Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά την απελευθέρωση του Άουσβιτς από τον Κόκκινο Στρατό, οι επιζήσαντες εξακολουθούν να διηγούνται μαρτυρίες από όσα βίωσαν μιλώντας για τα πειράματα του μίσους, τον αντισημιτισμό και τον πόνο που άντεξαν.
Οι δημοσιογράφοι και οι φωτογράφοι του Associated Press επισκέφθηκαν αυτούς που κατάφεραν να ζήσουν στην Γερμανία, την Πολωνία, την Σουηδία, την Ρωσία, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Πολλοί έδειξαν τα μπλε σημάδια που έχουν ακόμα στα χέρια τους, στέλνοντας μήνυμα ανοιχτά κατά του φασισμού και της μισαλλοδοξίας.
Σήμερα, οι άνθρωποι αυτοί είναι περίπου στην ηλικία των 80 ή 90 ετών. Το μικρότερο κορίτσι ήταν μόλις δύο ετών όταν οι άνθρωποι απελευθερώθηκαν από το στρατόπεδο συγκέντρωσης. Η Εβα Ουμλάουφ είναι σήμερα 77 ετών και εξακολουθεί να κάνει ψυχοθεραπεία στο Μόναχο.
Θα είναι ανάμεσα στους εκατοντάδες επιζήσαντες που θα ταξιδέψουν από ολόκληρο τον κόσμο για να παρακολουθήσουν από κοντά την τελετή στο Αουσβιτς την ερχόμενη Δευτέρα, ακριβώς 75 χρόνια μετά την απελευθέρωση της 27ης Ιανουαρίου 1945, παρόλο που κάποιοι είναι πολύ αδύναμοι για να απομακρυνθούν από τα σπίτια τους.
Ο Χάινριχ Χίμλερ διέταξε το 1940 την ανέγερση του Αουσβιτς. Σημαντικό ρόλο έπαιζε η τοποθεσία, καθώς βρισκόταν κοντά σε βιομηχανική περιοχή που ονομαζόταν Σιλεσία. Το Άουσβιτς αποτέλεσε το μεγαλύτερο στρατόπεδο θανάτου ή εξόντωσης για τη Ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ. Εκατομμύρια άνθρωποι βρήκαν φρικτό θάνατο.
Η συνολική έκταση ξεπερνούσε τα 40 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αποτελούνταν από 3 κύρια στρατόπεδα. Το Άουσβιτς Ι, που ήταν το αρχικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, ενώ εκεί βρισκόταν και η διοίκηση ολόκληρου του στρατοπέδου.
Σε αυτό δολοφονήθηκαν σχεδόν 70.000 άνθρωποι, με την πλειονότητα του αριθμού να αποτελούνται από Πολωνούς και Σοβιετικούς. Το Άουσβιτς ΙΙ Μπίρκεναου ήταν το στρατόπεδο θανάτου, όπου δολοφονήθηκαν εκατομμύρια Εβραίοι, Ρομά και Σιντί. Το τελευταίο από τα βασικά στρατόπεδα ήταν το Άουσβιτς ΙΙΙ, το οποίο αποτέλεσε το στρατόπεδο εργασίας.
Οι άνθρωποι που εγκλωβίστηκαν εκεί είχαν χαραγμένα νούμερα στα σώματά τους, έκοψαν τα μαλλιά τους κοντά και θεωρούνταν σκλάβοι. Με λίγα ρούχα ή τρόφιμα, έμειναν κλειδωμένοι σε στρατώνες πίσω από τα συρματοπλέγματα. Οι περισσότεροι πέθαναν πριν καταλήξουν στα κρεματόρια.
Συνολικά οι ναζιστικές γερμανικές δυνάμεις ευθύνονται για τον θάνατο 1,1 εκατομμυρίου ανθρώπων στο Αουσβιτς, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν Εβραίοι. Υπολογίζεται πως κατά το Ολοκαύτωμα, έξι εκατομμύρια περίπου Εβραίοι έπεσαν νεκροί, αν και οι τυπικές εκτιμήσεις από τους ιστορικούς για το εύρος των θυμάτων κυμαίνονται από πέντε εκατομμύρια ως και πάνω από έξι εκατομμύρια.
Ο Μορντεκάι Κιτσανόουερ, που είναι σήμερα 95 ετών και ζει στο Ισραήλ, λέει ότι επέζησε σχεδόν δύο χρόνια στο στρατόπεδο χάρη στην γενναιόδωρη βοήθεια των γύρω του. «Έπεσα εκατοντάδες φορές, αλλά συνέχισα γιατί είχα την επιθυμία να αντέξω. Δεν σκέφτηκα ποτέ πως θα βγω από εκεί, και κυρίως ότι θα ζήσω τόσα χρόνια», συμπληρώνει.
Ο ηλικιωμένος άνδρας έχει χάσει την γυναίκα του εδώ και χρόνια ενώ εξιστορεί συνέχεια στα έξι του εγγόνια τις αναμνήσεις όσων βίωσε.
Η Μάρτα Γουάις, που είναι 85 ετών, ήταν μόλις δέκα ετών όταν βρέθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Τώρα ξεναγεί εθελοντικά τους επισκέπτες στο μνημείο του Ολοκαυτώματος και περνά τον ελεύθερο της χρόνο με τα 14 εγγόνια της.
Ο Λίον Γουέιντραμπ, που είναι 94 ετών και κατάγεται από την Πολωνία, σήμερα στην χώρα του συχνά πέφτει θύμα ακροδεξιών εξτρεμιστών. «Είναι απίστευτο που υπάρχουν απόγονοι των Πολωνών που σκοτώθηκαν από τους Ναζί και σήμερα εκδηλώνουν τέτοια συμπεριφορά», είπε.
Ο Γεβγκένι Κοβάλεβ, που είναι 92 χρονών και φυλακίστηκε στο Αουσβιτς από το 1943 έως το 1944 γιατί βοηθούσε τους σοβιετικούς συμπατριώτες του να σαμποτάρουν τους Ναζί, λέει πως τα πουκάμισά του είναι ακόμα λερωμένα με αίμα.
