Μπορεί οι εγχώριοι πραματευτάδες να τις υποβαθμίζουν, ωστόσο οι ευρωεκλογές αποτελούν το πιο σημαντικό πεδίο της πολιτικής συμμετοχής. Δεν υποκρύπτω βεβαίως τη θέση μου κάτω από τον παχύρρευστο και εμβριθή ισχυρισμό «Η νίκη θα έχει ευρωπαϊκό πρόσημο και όχι εθνικό», η οποία συγκλονίζει τα λογικά μας και ξεσηκώνει τα σερνικά να τραβάνε κουμπούρια για ενθουσιώδεις μπαλοθιές! Πάνω από σαράντα χρόνια είμαστε ως χώρα εταίρος της ευρωπαϊκής οικογένειας και η πρόταση του νεοδημοκράτη Προέδρου είναι να τον ψηφίσουν οι πολίτες για να πάει η Ελλάδα ακόμη πιο κοντά στην Ευρώπη! Η πρόταση είναι ουτοπική, διότι είμαστε έθνος άμορον, δηλαδή κακορρίζικο, στα Νότια Βαλκάνια, περιτριγυρισμένοι από όμορους Τούρκους, άμοιρους Σκοπιανούς και κακόμοιρους Αλβανούς και σε τούτο το γεωπολιτικό κεφαλοκλείδωμα μόνο …Ευρωπαίοι δεν νιώθουμε.
Διακρίνουμε την ανησυχία, ίσως και αγωνία στα τηλεοπτικά σποτάκια της κυβερνώσας παράταξης να συσπειρώσει τον κομματικό πυρήνα της και να μην κατρακυλήσει σε χαμηλό ποσοστό. Ο νεοφερμένος supernova της αντιπολίτευσης παίζει ρόλο ζεν-πρεμιέ στο φιλμ της ζωής του γνωρίζοντας πολύ καλά ότι για το φιλοθέαμον εκλογικό ακροατήριο του δεν έχει σημασία που είναι λίγο αμόρφωτος πολιτικά, ιστορικά και γεωγραφικά. Σάμπως ο αξύριστος επαρχιώτης κολίγος είναι καλύτερη εναλλακτική; Επιμένω να απαιτώ από τους επαγγελματίες πολιτικούς κοινό νου, λογιοσύνη, εργατικότητα, ευφυΐα και «αστικότητα», δηλαδή ευγένεια, η οποία δεν καλλιεργείται απαραιτήτως λόγω καταγωγής, αλλά λόγω της ανατροφής τους.
Αλλά γιατί η Ευρώπη έχει σημασία; Διότι ο πολιτικός σχεδιασμός δεν θεσπίζεται στο κράτος-εταίρος· αυτό καλείται να υλοποιήσει αποφάσεις που λαμβάνονται περιφερειακά, στο Βέλγιο και στο Στρασβούργο. Στη χάραξη της περιβαλλοντικής πολιτικής η ΕΕ πρωτοπορεί διεθνώς, αλλά η απροσάρμοστη σε αυτήν την πολιτική Ελλάδα πληρώνει πρόστιμα· στην αγροτική πολιτική τα τρακτέρ κατεβαίνουν πανευρωπαϊκά, οπότε το ζήτημα δεν μας αφορά απλώς εγχώρια. Μας αφορά όμως η ανικανότητα να προσελκύσουμε επενδύσεις βιομηχανικές, η δυσκολία να στηθεί και να ευδοκιμήσει επιχειρηματικά ακόμη και μια μικρή εταιρεία λόγω πολυνομίας και αστάθειας του θεσμικού πλαισίου, η ατιμωρησία των κάθε είδους παραβατών και καταπατητών. Μας αφορά και η κρατική αβελτηρία για τη δημογραφική συρρίκνωση στην Ελλάδα της ΕΕ οι νέοι αντιλαμβάνονται την κατατονική διαταραχή του εκλογικού σώματος και στέκονται αμήχανοι μπροστά σε στόχους τους οποίους δεν μπορούν να διεκδικήσουν αποφασιστικά· μοιάζουν σαν να μην έχουν κίνητρο για να προκόψουν, πόσω μάλλον να φτιάξουν οικογένεια με παιδιά.
Φταίει, λοιπόν, ο δημαγωγός ή ο πρόθυμος να χειραγωγηθεί; Ο Θουκυδίδης (Ἱστορίαι, 4. 61.5) δεν ψέγει όποιον θέλει να γίνει αρχηγός, αλλά εκείνον που ακόμη πιο πρόθυμα τον ακολουθεί (οὐ τοῖς ἄρχειν βουλομένοις μέμφομαι, ἀλλὰ τοῖς ὑπακούειν ἑτοιμοτέροις οὖσιν)· πρόθυμα μπορεί να σημαίνει άκριτα, αλόγιστα κι αστόχαστα, αλλά πάντα με ιδιοτέλεια και τούτη η τελευταία είναι ανίκητη στο ζύγι των επιλογών μας. Κι έτσι, αναπόφευκτα, κατά κανόνα εκλέγονται λιμοκοντόροι και φιάκες από τα γεννοφάσκια τους, ανάξιοι να εκπροσωπήσουν και συνάμα να απαλύνουν έναν κόσμο σαστισμένο, σε κατάσταση αφασίας και πενίας.
Κι αν με ρωτήσεις, συμπολίτη μου, τι να ψηφίσεις, άραγε, θα απαντήσω αγιορείτικα «Ό,τι σε φωτίσει ο Θεός και ό,τι αναπαύει την ψυχούλα σου». Είναι ζήτημα προσωπικής ευθύνης.
***
Ο Κώστας Θεολόγου είναι Διευθυντής του Τομέα
Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου στο ΕΜΠ