Ένα φάντασμα πλανιέται ήδη πάνω από την Κύπρο του 2020: Το υπαρκτό φάντασμα της οσμανικής πραγματικότητας, που περικυκλώνει θανατηφόρα τη Μεσόγειο και το ξερονήσι που καμαρώνει για το υψηλό βιοτικό επίπεδο των κατοίκων του. Κι αν οι περιττοί απολογητές του τουρκικού φασισμού θαμπώνονται από μια επίπλαστη ειρήνη που εγγυάται ο οδυνηρός συμβιβασμός, οι υπόλοιποι έπρεπε να συνειδητοποιούν, έστω σιγά σιγά, την οδυνηρή πραγματικότητα της περιοχής.
Το 2020 δεν προμηνύεται ούτε λαμπρό ούτε ελπιδοφόρο ούτε φωτεινότερο του 2019. Όσες φορές κι αν έρθει ο Πομπέο ή ο Μητσοτάκης, όσες συμφωνίες υπογραφούν για υπόγειους ή ανώγειους αγωγούς, όσες φωτογραφίες βγάλει ο Αναστασιάδης με ηγέτες γειτονικών κρατών, η Τουρκία προελαύνει μεσαιωνικότερη του μεσαίωνος και με σαφώς πιο νικηφόρα εξωτερική πολιτική από αυτήν της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η οσμανική, λοιπόν, πραγματικότητα δεν είναι παίξε γέλασε. Είναι βασισμένη σε γερά θεμέλια που δεν ξεκινούν -όσες αναλύσεις κι αν κάνουν οι μαθουσάλες της ενδοτικής πολιτικής- ούτε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 ούτε μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον δικτάτορα Ταγίπ Ερντογάν. Πρόκειται για μια επαναλαμβανόμενη τακτική που έχει ονομαστεί «νεοοθωμανική» και παρασύρει στο διάβα της μεγάλες ή μικρές χώρες της περιοχής.
Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου τυχαίο ότι ο Ερντογάν και οι κολαούζοι του, αξιώνουν ηγετικό ρόλο στο Κατάρ, στην Παλαιστίνη, στην Τυνησία, στη Συρία και εσχάτως στη Λιβύη. Μπροστά σ’ αυτή την αξίωση, λαοί όπως οι Έλληνες Κύπριοι ή οι Κούρδοι (μπορούν να) έχουν μόνο θέση υποτελούς στον νέο σουλτάνο που κόβει και ράβει ανενόχλητος και ζητά και τα ρέστα. Ζητά και τα ρέστα συντηρώντας μια φασιστική ρητορική, που όμοιά της παρουσιάζεται στην εποχή του Μεσοπολέμου –ελεύθεροι οι συνειρμοί.
Όπως, επομένως, το εννόησε ο δάσκαλος Νεοκλής Σαρρής, η «οσμανική πραγματικότητα» συνεχίζει να κτίζεται από τη νέα Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν. Κι αν σήμερα οι γύρω λαοί -και ο κυπριακός- δεν μπορούν πλήρως να εκτουρκιστούν, η επαχθής οσμανική κληρονομιά παρατηρείται σε θεσμικό αλλά και μακροκοινωνικό επίπεδο. Η παρούσα Τουρκία, που δεν είναι άλλη από αυτήν του Ετζεβίτ, του Μεντερές, της Τσιλέρ, του Κεμάλ, επιβάλλει βίαια την ιδέα της νέας οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η Κύπρος αποτελεί κομμάτι αυτής της ιμπεριαλιστικής και νεοφασιστικής ιδέας.
Μπορεί ο κυπριακός Ελληνισμός να αντισταθεί; Αναντίρρητα. Είναι καιρός να επέλθει το τέλος της αθωότητας. Το περιθώριο εκδημοκρατισμού της Τουρκίας παραμένει στενό κι αυτό αποδεικνύεται τόσο από τη στάση της ηγεσίας όσο και από την- συντηρητικοποίηση της τουρκικής κοινωνίας. Τα ψέματα ας τελειώσουν το 2020 και ας καταλάβουν οι Κύπριοι -όπως κατάλαβαν οι Κούρδοι, οι Αρμένιοι, οι Σύροι, οι Λίβυοι, οι μετανάστες- ότι το θηρίο δεν εξημερώνεται με παρακάλια και υποχωρήσεις. Σε επίπεδο ηγεσιών και λαών, ο Ελληνισμός πρέπει να προτάξει ένα νέο αντικατοχικό, εθνικοαπελευθερωτικό όραμα, απορρίπτοντας κάθε διαπραγμάτευση με την Τουρκία, αμφισβητώντας ευθαρσώς τον φασισμό και απαιτώντας το δικαίωμά του να ζήσει ελεύθερος, το δικαίωμά του στην αυτοδιάθεση. Το ζήτημα πια έχει τεθεί: Αντίσταση ή Εξαφάνιση.
Πρώτη δημοσίευση στον Φιλελεύθερο
alekos@phileleftheros.com