Ανάμεσα στο εργασιακό άγχος, τα οικογενειακά ζητήματα και απλώς την πραγματικότητα του να είμαστε άνθρωποι, είναι εύκολο να νιώσουμε όλη την πίεση του κόσμου στους ώμους μας.
Αν και μερικοί στρεσογόνοι παράγοντες στη ζωή είναι αναπόφευκτοι, άλλοι δεν χρειάζεται να είναι. Δυστυχώς, μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε αυτά τα πράγματα, ειδικά όταν οι σκέψεις - που μας γεμίζουν ανησυχία - μας λένε ότι οι καταστάσεις ή οι αντιδράσεις που αντιμετωπίζουμε είναι δικό μας λάθος, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι.
Για παράδειγμα, προσωπικά εστιάζω στο να κάνω άλλους ανθρώπους χαρούμενους - ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να βάλω στην άκρη τις δικές μου ανάγκες. Αν κάποιος είναι στεναχωρημένος και δεν καταφέρνω να τον κάνω να ευθυμήσει, λέω στον εαυτό μου ότι θα έπρεπε να κάνω περισσότερα ή θα έπρεπε να τον είχα οδηγήσει και κάποια καλύτερη απόφαση. Πως να μην μου προκαλεί αυτό άδικη και παντελώς περιττή πίεση;
Εάν έχουμε αισθανθεί ποτέ υπεύθυνοι για το ότι κάποιος είναι απογοητευμένος, ή έχουμε αισθανθεί ευθύνες για την λήψη κακών αποφάσεων κάποιου, ίσως να πρέπει να διαβάσουμε το παρακάτω.
Θεραπευτές αναφέρουν αυτό που στην πραγματικότητα δεν είναι δική μας ευθύνη – ακόμα κι όταν νιώθουμε (ή μας έχουν πει) ότι είναι.
Η ευτυχία, η λύπη και συναισθήματα άλλων ανθρώπων
Δεν είμαστε υπεύθυνοι για τα συναισθήματα ή για ό,τι αισθάνεται κάποιος άλλος άνθρωπος.
«Κάθε άνθρωπος είναι ”υπεύθυνος” για τα δικά του συναισθήματα κι είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε ή να υπαγορεύσουμε τι νιώθουν οι άλλοι», δηλώνει η Κάρι Χάουαρντ, πιστοποιημένη κλινική κοινωνικός λειτουργός και «προπονήτρια ζωής» σε σχέση με το άγχος.
Οι συμπεριφορές και οι ενέργειές μας μπορούν να επηρεάσουν το πώς αισθάνεται κάποιος, αλλά η συναισθηματική του ανταπόκριση είναι δική του ευθύνη. Για παράδειγμα, εάν ένας φίλος μας ζητήσει μια χάρη και εσείς του απαντήσουμε αρνητικά, μπορεί να απογοητευτεί εύλογα, αλλά αυτή η απογοήτευση δεν είναι δική μας ευθύνη να διαχειριστούμε.
«Δεν είναι δουλειά μου να πω ναι για να τον βοηθήσω να αποφύγει την απογοήτευση που μπορεί να νιώσει ως αποτέλεσμα του να πω όχι», προσθέτει η Χάουαρντ.
Αυτή η ιδέα συχνά οδηγεί σε απώθηση από τους πελάτες, σημειώνει η Εμαλί Μπιέρλι, πιστοποιημένη θεραπεύτρια γάμου και οικογένειας, συνιδιοκτήτρια του The Therapy Group και συν-οικοδεσπότης του podcast “ShrinkChicks”.
«Η ευτυχία των άλλων ανθρώπων δεν είναι δική μας ευθύνη», λέει. «Η στεναχώρια των άλλων ανθρώπων επίσης δεν είναι δική μας ευθύνη. Κάθε φορά που το λέμε αυτό, ο πελάτης θα πει: ”Λοιπόν, τι εννοείς; Εγώ τους έκανα να νιώθουν έτσι”», λέει η Μπιέρλι.
«Δεν λέμε ότι δεν μπορούμε να βλάψουμε άλλους ανθρώπους ή ότι δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει πώς συμπεριφερόμαστε στους ανθρώπους», εξηγεί ακόμα η ίδια. Απλώς, ας μην πέσουμε στην παγίδα του να θυσιάσουμε τον εαυτό μας για να κάνουμε κάποιον να νιώσει καλύτερα ή να αισθανθούμε υπεύθυνοι για τη δυσφορία κάποιου.
Οι αποφάσεις των άλλων
Μπορεί να είναι δύσκολο να παρακολουθούμε ένα αγαπημένο μας πρόσωπο να παίρνει αποφάσεις που του προκαλούν κακό, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που μπορούμε να ελέγξουμε.
«Όταν βλέπουμε κάποιον να παίρνει αποφάσεις που επηρεάζουν αρνητικά τη ζωή του, μπορεί να θελήσουμε να επέμβουμε και να τον σώσουμε… βλέποντας την ευημερία του ως ευθύνη μας», λέει η Χάουαρντ. Αλλά η επίλυση του προβλήματος κάποιου για λογαριασμό του, του αφαιρεί την ευκαιρία να μάθει και να αναπτυχθεί από τις πράξεις του.
«Οι αποφάσεις των άλλων είναι δική τους ευθύνη και μπορούμε να εγκαταλείψουμε την ιδέα ότι είμαστε υπεύθυνοι για τις επιλογές τους», λέει.
Το αποτέλεσμα των προσπαθειών μας
«Το αποτέλεσμα των προσπαθειών μας δεν είναι στη σφαίρα της ευθύνης μας. Αυτό που εννοώ με αυτό είναι ότι συχνά αγχωνόμαστε για την επίτευξη του είδους τέλειου αποτελέσματος, το οποίο πραγματικά μπορεί να είναι ανέφικτο», λέει ο Χάουαρντ. «Συχνά υπάρχουν πολλοί παράγοντες που εμπλέκονται στο ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα, μερικοί από τους οποίους είναι εκτός ελέγχου μας».
Για παράδειγμα, η προαγωγή στη δουλειά είναι εκτός ελέγχου μας. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τον προϋπολογισμό της εταιρείας μας ή τις αποφάσεις των ανώτερων στελεχών, αλλά μπορούμε να ελέγξουμε τα βήματα που κάνουμε για να λάβουμε μια προαγωγή.
Αντί να εστιάζουμε στο αποτέλεσμα, ας επικεντρωθούμε στις προσπάθειές μας, συμβουλεύει, κι ας αφήσουμε το αποτέλεσμα.
Οι προσδοκίες των άλλων (ή της κοινωνίας) για εμάς
Μπορεί να αισθανόμαστε ότι είναι δική μας ευθύνη να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες της οικογένειας, των φίλων ή της κοινωνίας στο σύνολό της, αλλά στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει.
«Για παράδειγμα, το γεγονός ότι κάποιος περιμένει να του τηλεφωνούμε καθημερινά δεν σημαίνει ότι πρέπει να το κάνουμε», εξηγεί η Χάουαρντ. «Ή απλώς και μόνο επειδή η κοινωνία μπορεί να υπονοεί ότι πρέπει να είμαστε ”το καλό κορίτσι” που ”συμμορφώνεται” και δεν δημιουργεί προβλήματα γενικώς, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αναλάβουμε αυτό το ρόλο».
Αυτές οι προσδοκίες είναι συχνά άδικες ή δεν ευθυγραμμίζονται με τις αξίες μας. «Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι μόνο και μόνο επειδή υπάρχει μια προσδοκία, δεν σημαίνει ότι πρέπει απαραίτητα να συμμορφωθούμε με αυτή», λέει η Χάουαρντ.