Το 2020 ήταν το πιο ζόρικο έτος αυτής της γενιάς. Η πανδημία COVID-19, εξαιτίας του κορονοϊού SARS-COV-2 με ground zero την Κίνα, μετράει ήδη 1,8 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως. Οι οικονομίες των χωρών κατέρρευσαν, οι απώλειες θέσεων εργασίας και πολλοί άλλοι τομείς σημείωσαν αρνητικά ρεκόρ.
Η πιο εξουθενωτική απειλή ήταν η αίσθηση της αδυναμίας και του φόβου που έτρεξαν με ανεξέλεγκτους ρυθμούς. Οι θεωρίες συνωμοσίας οργίασαν.
Παρόλες τις αρνητικές συνέπειες υπάρχουν κάποιες διαπιστώσεις που ίσως τελικά προσμετρηθούν στα θετικά αυτής της περιόδου:
Σε παγκόσμιο επίπεδο τα Ηνωμένα Έθνη ζήτησαν να υπάρξει ’lockdown’ όλων των ένοπλων συγκρούσεων.
Οι προσπάθειες κατάκτησης του διαστήματος συνεχίστηκαν με νέες αποστολές στον Άρη.
Πολλές πετρελαϊκές εταιρίες αποφάσισαν να ‘πρασινίσουν’ .. έστω λίγο. Πάντως η αρχή έγινε.
Στο τέλος της ‘μέρας’ η επιστήμη και ο εθελοντισμός θριάμβευσαν. Η ελπίδα ξαναγεννήθηκε. Τα περισσότερα εμβόλια Covid έλαβαν έγκριση και πλέον φτάνουν παντού, σαν Χριστουγεννιάτικο δώρο, δίνοντας ελπίδα για το τέλος της πανδημίας.
Σε τοπικό επίπεδο εταιρίες δώρισαν ιατρικό εξοπλισμό σε ΜΕΘ, χρήματα και τρόφιμα για την υποστήριξη ευπαθών ομάδων.
Σε ατομικό επίπεδο πολλοί ήταν αυτοί που αναγνώρισαν ότι και οι μικροχαρές της ζωής φέρνουν ευτυχία και μπόρεσαν να αισθανθούν ευγνώμονες για ελευθερίες του παρελθόντος που θεωρούσαν δεδομένες. Οι γονείς, αναγκασμένοι να δουλεύουν από το σπίτι, ‘ξανάσμιξαν’ με τα παιδιά τους και αφουγκράστηκαν καλύτερα τις ανάγκες τους. Στη διάρκεια της κρίσης, υπήρξαν περιπτώσεις που έδειξαν ότι πολλές εργασίες μπορούν να εκτελεστούν αποτελεσματικά και από το σπίτι. Με λιγότερο χρόνο στις μετακινήσεις, λιγότερες μέρες ασθένειας, οι εργαζόμενοι απέδειξαν ότι διαχειρίζονται καλύτερα το χρόνο τους, δουλεύοντας με το ρυθμό που τους ταιριάζει. Παράλληλα πολλές είναι οι εταιρίες που βγαίνουν κερδισμένες από το καθεστώς της τηλεργασίας και σκέφτονται να το υιοθετήσουν.
Πάντως το Time magazine χαρακτήρισε το 2020 το ‘χειρότερο όλων’ διαγράφοντας την εικόνα του με ένα κόκκινο “X”. «Περάσαμε αμέτρητες ώρες κολλημένοι στο σπίτι και συνδεθήκαμε με το συχνά αναξιόπιστο μυαλό των κοινωνικών δικτύων, στριμώχνοντας τα χέρια μας και επισημαίνοντας αδικίες». Σε κοινωνικό επίπεδο «ο εχθρός προσπάθησε να μας χωρίσει και το πέτυχε» έγραψε.
Πώς βιώνει την κρίση το ανθρώπινο σώμα
Άνθρωποι συνεχίζουν να πεθαίνουν μόνοι τους μέσα στις εντατικές χωρίς να έχουν κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο να τους κρατάει το χέρι. Άλλοι δεν μπορούν να αναπνεύσουν και περνούν βασανιστικές ώρες μέχρι να θεραπευτούν.
Όσοι δεν μπορούν να εργαστούν από το σπίτι, στην περίοδο του lockdown, ξοδεύουν το χρόνο τους νωχελικά και άσκοπα. Δεν είναι λίγες οι φορές που ο χρόνος φαίνεται άχρονος ή άχρωμος.
Το σώμα σε σύγχυση ανάμεσα στον πραγματικό και τον ψηφιακό του εαυτό. Μήπως όλα αυτά οδηγήσουν τελικά σε μετάλλαξη του σώματος σε ένα νέο ον που θα περιλαμβάνει στοιχεία και από τους δυο εαυτούς; Μήπως ο όρος «χίμαιρα» που χρησιμοποιείται στη Γενετική για να περιγράψει ζωντανούς οργανισμούς που έχουν περισσότερους από έναν γενετικούς κώδικες ή κύτταρα από περισσότερους από έναν οργανισμούς, θα εκπροσωπεί και αυτό το μεταλλαγμένο νέο είδος;
Οι κινήσεις μηχανικές, επαναλαμβανόμενες πάνω σε πληκτρολόγια, είτε πρόκειται για ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τάμπλετς ή έξυπνα τηλέφωνα.
Οι επιθυμίες μπαίνουν στο ζύγι με αντίβαρο το φόβο, που όμως κυριαρχεί. Η μνήμη αναμοχλεύει το παρελθόν και διεισδύει σε μέρη ή σε στιγμές που, υπό άλλες συνθήκες, θα ήταν στα αζήτητα .. Θα μπορούσε μήπως αυτή η διείσδυση να προσδώσει περισσότερη ζωντάνια στην άχρωμη καθημερινότητα, ανατροφοδοτώντας τη με συναισθήματα και μυρωδιές από το παρελθόν; Μήπως αυτή η άχαρη πραγματικότητα γίνει συνήθεια και στο τέλος επικρατήσει σαν η μόνη βολική; Από πού να φυλαχτεί κανείς, από τον θανατηφόρο ιό μόνο, ή και από τον εν ενεργεία ή εν εξελίξει ψηφιακό του εαυτό; Ας ελπίσουμε ότι οι πραγματικές μάσκες κάποτε θα βγουν. Τι θα γίνει όμως με τον εθισμό στις ψηφιακές μάσκες;
Στη διάρκεια της πανδημίας υπήρξαν χιλιάδες καινοτομίες τεχνητής νοημοσύνης ως απάντηση στο καθεστώς του εγκλεισμού. Εναλλακτικές μορφές στην απευθείας επικοινωνία βρίσκονται στο τραπέζι αλλά πως μπορούμε να επωφεληθούμε από αυτές; Το machine learning, η εξ αποστάσεως μάθηση, οι εφαρμογές παρακολούθησης επαφών, η τηλεϊατρική είναι μερικές μόνο. Μπορεί όμως η τεχνολογία να εξασφαλίσει την απαραίτητη ποιότητα για κοινωνική ευεξία, καινοτομία και παραγωγικότητα; Πάντως η Unesco εργάζεται για να θέσει τα ηθικά θεμέλια της τεχνητής νοημοσύνης(AI), όπως προστασία της ιδιωτικής ζωής, αναζητώντας συναίνεση μεταξύ των χωρών.
Το σίγουρο πάντως είναι ότι κινδυνεύουμε να γίνουμε ’audiovisual animals’, όπως περιγράφει τους εθισμένους στη ψηφιακή τεχνολογία και στα social media o Yuval Noah Harari: «Ένα ζευγάρι μάτια και ένα ζευγάρι αυτιά συνδεδεμένα σε 10 δάχτυλα, μια οθόνη και μια πιστωτική κάρτα. Το πρώτο πείραμα για χειραγώγηση από τις εταιρίες τεχνολογίας πέτυχε.»
Το είδος ”Άνθρωπος” εναντίον χειρόπτερων
Σήμερα υπάρχουν 8 δισεκατομμύρια άνθρωποι πάνω στη γη που εκμεταλλεύονται τον φυσικό της πλούτο, πολλές φορές άναρχα, διεισδύοντας ακόμη και στα πιο παρθένα μέρη προκειμένου να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες και να εκμεταλλευτούν πηγές ενέργειας. Οι αλλαγές στον τρόπο που χρησιμοποιούμε τη γη, η επέκταση και εντατικοποίηση της γεωργίας, και η άνευ προηγουμένου καταστροφή άγριων οικοτόπων από την ανθρώπινη δραστηριότητα, είναι παράγοντες που διαταράσσουν τη φύση αυξάνοντας την επαφή μεταξύ άγριας ζωής, παθογενειών και ανθρώπων. Σε αυτά τα διαταραγμένα περιβάλλοντα, πολλά είδη νυχτερίδων (χειρόπτερα) αναμιγνύονται, πετούν, κυνηγούν και συναντούν ενδιάμεσους ξενιστές, όπως γάτες, άλογα, μαϊμούδες ή καμήλες, που μπορεί να λειτουργήσουν σαν γέφυρες μεταδίδοντας κάποιον ιό ή ασθένεια στους ανθρώπους. Η έρευνα δείχνει ότι ένας από τους πιο γνωστούς προγόνους του ιού που προκαλεί τον Covid-19 εμφανίστηκε σε νυχτερίδες εδώ και 40 χρόνια επομένως ο ιός ήταν έτοιμος για ανθρώπινη διασταύρωση εδώ και αρκετό καιρό. Με μια πιο προσεκτική ματιά θα λέγαμε ότι δεν πρόκειται για ’bats against humanity’ αλλά για ’humanity against bats’.
«Η Φύση μας στέλνει ένα μήνυμα με την πανδημία του κορονοϊού και τη συνεχιζόμενη κλιματική κρίση» είναι τα λόγια του επικεφαλής περιβάλλοντος του ΟΗΕ, Inger Andersen και άλλων εμπειρογνωμόνων.
Σύμφωνα με έκθεση της IPBES (Διακυβερνητική Πλατφόρμα Επιστημονικής Πολιτικής για τη Βιοποικιλότητα και τα Οικοσυστήματα) που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2020, οι μελλοντικές πανδημίες θα εμφανίζονται πιο συχνά, θα εξαπλώνονται πιο γρήγορα, και θα προκαλούν μεγαλύτερη ζημιά στην παγκόσμια οικονομία, σκοτώνοντας περισσότερους ανθρώπους από ότι ο COVID19, εκτός εάν σταματήσουν εκείνες οι ανθρώπινες δραστηριότητες που οδηγούν στην κλιματική αλλαγή και σε απώλεια βιοποικιλότητας.
Αν δεν προσαρμοστούμε, θα έχουμε την τύχη των δεινοσαύρων γράφει η Maimunah Mohd Sharif, εκτελεστική διευθύντρια του προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για τους Ανθρώπινους Οικισμούς.
Αυτό που συνειδητοποιούμε είναι ότι ο ιός έδεσε την παγκόσμια κοινότητα στο ίδιο κουβάρι και, με μιας, τα γεωγραφικά ή πολιτισμικά σύνορα έγιναν διάτρητα στο πέρασμά του.
Χιλιάδες εθελοντές προσφέρθηκαν και έλαβαν δοκιμαστικά εμβόλια χωρίς να γνωρίζουν αν όντως περιέχουν τη δραστική ουσία ή αν πρόκειται για ένα αδρανές εικονικό φάρμακο (placebo), παρότι ενημερώθηκαν ότι οι πιθανότητες είναι 50%. Ο μεγάλος αριθμός εθελοντών είναι βασική προϋπόθεση προκειμένου να υπάρξουν στατιστικά αξιόπιστες συγκρίσεις. Ζητούμενο είναι να διαπιστωθεί αν υπάρχει διαφορά στο ποσοστό μόλυνσης συγκρίνοντας τα αποτελέσματα της ομάδας του εικονικού φαρμάκου και της εμβολιασμένης ομάδας.
Οι ”κακοί” πίσω από τα εμβόλια..
Τα φαινόμενα παραπληροφόρησης δεν ήταν λίγα. Όσο ο κορονοϊός είναι επινόηση σατανικών επιστημόνων, ΜΜΕ, φαρμακοβιομηχανίας και Κινέζων, άλλο τόσο οι άνθρωποι θα γίνουν ρομπότ, πειθήνια όργανα, υποχείρια του Μπιλ Γκέιτς ..και πολλά ακόμη φαιδρά που έχουν ακουστεί και γραφτεί όλο αυτό το διάστημα σχετικά με το εμβόλιο.
Traffic στον Άρη. (Destination Mars: εμπρός μαρς!)
3 νέες αποστολές
Ένα κινεζικό διαστημικό σκάφος το «Tianwen-1» «ερωτήσεις στον παράδεισο» βρίσκεται στο δρόμο για τον Άρη. Είναι μία από τις τρεις συνολικά τολμηρές αποστολές στον κόκκινο πλανήτη που ξεκίνησαν μέσα στο 2020. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επίσης έθεσαν σε τροχιά το «Hope». Ο προγραμματισμός των ΗΑΕ για το μέλλον, όταν το πετρέλαιο δεν θα είναι στην πρώτη γραμμή, τα έστρεψε να επενδύσουν τον σημερινό τους πλούτο σε βιομηχανίες «βασισμένες στη γνώση». Εκτιμάται ότι και τα δυο αυτά σκάφη θα φτάσουν στον προορισμό τους τον Φεβρουάριο του 2021. Το Αμερικανικό «Perseverance» εκτοξεύτηκε με επιτυχία στις 30 Ιουλίου του 2020 και μέχρι το τέλος Οκτωβρίου είχε διανύσει 235 εκατομμύρια χιλιόμετρα μέσα στο βαθύ διάστημα, δηλαδή τη μισή απόσταση που απαιτείται για να φτάσει στον Κόκκινο Πλανήτη.
Οι μελλοντικές ανακαλύψεις έχουν στόχο να διευκολύνουν την αναζήτηση κατοικήσιμων πλανητών, να ρίξουν φως στη σκοτεινή ενέργεια και ύλη και να συμβάλλουν στην κατανόηση της ιστορίας του σύμπαντος.
Ενώ οι τρείς αυτές μη επανδρωμένες αποστολές δεν έχουν φτάσει ακόμη στον Άρη, ο Haim Eshed που, για 30 χρόνια ηγήθηκε προγραμμάτων διαστημικής ασφάλειας του Ισραήλ, δήλωσε στην εφημερίδα Yediot Ahronoth ότι οι εξωγήινοι έχουν ήδη επισκεφτεί τη Γη και πραγματοποίησαν πειράματα. Υπάρχει μάλιστα κοινή υπόγεια βάση στον Άρη όπου συνεργάζονται με Αμερικανούς αστροναύτες, έχοντας ιδρύσει ένα είδος «Γαλαξιακής Ομοσπονδίας». Πρόσθεσε δε ότι ο Πρόεδρος Τραμπ γνωρίζει την ύπαρξη των UFOs και ήταν έτοιμος να κάνει σχετικές αποκαλύψεις αλλά τα εξωγήινα όντα τον απέτρεψαν, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα μαζικής υστερίας.. Οι ιδέες του Eshed για το διάστημα και τους εξωγήινους περιγράφονται στο βιβλίο της συγγραφέως φαντασίας, Hagar Yanai, που έχει τίτλο «Το σύμπαν πέρα από τον ορίζοντα: συνομιλίες με τον καθηγητή Haim Eshed». Εύλογα συμπεραίνει κανείς ότι η φαντασία μάλλον ξεπέρασε κάθε όριο υπηρετώντας το marketing του βιβλίου.
Μετάβαση σε καθαρότερη ενέργεια
Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου συνειδητοποίησαν περισσότερο από κάθε άλλη φορά ότι πρέπει να ‘πρασινίσουν’ για να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Και ενώ οι περισσότερες ευρωπαϊκές πετρελαϊκές επενδύουν δις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς αυξάνεται η ζήτηση των επενδυτών για κλιματική δράση, οι αμερικανικές Exxon και Chevron παραμένουν σταθερές στα ορυκτά καύσιμα.
Εντούτοις στις αρχές Οκτωβρίου, υπήρξε ένα ορόσημο για τη μετάβαση σε καθαρή ενέργεια που μέχρι πολύ πρόσφατα, φαινόταν αδιανόητο: η Exxon, που ήταν η πιο σημαντική εταιρία ενέργειας στην Αμερική, είδε να την ξεπερνάει η NextEra Energy, μια εταιρία αιολικών και ηλιακών πάρκων ανά τον κόσμο. Η NextEra προσανατολίζεται σε ένα νέο κόσμο στον οποίο η οικονομία της κλιματικής αλλαγής χρίζει νέους ενεργειακούς τιτάνες.
Φέτος στην Αμερική..
Black lives matter
Η παγκόσμια κοινότητα συγκλονίζεται μπροστά στην αστυνομική βαρβαρότητα και τη φυλετική αδικία που σάρωσε τις ΗΠΑ. Ποιος δεν ένοιωσε θυμό βλέποντας τον George Floyd να πεθαίνει σε ένα πεζοδρόμιο της Μινεάπολης, κάτω από το γόνατο ενός λευκού αστυνομικού που αδιαφορούσε πλήρως στις εκκλήσεις του για βοήθεια..
QAnon
Το QAnon είναι ένας όρος ομπρέλα για ένα σύνολο θεωριών συνωμοσίας στο Διαδίκτυο που ισχυρίζονται, ψευδώς, ότι ο κόσμος διευθύνεται από παιδόφιλους που διακινούν ένα παγκόσμιο κύκλωμα σωματεμπορίας παιδιών, λατρεύουν τον Σατανά και συνωμοτούν εναντίον του προέδρου Trump. Ισχυρίζονται δε ότι ο Τραμπ ‘στρατολογήθηκε’ από κορυφαίους στρατιωτικούς ως υποψήφιος πρόεδρος το 2016 προκειμένου να διαλύσει αυτά τα κυκλώματα. Εδώ και μήνες, οι υποστηρικτές της οργάνωσης QAnon κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με ψευδείς πληροφορίες σχετικά με τον Covid-19, τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας ‘Black Lives Matter’ και τις εκλογές του 2020 στις ΗΠΑ.
Μετά από όλα αυτά η ανάδειξη του Τζο Μπάιντεν στο προεδρικό αξίωμα είναι η ελπίδα για την επανένταξη της Αμερικής στο κόσμο και την απελευθέρωσή της από τον “τραμπισμό”.
Το 2020 τελειώνει
Προς το παρόν κρατάμε το αισιόδοξο μήνυμα των εμβολίων καθώς και την ελπίδα ότι από τη νέα χρονιά θα μάθουμε περισσότερα για τον Άρη, και την πιθανότητα επανδρωμένων αποστολών στον κόκκινο πλανήτη.