιτείνετε, δεν εξελέγη πρόεδρος της Διεθνούς Αμνηστίας ούτε πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Εξελέγη δύο φορές πρόεδρος των ΗΠΑ για να υπερασπίσει αλλά και να προωθήσει πρωτίστως τα στρατηγικά συμφέροντα της χώρας του και μάλιστα σε καθεστώς πολιτικής ομηρείας από τους Ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο. Ήταν, όμως το Κογκρέσο, σε τελευταία ανάλυση το πρόβλημα ή το άλλοθι; Το ερώτημα είναι θεμιτό και πρέπει να τεθεί.
Ποτέ δε θα μάθουμε, βέβαια, αν ο Ομπάμα είχε την πλειοψηφία σε Γερουσία και Κογκρέσο, κατά πόσο όντως θα εκπλήρωνε μια απο τις βασικές και πιο δημοφιλείς προεκλογικές δεσμεύσεις του το 2008, να κλείσει τη φυλακή-κάτεργο του Γκουαντάναμο, σύμβολο ντροπής που εξακολουθεί να κηλιδώνει την υπόληψη των ΗΠΑ στον υπόλοιπο κόσμο. Να θυμίσω ότι υπό την οχτάχρονη προεδρία Ομπάμα ούτε ένας - έστω για τα μάτια του κόσμου - αμερικανός αξιωματούχος δεν δικάστηκε για τα βασανιστήρια σε κολαστήρια τύπου Abu Ghraib. Να θυμίσω επίσης ότι ο αμερικανός πρόεδρος αθέτησε την υπόσχεση του να αποδεσμεύσει πάνω από 2000 φωτογραφίες από βασανισμούς κρατουμένων από αμερικανούς στρατιώτες, τραβηγμένες σε διάφορα αμερικανικά στρατιωτικά κέντρα κράτησης στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Περιμένω με ανυπομονησία τα απομνημονεύματα του απερχόμενου προέδρου για να διαβάσω αναλυτικά τους λόγους που τον οδήγησαν σ'αυτή την απαράδεκτη - σύμφωνα με τους New York Times - απόφαση.
Διάβασα κάπου, ανάμεσα στα αναρίθμητα και μονομερώς αγιογραφικά αφιερώματα ποικίλης ποιότητας για τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ, ότι ο Μπαράκ Ομπάμα «μπορεί αυτά τα 8 χρόνια διακυβέρνησης να μην έκανε όλα όσα είχε υποσχεθεί αλλά ήταν τουλάχιστον κύριος. Οχτώ χρόνια χωρίς σκάνδαλα, ειδικές επιτροπές, παραπομπές, ερωμένες και τα λοιπά γνωστά. Ήταν η προσωποποίηση του class». Δε θα διαφωνήσω. Αν και τις τελευταίες εβδομάδες ο Ομπάμα σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να σταματήσει τον Τραμπ, χρησιμοποίησε γλώσσα και ύφος που μόνο classy δεν ήταν και που τελικά και μάλλον αναπόφευκτα γύρισε μπούμερανγκ για τους Δημοκρατικούς.
Ο ψηλόλιγνος αφροαμερικάνος που εισέβαλε στη ζωή μας σαν κομήτης και θα κατέβει σήμερα από το θρυλικό Air Force One στο Ελ. Βενιζέλος χαμογελώντας στα φλας των φωτογράφων με εκείνο το απαράμιλλα γλυκό, σχεδόν αγορίστικο, χαμόγελο που σου κάνει την καρδιά κομμάτια, απεδείχθη τελικά ο αμερικανότερος Αμερικανός πρόεδρος. Πολύ κουλ, πολύ επικοινωνιακός, πολύ κύριος και πολύ κατώτερος των περιστάσεων. Welcome to Athens Mr. President!
Το πιο πρόσφατο βιβλίο του Γ. Κασιμέρη «Ακραία Φαινόμενα Διαρκείας: Βία και Τρομοκρατία στη Μεταπολίτευση», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.