«Υπήρχε μια γυναίκα αργεντίνικης καταγωγής που έφτασε τα 117 χρόνια και γι′ αυτό ακριβώς το λόγο της πήρε συνέντευξη το πρακτορείο Reuters. ”Γιατί κάνετε νυχτερινά μαθήματα”; τη ρώτησαν. ”Για να ξεκινήσω από κάπου”, απάντησε. Ετσι κι εγώ, κοντά στα 80 μου χρόνια παραδίδω τη σκυτάλη του Λογοτεχνικού Φεστιβάλ Τήνου για να ξεκινήσω να κάνω καινούργια πράγματα ...»
Μ′ αυτό το παράδειγμα ο ποιητής κι εκδότης, Ντίνος Σιώτης, πρόεδρος του Φεστιβάλ, εξήγησε χθες, Τρίτη, στην παρέα των δημοσιογράφων που είχαν συγκεντρωθεί στο «Αθηναΐκόν» της Μητροπόλεως γιατί αποφάσισε να παραχωρήσει - σε ένα μεγάλο βαθμό - το πνευματικό «παιδί» του στο νέο καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ, Βασίλη Ρούβαλη. Αποτέλεσμα, στην επέτειο των δέκα του χρόνων το Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου να δοκιμάζει νέα βήματα, ανανεωμένες ιδέες και δράσεις που ξεκινούν από φέτος να εδραιώνονται: Βραβείο σε διακριτό συγγραφέα, πρόγραμμα μεταφεστιβαλικών εκδηλώσεων στη διάρκεια της χρονιάς, συνέργειες με το ντόπιο καλλιτεχνικό δυναμικό, συνομιλία με άλλες μορφές Τέχνης. Ο εμπνευστής του επιδίωξε μέσω της Κοινωνίας των (δε)κάτων να δημιουργηθεί ένας πυρήνας πολιτισμού στο νησί της καταγωγής του με καλλιτεχνικές αιχμές και το σύγχρονο στίγμα της γραφής, από διακεκριμένους πεζογράφους και ποιητές. Και από φέτος, το Φεστιβάλ πάει ένα βήμα παραπέρα.
Δεκαπέντε λογοτέχνες, έξι χώρες, τρεις μοναδικές τοποθεσίες
Δεκαπέντε λογοτέχνες από έξι χώρες τοποθετούν για τέσσερις μέρες το μυθιστόρημα, το διήγημα, και την ποίηση στο επίκεντρο των εκδηλώσεων στην καρδιά της Τήνου. Από 24 ως 27 Ιουλίου, η Χώρα ο Αρνάδος και το Βωλάξ του νησιού γίνονται τόποι όπου η φιλαναγνωστική ανάπτυξη επιχειρεί να γίνει το αντίδοτο στην σύγχρονη, δύσκολη πραγματικότητα. Ο λόγος για ιδιαίτερους χώρους με ξεχωριστή ιστορία όπως εξήγησαν οι Ντίνος Σιώτης και Βασίλης Ρούβαλης: Το Ιδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού - ένας χώρος ο οποίος πέρασε πολλές περιπέτειες - ένα όμορφο θεατράκι στο χωριό Βωλάξ κι ένα παλιό οιονοποιείο στον Αρνάδο. Οπως, δε, συμπλήρωσαν οι συμμετοχή του κόσμου είναι τέτοια που οι χώροι παρουσιάζουν μεγάλη πληρότητα.
Οι συμμετέχοντες συγγραφείς:
Οι Ελίνα Αφεντάκη (Ελλάδα), Κώστας Βούλγαρης (Ελλάδα), Θοδωρής Γκόνης (Ελλάδα), Σταύρος Ζαφειρίου (Ελλάδα), Μαρία Καντ (Κύπρος), Μαρία Κούρση (Ελλάδα), Ειρήνη Μαργαρίτη (Ελλάδα), Ελενα Μπέη (Γερμανία), Νάνα Παπαδάκη (Ελλάδα), Μαριλένα Παπαϊωάννου (Ελλάδα), Πιλάρ Τένα (Ισπανία), Νταν Σκόφιλντ (ΗΠΑ), Γιώργος Συμπάρδης (Ελλάδα), Ερση Σωτηροπούλου (Ελλάδα) και Λουάν Τζούλις (Αλβανία), συμμετέχουν στο Φεστιβάλ που φέτος μπορεί να καυχηθεί για μερικές ενδιαφέρουσες, ανανεωτικές καινοτομίες:
Καθιερώνονται:
- Ετήσια απονομή βραβείου σε διακεκριμένο Ελληνα συγγραφέα
- Παρουσίαση - προβολή ταινιών ποιητικού κινηματογράφου
- Φωτογραφικές / εικαστικές εκθέσεις
- Μουσικές βραδιές (έντεχνη και κλασσική μουσική)
- Σειρά καλλιτεχνικών δράσεων κατά τη διάρκεια του έτους (πρόγραμμα «Μετά-Το-Φεστιβάλ» σε συνεργασία με φορείς πολιτισμού, ινστιτούτα, ιδρύματα και πανεπιστήμια.
Οσον αφορά το βραβείο του Διεθνούς Λογοτεχνικού Φεστιβάλ Τήνου που για πρώτη φορά θεσμοθετείται φέτος, θα δοθεί χρηματικό έπαθλο ύψους 12.000 δολαρίων από ανώνυμο Ελληνοαμερικανό χορηγό.
Η διοργάνωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τον Δήμο Τήνου και το Ιδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού.
Τι κρατάτε στη μνήμη από τα 10 χρόνια του Φεστιβάλ, ρωτήθηκε ο Ντίνος Σιώτης στη συνάντηση της Τρίτης. Το γράμμα του βραζιλιάνου ποιητή, μυθιστοριογράφου, δοκιμιογράφου και δημοσιογράφου, Λέντο Ίβο, λίγες μέρες μετά την επιστροφή του στην πατρίδα του, απάντησε. Είχε πάει σε τόσα λογοτεχνικά Φεστβάλ, κανένα, ωστόσο, τόσο δεμένο με τον τόπο.
Ο Θεσμός
Δεκάδες συγγραφείς από 31 χώρες έχουν φιλοξενηθεί στο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου, μεταξύ των οποίων κορυφαίοι δημιουργοί με διεθνές εκτόπισμα όπως η Αν Κάρσον, ο Ομέρο Αριτζίς, ο Γκέρχαρντ Φάλκνερ, ο Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, ο Φράνκο Λόι, καθώς και διάσημοι Έλληνες ομότεχνοί τους, όπως η Ρέα Γαλανάκη, ο Θανάσης Βαλτινός, η Ιωάννα Καρυστιάνη, ο Κώστας Μουρσελάς.
Το Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου διοργανώνεται από το σωματείο Κοινωνία των (δε)κάτων ξεκινώντας το 2010 με στόχο να καταστεί η Τήνος ένα σημείο αναφοράς και τόπος συνάντησης της σύγχρονης λογοτεχνίας στην Ελλάδα και στον κόσμο.
Σημείωμα του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή του ΔΛΦΤ, Βασίλη Ρούβαλη:
«Έχοντας την προσοχή στραμμένη στην πραγματικότητα του κόσμου και της κατάστασής του, το βλέμμα προς την ουσία της Τέχνης αποτελεί αντίδοτο. Η διοργάνωση ενός τέτοιου φεστιβάλ, λογοτεχνικού κυρίως και συνάμα τοπικού χαρακτήρα αλλά με διαστάσεις διευρυμένες, είναι ένα στοίχημα για να κερδηθεί… Αναλαμβάνοντας το ΔΛΦΤ μετά μια ολόκληρη δεκαετή παρουσίας στην Τήνο και μετακαλώντας τόσους και σημαντικούς συγγραφείς από πολλές και διαφορετικές χώρες του κόσμου, η πρώτη αίσθηση είναι η πιο αισιόδοξη: το φεστιβάλ είναι ώριμο και είναι η στιγμή ν’ ανοίξει ακόμη περισσότερο τις “φτερούγες” του, να προκαλέσει και να προσκαλέσει κι άλλες πτυχές της Τέχνης, τόσο του λόγου όσο και των άλλων μορφών της, ώστε να καλύψει όλο το φάσμα ενδιαφέροντος για το φιλότεχνο κοινό των Τηνιακών και των καλοκαιρινών επισκεπτών του νησιού.
Με την αφορμή της επετείου και της διάθεσης ανανέωσης, σχεδιάζουμε το πρόγραμμα από κοινού με τον Ντίνο Σιώτη με βήματα εξέλιξης που ήδη δρομολογούνται από τη φετινή διοργάνωση. Καθιερώνουμε τιμητικό έπαθλο-βραβείο διάκρισης σε σημαντική προσωπικότητα της λογοτεχνίας, αναπτύσσουμε σχέδιο πολιτιστικών δράσεων και εκπαιδευτικών δράσεων για το νησί, στους “υπόλοιπους” μήνες, τους μετά την τουριστική περίοδο, σε συνεργασία με ελληνικούς και ξένους φορείς. Ενώ, ακόμη, προσδοκούμε μαζί με τον σταθερό ετήσιο προγραμματισμό μας, να δηλώσουμε παρών στην αναγκαία, τη θετική και φιλόδοξη ματιά προς το μέλλον.
Η Τήνος είναι όμορφη, διαθέτει τους δικούς της θησαυρούς, πνευματικούς-πολιτισμικούς. Είναι συνυφασμένο το τοπίο της με τις Τέχνες. Αναμένουμε τους επισκέπτες μας με ιδιαίτερο ζήλο να τους προτρέψουμε προς όλ’ αυτά».
Οι παράλληλες δράσεις του Φεστιβάλ
Μουσική
Η Ναταλία Γεράκη (φλάουτο) και η Σίσσυ Μακροπούλου (άρπα), δύο σολίστ με διεθνή παρουσία, παρουσιάζοντας έργα του Μεσομήδη (Κρήτη, 2ος αι. μ.Χ.), του Ανώνυμου Αθηναίου, του Camille Saint-Saëns, του Ravi Shankar και τουJacques Ibert.[Πέμπτη 25 Ιουλίου : Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού]
Μουσική βραδιά από το τηνιακό συγκρότημα Pena Trilia. Οι Τήνιοι καλλιτέχνες(Γιάννης Μιχαήλ, Τόνια Ρουγγέρη, Κωνσταντίνος Βιδάλης) παρουσιάζουν έναπρόγραμμα έντεχνου τραγουδιού, αλλά και ρεμπέτικων και νησιώτικων, μέσααπό ένα ιδιαίτερο, σύγχρονο αισθητικό πρίσμα.[Παρασκευή 26 Ιουλίου: Ανοιχτό θέατρο Βωλάξ]
Φωτογραφική έκθεση
Έκθεση φωτογραφίας του Σπύρου Κατωπόδη (Cafè Society), σε συνεργασία με τον ποιητή Ντίνο Σιώτη, με θεματική επικέντρωση σε πορτρέτα κορυφαίων Ελλήνων συγγραφέων, πεζογράφων και ποιητών, στα αγαπημένα τους στέκια.[Τετάρτη 24 έως 31 Ιουλίου, αίθουσα Μοσχουλείου Σχολής, Χώρα Τήνου]
«Διαδρομές» σε Μουσεία
Μουσείο Χαλεπά, Μουσείο Μαρμαροτεχνίας [Πύργος Τήνου]
Εμβληματική περιήγηση στην αρχαιότερη καλλιτεχνική έκφραση του νησιού. Η τέχνη πάνω στο μάρμαρο από ανώνυμους καλλιτέχνες καθώς και η επαφή με το πρόσωπο και τον δημιουργό Γιαννούλη Χαλεπά.*
Θρησκευτικό και Λαογραφικό Μουσείο των Πατέρων Ιησουιτών [Λουτρά Τήνου]
Μοναδικό μουσείο στον κυκλαδικό χώρο, όπου επαναλειτουργεί από τον Ιούνιο 2024 συνδυάζοντας τεκμήρια της καθολικής λατρευτικής κουλτούρα της Τήνου όσο και εκθέματα προερχόμενα από τον καθημερινό βίο των Ιησουιτών μοναχών κατά τους προηγούμενους αιώνες στο νησί.
Οίνος
Το ΔΛΦΤ προτείνει τη γαστριμαργική και οινοφιλική «συνομιλία» με την τέχνη του λόγου:– Οινογευσία στο καινούργιο οινοποιείο της Μεσσαρέας [Ξινάρα Τήνου] – Περιηγήση γνωριμίας με τους τηνιακούς αμπελώνες στο περιβάλλον των μοναδικών γρανιτικών σχηματισμών [περιοχή οικισμού Φαλατάδου Τήνου]. Σε συνεργασία με την οινική εταιρεία T-OINOS.– Γευστικές επιλογές από ντόπιους κατοίκους σε δύο χαρακτηριστικούς προορισμούς του νησιού, στα Υστέρνια και στο Βωλάξ.
Προβολές ποιητικού κινηματογράφου
Από φέτος καθιερώνεται η σχετική δράση με την προβολή θεματικών ταινιών στηριγμένων σε έργα ποίησης, σύγχρονης και παλαιότερης, καθώς και την ανάδειξη σημαντικών δημιουργών του είδους. Πρώτη προβολή: Primordial των Νάνα Παπαδάκη και Γιώργου Ζορμπά (2024).
Υπαίθρια ανθολογία ποίησης
Περιδιαβαίνοντας οι επισκέπτες στα καντούνια του μεσαιωνικού χωριού Βωλάξ μπορούν να σταθούν και να διαβάσουν στίχους από το έργο σημαντικών, σύγχρονων και παλαιότερων ποιητών από το ελληνικό ποιητικό πανόραμα, γραμμένους σε τοίχους, πόρτες και παράθυρα που με ξεχωριστή επιμέλεια συντηρούν οι κάτοικοι. Ενδεικτικά, καταγράφονται ποιήματα των Κ. Παλαμά, Οδ. Ελύτη, Γ. Ρίτσου, Γ. Σεφέρη, Κ. Π. Καβάφη.