H υπόθεση ότι η τεχνολογία αλλάζει τον ιστό της κοινωνίας μας μετατοπίζεται προς μία βεβαιότητα. Μια εκπληκτική σειρά νέων τεχνολογιών υπόσχεται ένα μέλλον που είναι ορατό την παρούσα στιγμή μόνο μέσω ταινιών επιστημονικής φαντασίας. Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να αντιληφθούν, να επεξεργαστούν και να αξιοποιήσουν πληροφορίες σε κλίμακα που μπορεί να οδηγήσει στην οικονομική ανάπτυξη, στην ενδυνάμωση πολιτών και εργαζομένων και στην πυροδότηση καινοτομίας και επιχειρηματικού πνεύματος. Επιπλέον, οι νέες τεχνολογίες, μπορούν να βελτιώσουν τα αποτελέσματα για την υγεία για όλους και να επιτρέψουν αλλαγή της ικανότητάς μας να αντιμετωπίζουμε κοινές κοινωνικές προκλήσεις όπως οι Στόχοι για την Αειφόρο Ανάπτυξη (SDGs).
Σε κάθε ευκαιρία ωστόσο υπάρχει και ένας κίνδυνος. Το 2018, πολλές ανησυχίες αφορούσαν cyberthreats, την προστασία της ιδιωτικής ζωής, την κατάχρηση προσωπικών δεδομένων, την κυριαρχία της αγοράς, την απασχόληση, τα fake news και τη χειραγώγηση των δημοκρατικών διαδικασιών. Η ευκαιρία είναι σαφής. Οι κίνδυνοι καθίστανται σαφέστεροι. Ωστόσο, ενώ η τεχνολογία είναι η κινητήρια δύναμη για κάθε αλλαγή, εμείς είμαστε στη θέση οδήγησης. Η συλλογικές μας αποφάσεις και δράσεις μας κατευθύνουν προς ένα μέλλον που εμείς έχουμε τη δύναμη να διαμορφώσουμε.
Λαμβάνοντας αυτά ως αφετηρία, τρία κρίσιμα ερωτήματα αναδύονται:
Τι είδους κοινωνία θέλουμε;
Απαιτείται να διανύσουμε μεγάλη πορεία για να καλύψουμε τις βασικές ανάγκες όλων των συνανθρώπων μας. Ζητήματα βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής δικαιοσύνης και ευημερίας αν και είναι παραδοσιακά πρέπει να επανεξεταστούν υπό το νέο πρίσμα της τεχνολογικής προόδου. Σε σχεδόν κάθε τομέα, βλέπουμε ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να αποτελέσουν ένα βήμα για ενίσχυση της ικανότητάς μας να αντιμετωπίζουμε κοινωνικές παθογένειες. Ωστόσο, αν η τεχνολογία προκαλεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνει, αυτό δεν θα συμβεί. Και εδώ είναι επιβεβλημένη μία κριτική απάντηση στο ερώτημα: «Τι στοιχεία θέλουμε να έχει η κοινωνία του αύριο;».
Ποιές κοινές δεξιότητες πρέπει να είναι ενσωματωμένες σε μια ψηφιακή κοινωνία;
Οποιεσδήποτε νέες τεχνολογίες πρέπει να συνδυαστούν με την κοινωνική προσαρμογή. Η χρήση νέων εργαλείων προϋποθέτει κατανόηση του τρόπου λειτουργίας τους. Πέρα από τις καθαρά τεχνικές γνώσεις που πρέπει να εκπαιδευτούν όλα τα μέλη της κοινωνίας σε διαφορετικό βαθμό, η κριτική σκέψη και η αυξημένη συναισθηματική νοημοσύνη πρέπει να καλλιεργηθούν παράλληλα ώστε η χρήση της κάθε τεχνολογίας να είναι ευθυγραμμισμένη με τον ορισμό της επιθυμητής κοινωνικής κατάστασης και του συλλογικού οράματος για την ποιότητα του μέλλοντος.
Πώς μπορούμε να συνεργαστούμε αποτελεσματικά και στο για να επιτύχουμε τους κοινούς στόχους μας;
Ο καθένας μας έχει διαφορετικές προοπτικές και μοναδικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Η έμπνευση, οι ιδέες και οι κλίσεις του καθενός πρέπει να συνδυαστούν με αυτές των άλλων οδηγώντας σε συνέργεια και πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία. Προσπαθώντας να ανακαλύψουμε την μοναδική προσωπικότητα του καθενός και συνδέοντας την με άλλες μπορούμε να δημιουργήσουμε μία συλλογική ολοκληρωμένη προσωπικότητα που θα προκύπτει από συνεργασία και κατάλληλη σύνδεση μεταξύ των ατόμων. Μπορούμε να μιλήσουμε για συλλογική νοημοσύνη και ικανότητες που θα προκύπτουν από τις μεμονωμένες ικανότητες των ατόμων. Και αυτή η συλλογική νοημοσύνη θα είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των μεμονωμένων ικανοτήτων και δεξιοτήτων των ατόμων.
Tο ψηφιακό μας μέλλον πρέπει να είναι συμπεριληπτικό και συνεκτικό. Η συμπερίληψη αυτή δεν αναφέρεται μόνο στην προσβασιμότητα, αλλά επίσης περιλαμβάνει τη συμμετοχή στα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη και στις ευκαιρίες διαμόρφωσης του τρόπου με τον οποίο οι τεχνολογίες επιδρούν στη ζωή μας. Διακινδυνεύουμε να ενσωματώσουμε ανισότητα στα κοινωνικά και οικονομικά μας συστήματα, καταδικάζοντας πολλούς σε αποκλεισμό μεταξύ γενεών αν δεν φροντίσουμε για τη συμπερίληψη όλων.
Η εμπιστοσύνη είναι η βάση για όλες τις αλληλεπιδράσεις. Στο ψηφιακό πλαίσιο για το οποίο συζητάμε, η εμπιστοσύνη δημιουργείται μέσω αποτελεσματικών και εφαρμόσιμων πρακτικών προστασίας της ιδιωτικής ζωής, ασφάλεια, λογοδοσία, διαφάνεια και συμμετοχικότητα.
Τέλος, χρειαζόμαστε τον ψηφιακό μας κόσμο να είναι βιώσιμος – στο κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό εύρος. Αυτό συνεπάγεται όχι μόνο επιχειρηματικά μοντέλα που είναι οικονομικά βιώσιμα, αλλά επιχειρηματικές πρακτικές που είναι κοινωνικά βιώσιμες. Χρειαζόμαστε βιώσιμα επενδυτικά μοντέλα καινοτομίας και κοινής υποδομής.