1. Γιατί ήταν σημαντική;
9 χρόνια πέρασαν από την τελευταία φορά που η Ελλάδα είχε εκδώσει αντίστοιχης διάρκειας ομόλογο. Ήταν Μάρτιος 2010, λίγο πριν η χώρα εισέλθει στο μνημόνιο. Ως εκ τούτου, η έκδοση από μόνη της είναι ένα πολύ θετικό βήμα με ισχυρό συμβολισμό.
2. Πόσο υψηλό ήταν το επιτόκιο;
Το επιτόκιο που δανειστήκαμε ήταν πολύ υψηλό (3,9%). Η Πορτογαλία που βγήκε πρόσφατα από το μνημόνιο δανείζεται με μόλις 1,4%. Κι αυτό θα πρέπει να μας ανησυχεί.
3. Πού κυμάνθηκε το spread;
To αντίστοιχο γερμανικό επιτόκιο ανέρχεται σε 0,15%, άρα η διαφορά μας (το περίφημο spread) είναι ίση με 3,75%. Είναι μάλιστα ακόμη υψηλότερη από την αντίστοιχη διαφορά το 2010. Τότε η χώρα στα πρόθυρα του μνημονίου είχε δανειστεί με 6,3%, ενώ η Γερμανία δανειζόταν με 3,1% (spread= 3,2%).
4. Ποιά δάνεια αντικαθιστά;
Με τα 2,5 δις που άντλησε το ελληνικό κράτος αντικαθιστά το αντίστοιχο ποσό των δανείων του ΔΝΤ που λήγουν το 2019. Τα δάνεια του ΔΝΤ είναι ακριβά, καθώς πληρώνουμε επιτόκιο 3,65%. Τα αντικαθιστούμε όμως με ένα ομόλογο ακόμα πιο ακριβό! Τη στιγμή μάλιστα που για το σκοπό αυτό λάβαμε πέρυσι τον Αύγουστο τα 15 δις της τελευταίας δόσης του μνημονίου, με πολύ φθηνό επιτόκιο κάτω από 1%.
5. Σε τι αποσκοπούσε επικοινωνιακά;
Ήταν κυρίως μια επικοινωνιακή κίνηση από την πλευρά της κυβέρνησης, που στόχευε πρωτίστως στο εσωτερικό της χώρας. Έγινε με σκοπό να πείσει προεκλογικά τους Έλληνες ψηφοφόρους ότι η Ελλάδα πράγματι βγήκε από τα μνημόνια και πλέον δανείζεται μόνη της, έστω και με τσουχτερό επιτόκιο.
6. Γιατί αυτή τη χρονική στιγμή;
Η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να βγει στις αγορές μια εβδομάδα πριν το Eurogroup της 11ης Μαρτίου, το οποίο θα κρίνει την επιτυχία ή όχι της 1ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης. Βιάστηκε να το κάνει γιατί γνωρίζει πως πιθανότατα δε θα περάσει την αξιολόγηση. Κι αυτό θα δημιουργήσει αρνητικό αντίκτυπο, με συνέπεια τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων να αυξηθούν εκ νέου.
7. Πότε θα ήταν η καταλληλότερη στιγμή;
Θα μπορούσε απλούστατα να εργαστεί για να κλείσει τα ανοιχτά μέτωπα της αξιολόγησης κι έτσι να εισπράξει το 1 δις της δόσης, να πάρει τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και να μειώσει ακόμα πιο πολύ τα spreads. Τότε θα ήταν η κατάλληλη στιγμή να βγει στις αγορές. Το κόστος μάλιστα για τον προϋπολογισμό θα ήταν κατά δεκάδες εκατομμύρια χαμηλότερο, λόγω της περαιτέρω μείωσης του επιτοκίου.
Εν όψει όμως και των προσεχών εκλογών, προτίμησε να υλοποιήσει μόνο την ατζέντα παροχών της και όχι να εφαρμόσει κάποιες απαραίτητες δομικές αλλαγές. Πράττοντας όμως έτσι κινδυνεύει να μην καρπωθεί τα οφέλη που περιγράψαμε από το κλείσιμο της αξιολόγησης.
8. Θα ξαναβγεί η Ελλάδα στις αγορές το 2019;
Με τις 2 εκδόσεις ομολόγων (5ετες και 10ετες) που έχει πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής η χώρα το 2019 έχει αντλήσει συνολικά €5 δις. Σχεδόν δηλαδή τα μισά από τα €12 δις δανείων που λήγουν φέτος (εξαιρουμένων των εντόκων γραμματίων και των repos). Αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές πιθανώς να επιχειρήσει κάποια ακόμη έξοδο. Σε διαφορετική περίπτωση θα χρησιμοποιήσει τα χρήματα από το μαξιλάρι ασφαλείας.
9. Πώς αντέδρασαν οι επενδυτές;
Αυτή τη φορά περισσότεροι Ευρωπαίοι θεσμικοί επενδυτές και διαχειριστές διαθεσίμων επέλεξαν να αγοράσουν το ελληνικό ομόλογο και λιγότερα κερδοσκοπικά Hedge funds (τα οποία μονοπωλούσαν μέχρι πρότινος το ενδιαφέρον). Το έπραξαν κυρίως γιατί το επιτόκιο του 4% είναι εξαιρετικά ελκυστικό στις μέρες μας, που οι αποδόσεις σε καταθέσεις και ομόλογα είναι μηδενικές. Πήραν λοιπόν συνειδητά ένα ρίσκο, για ένα πολύ μικρό ποσοστό βέβαια του χαρτοφυλακίου τους, ώστε να προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις στους πελάτες τους.
10. Τι μέλλει γενέσθαι;
Ο δρόμος παραμένει ανηφορικός και δύσκολος. Οι προκλήσεις είναι μεγάλες για την ελληνική οικονομία και οι ξένοι επενδυτές παραμένουν εξαιρετικά επιφυλακτικοί απέναντι στο ελληνικό πολιτικό σύστημα. Θα πρέπει λοιπόν να σοβαρευτούμε και να λύσουμε τις χρόνιες παθογένειες που μας ταλαιπωρούν, ώστε να τους πείσουμε να τοποθετήσουν τα χρήματά τους εδώ και να μη ξαναζήσουμε τις μέρες του 2010.