Η Παγκόσμια Ημέρα ΑμεΑ θα είναι γιορτή μόνο όταν οι ανάπηροι θα έχουμε γίνει ισότιμοι πολίτες, υποκείμενα δικαιωμάτων και όχι αντικείμενα οίκτου.
Σήμερα 3 Δεκέμβρη Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία ή απλά, μια αφορμή σήμερα για να σκεφτείς ότι:
Οι άνθρωποι με αναπηρία στην Ελλάδα, είμαστε το 10% του πληθυσμού.
Δηλαδή, σε κάθε 10 ανθρώπους που συναντάς γύρω σου, στην πολυκατοικία και στη γειτονιά σου, στο πάρκο στον πεζόδρομο ή την πλατεία που πας βόλτα, στην καφετέρια το εστιατόριο ή το θέατρο όταν με το καλό ξαναγεμίσουν, ο ένας στους δέκα λοιπόν που συναντάς οπουδήποτε, θα πρέπει να έχει κάποια αναπηρία. Όχι επειδή το λέω εγώ όχι επειδή έτσι βγαίνουν τα νούμερα, αλλά γιατί αυτό είναι το… «φυσιολογικό».
Συμβαίνει όμως έτσι; Φυσικά όχι.
Γιατί; Μα είναι τόσα τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει ένας συμπολίτης σου με αναπηρία για να ενταχθεί στην καθημερινή συλλογική ζωή αυτού του τόπου, που πόσο να αντέξει; Πόσες μάχες να δώσει καθημερινά για τα αυτονόητα; Κάποιοι λυγίζουν, κάποιες οικογένειες δεν αντέχουν, οι δυνάμεις λιγοστεύουν και πολλοί εγκλωβίζονται σπίτια τους ή σε ιδρύματα χωρίς ποτέ να το έχουν επιλέξει.
Μια σύγχρονη, κοινωνική φυλακή χτισμένη από την ατομική και πολιτική ευθύνη που δεν αναλάβαμε ποτέ.
Θα μου πεις, η αναπηρία είναι μια συνθήκη ζωής μακριά από σένα. Λογική σκέψη. Ή μήπως όχι; Μια ασθένεια, ένα ατύχημα, μπορεί από τη μια στιγμή στην άλλη να σε φέρουν στη θέση ενός κωφού, ενός τυφλού ή ενός κινητικά αναπήρου. Μακάρι να μη συμβεί, αλλά δεν είναι στο χέρι μας.
Και φέτος, στις 3 Δεκέμβρη, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία. Όπως κάθε χρόνο. Και όπως κατ’ επανάληψη υπογραμμίζουν οι ανακοινώσεις διεθνών οργανισμών και φορέων «η μέρα αυτή δίνει ακόμα μια ευκαιρία στην κοινωνία να εστιάσει την προσοχή της στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρία, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής τους και υλοποιώντας μεταρρυθμίσεις που θα αναπτύξουν νέες προοπτικές για την κοινωνική τους ενσωμάτωση».
Η 3 Δεκέμβρη λοιπόν, δεν είναι «γιορτή». Δεν είναι μια Ημέρα Μνήμης. Εμείς, οι ανάπηροι πολίτες του κόσμου, την έχουμε κάνει ημέρα αγώνα, διεκδίκησης και κοινωνικής διαμαρτυρίας. Κι όταν νικήσουμε, τότε θα γίνει «Ημέρα Γιορτής και Μνήμης». Γιατί η αναπηρία θα έχει γίνει κατανοητή ως αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης φύσης και κοινωνίας, θεσμοθετημένη και αποδεκτή πραγματικότητα και αποδεκτή ως πτυχή της ανθρώπινης ποικιλομορφίας. Γιατί οι ανάπηροι θα έχουμε γίνει ισότιμοι πολίτες, υποκείμενα δικαιωμάτων και όχι αντικείμενα οίκτου.
Εμείς, τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, πάνω από ένα εκατομμύριο συμπολίτες σας στην Ελλάδα, και οι γονείς και κηδεμόνες των ατόμων με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, βιώνουμε τη διάκριση σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Μεσούσης της τρομερής οικονομικής κρίσης και της πανδημίας, ζήσαμε ( και ζούμε ακόμα) σε συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού.
Μπροστά μας πλέον έχουμε την υλοποίηση της Διεθνούς Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ΑμεΑ σε εθνικό επίπεδο, με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα ΑμεΑ να συζητείται στη Βουλή, τη θεσμοθέτηση του προσωπικού βοηθού προ των πυλών και μια ώριμη συζήτηση για την αποϊδρυματοποίηση να έχει ξεκινήσει.
Η φετινή 3η Δεκέμβρη, ας γίνει η αφορμή για την αρχή ενός πανελλαδικού πανανθρώπινου αγώνα για την προστασία της κοινωνικής αξιοπρέπειας όλων μας.
Ήρθε η ώρα της μετάβασης στο αύριο, για να γίνει η Ελλάδα μια χώρα της ισότητας για όλους, για να σέβεται η Ελλάδα όλους τους πολίτες της και να τους εξασφαλίζει τη δυνατότητα να ασκήσουν ανεμπόδιστα τα δικαιώματά τους. Και δεν θα την αφήσουμε να πάει χαμένη.
*Βαγγέλης Αυγουλάς
Δικηγόρος, Πρόεδρος της Α.Μ.Κ.Ε. «Με Άλλα Μάτια»,
Τακτικός Εκπρόσωπος στην Ελλάδα της Διεθνούς Οργάνωσης «VIEWS» για νέους με προβλήματα όρασης, Μέλος της Επιτροπής Υγείας & Κοινωνικής Πολιτικής της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος.